Հանրահավաք և համերգ Լուժնիկիում (18 մարտի, 2022)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հանրահավաք և համերգ Լուժնիկիում (18 մարտի, 2022)

«Հանրահավաք և համերգ Լուժնիկիում», քաղաքական հանրահավաք և համերգ Լուժնիկի մարզադաշտում, որը տեղի է ունեցել Մոսկվայում 2022 թվականի մարտի 18-ին՝ Ռուսաստանի Դաշնության կողմից Ղրիմի բռնակցման 8-ամյակի կապակցությամբ[1][2]։ Նախագահ Վլադիմիր Պուտինը միջոցառմանը ելույթ է ունեցել՝ արդարացնելով Ռուսաստանի ներխուժումն Ուկրաինա և գովաբանելով ռուսական զորքերը[3] 200000-անոց ամբոխի առաջ՝ ըստ Մոսկվայի քաղաքային ոստիկանության[4]։

Միջոցառում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արենայում և բեմում եղել են կարգախոսներ՝ «За мир без нацизма» (հանուն առանց նացիզմ աշխարհի), «За президента» (հանուն նախագահի) և «За Россию» (հանուն Ռուսաստանի), բայց լատինական z սիմվոլով՝ սովորական կիրիլական «З»-ի փոխարեն[5]։ Որոշ ցուցանակների վրա պատկերված են եղել նաև Z տառեր, գեորգիևյան ժապավենի ձևով և #СвоихНеБросаем հեշթեգով[6][7]։

Հանրահավաքի բովանդակությունն ընդգծում էր հայրենասիրությունը, հերոսությունն ու զինվորականներին աջակցությունը[8]։ Եվրատեսիլի նախկին մասնակից Պոլինա Գագարինան կատարել է 2015 թվականի «Սևաստոպոլի ճակատամարտ» ֆիլմի սաունդթրեք «Кукушка» երգի cover տարբերակը[9]։ «Любэ» խումբը հայրենասիրական երգեր է կատարել պատերազմի ժամանակների մասին[10][11], Օլեգ Գազմանովը կատարել է «Рождённый в СССР» երգը[Ն 1][13][14], ռուս դերասան Վլադիմիր Մաշկովն ընթերցել է Ֆյոդոր Տյուտչևի բանաստեղծությունը, որը գրվել է 1867 թվականի մայիսին՝ «իզուր աշխատանք, ոչ, դուք նրանց չեք կարող հասկացնել․․․»: Միջոցառման մյուս բանախոսների թվում է եղել RT-ի գլխավոր խմբագիր Մարգարիտա Սիմոնյանը, որն ասել է․ «Սա մեր տղաների համար է, որոնք հենց հիմա կռվում են չար ոգիների դեմ»[15], Մոսկվայի քաղաքապետ Սերգեյ Սոբյանինը շնորհակալություն է հայտնել «այն տղաներին, որոնք զենքը ձեռքին պաշտպանում են Ռուսաստանի քաղաքացիներին Դոնբասում․․․ աշխարհի կեսը միավորվել է մեր դեմ, բայց Ռուսաստանն ուժեղ երկիր է»[16], իսկ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան Ռուսաստանն անվանել է «խաղաղություն պահպանող և չարիքի դեմ պայքարող երկիր ու ժողովուրդ»[15][17]։ Ելույթ ունեցողներից շատերը կրել են Z-ի ձևով գեորգիևյան ժապավեններ, որոնցից երևացել են նաև ամբոխի մեջ գտնվող ցուցանակների վրա[15]։

