Հիդրոերկրաբանական քարտեզներ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Հիդրոերկրաբանական քարտեզներ, ստորերկրյա ջրերի տեղադրման և տեղաբաշխման պայմաններն արտացոլող քարտեզներ։ Հիդրոերկրբանական քարտեզները տվյալներ են պարունակում ջրաբեր հորիզոնների որակի և արտադրողականության, ջրաճնշումային համակարգերի հին հիմքի չափերի, ձևի, դիրքի, ինչպես նաև երկրաբանական ստրուկտուրայի, ռելիեֆի և ստորերկրյա ջրերի փոխհարաբերության մասին։ Կազմվում են ըստ հիդրոերկրաբանական հանույթի արդյունքների՝ հաշվի առնելով երկրաբանական և տեկտոնական քարտեզները։ Հիդրոերկրաբանական քարտեզների վրա ցույց են տրվում տարբեր ջրաբեր հորիզոնների և նրանց համալիրների տեղաբաշխումը, աղբյուրները և նրանց դեբիտը, ջրհորները, հորատանցքերը, ջրաբեր հաստվածքի առաստաղը կամ հատակը, ստորերկրյա ջրերի տեղադրման խորությունը և քիմիական բաղադրությունը։ Հիդրոերկրաբանական քարտեզներն ուղեկցվում են կտրվածքներով, որոնց վրա տրվում է շրջանի երկրաբանական կառուցվածքը (ջրաբեր հորիզոնների լիթոլոգիական բաղադրությունը, ֆացիալ փոփոխությունները, ջրակայուն հաստվածքները, ջրաբեր հորիզոնների տեղադրման խորությունը և ճնշման մեծությունը, ստորերկրյա ջրերի հանքայնացումը և դեբիտը)։ Փոքր մասշտաբի հիդրոերկրաբանական քարտեզների վրա (1։ 500000-ից փոքր) տրվում են տարածքի հիդրոերկրաբանական կառուցվածքի առավել կարևոր առանձնահատկությունները, հիդրոերկրաբանական ավազանների սահմանները, ստորերկրյա ջրերի սնման, ճնշման և բեռնաթափման մարզերը։ Փոքր մասշտաբի հիդրոերկրաբանակն քարտեզները երբեմն կազմվում են գրականության և արխիվային տվյալներով, առանց հիդրոերկրաբանական հանույթի։ Միջին մասշտաբի հիդրոերկրաբանական քարտեզները լրացուցիչ պարունակում են քանակական ցուցանիշներ, որոնք բնութագրում են ստորերկրյա ջրերի վիճակը որոշակի ժամանակահատվածում։ Խոշոր մասշտաբի հիդրոերկրաբանական քարտեզները (1։ 50000-ից խոշոր) կիրառվում են տեխնիկական և բանվորական նախագծման փուլերում հատուկ խնդիրների լուծման (ջրաբաշխման տեղամասերի ընտրման, ստորերկրյա ջրերի պաշարների բացահայտման, հանքավայրի ջրառատության ուսումնասիրման, տեղամասի չորացման կամ ոռոգման պայմանների որոշման) համար։

Հիդրոերկրաբանական քարտեզները լինում են՝

  1. ընդհանուր,
  2. հիմնական ջրաբեր հորիզոնների,
  3. հատուկ նպատակային նշանակության։

Առանձին տիպ են կազմում հիդրոերկրաբանական շրջանացման, հիդրոքիմիական, ստորերկրյա ջրերի ռեսուրսների քարտեզները։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 393