Հանրահավաքին մասնակցել են ռուս օլիմպիական բազմաթիվ մարզիկներ, այդ թվում՝ Պեկինի օլիմպիական խաղերից վերջերս վերադարձած մի քանի մարզիկներ։ Մինչ նրանք բեմում են գտնվել, հնչել է Ռուսաստանի ազգային օրհներգը, ինչը հղում է այն փաստին, որ օրհներգը արգելվել էր նախորդ երեք Օլիմպիական խաղերում պետության կողմից հովանավորվող դոպինգի պատճառով[18]։  Ներկա մարզիկների թվում են եղել դահուկորդ Ալեքսանդր Բոլշունովը (չի կրել գեորգիևյան Z-աձև ժապավենը), գեղասահորդներ Նիկիտա Կացալապովը, Վլադիմիր Մորոզովը, Վիկտորիա Սինիցինան, Եվգենիա Տարասովան, գեղարվեստական գիմնաստներ Դինա Ավերինան և Արինա Ավերինան և լողորդ Եվգենի Ռիլովը[18]։ Ռուս մարմնամարզիկ Իվան Կուլակը, որը մարմնամարզության միջազգային ֆեդերացիայի կարգապահական վարույթն էր անցնում Դոհայի Աշխարհի գավաթի խաղարկության փուլում «Z» տառով պիտակով պարգևատրման դուրս գալու համար, հանրահավաքի ժամանակ կրել է օլիմպիական մեդալ, թեև չի մասնակցել որևէ Օլիմպիական խաղերի[19]։

Հանրահավաքը դարձել է Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի առաջին հրապարակային ելույթը Ուկրաինա ներխուժումից հետո[4]։ Իր ելույթում, որը նա սկսել է Ռուսաստանի Սահմանադրությունից մեջբերումով, Պուտինը շնորհավորել է «Ղրիմի և Սևաստոպոլի ժողովրդին» և նրանց մաղթել Ղրիմի միացման «երջանիկ տարեդարձ»։ Այնուհետև նա քննարկել է այդ շրջանների ֆինանսներն ու ենթակառուցվածքները՝ հայտարարելով, որ Ուկրաինայի տրամադրած «մնացորդային ֆինանսավորման» փոխարեն Ռուսաստանին «անհրաժեշտ էր Ղրիմը հանել այդ նվաստացուցիչ վիճակից»։ Պուտինը նաև հայտարարել Է Դոնբասի ժողովրդի դեմ Ուկրաինայի կողմից «ցեղասպանության» մասին, նախքան Հովհաննես 15:13-ի աստվածաշնչյան հատվածը մեջբերելը՝ «չկա ավելի մեծ սեր»։ Ի վերջո Պուտինը նշել է, որ Ֆյոդոր Ուշակովի ծննդյան օրը փետրվարի 24-ն է, նույն օրը, երբ 2022 թվականին սկսվել է Ուկրաինա ներխուժումը[20]։  «Россия 24»-ում նրա հեռուստատեսային ելույթի մի մասն ընդհատվել է տեխնիկական խնդրի պատճառով[21][22]։

Արձագանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

BBC-ի և The Moscow Times-ի արևմտյան լրատվամիջոցները հայտնում են, որ կառավարության աշխատակիցները բերման են ենթարկվել հանրահավաքի վայր, իսկ մյուս մասնակիցներին վարձատրել կամ ստիպել են մասնակցել[23]։ «Ֆրանս-Պրես» գործակալությունը հանրահավաքի բովանդակությունը որակել է որպես «վառ հակաարևմտյան և խորհրդային նոստալիգայով լի», որն ընդգծում էր հայրենասիրությունը[8]։

Ուկրաինայի նախագահ Վոլոդիմիր Զելենսկին մարտի 19-ին հրապարակված տեսաուղերձում հիշատակել է հանրահավաքը[24]։

Այսօր Մոսկվայում բազմաթիվ խոսքեր են հնչել Ղրիմի գրավման տարելիցի կապակցությամբ։ Տեղի ունեցավ մեծ հանրահավաք։ Եվ ես ուզում եմ ուշադրություն դարձնել մի մանրուքի վրա։ Հաղորդվում է, որ ընդհանուր առմամբ Ռուսաստանի մայրաքաղաքում հանրահավաքային ակտիվությանը ներգրավվել է մոտ 200 հազար մարդ։ 100 հազար փողոցներում, մոտ 95 հազար՝ մարզադաշտում։ Մոտավորապես նույն քանակությամբ ռուս զինվորականներ են մասնակցել Ուկրաինա ներխուժմանը։ Պարզապես պատկերացրեք, որ Մոսկվայի այդ մարզադաշտում կա 14 հազար դիակ և տասնյակ հազարավոր վիրավորներ ու խեղված մարդիկ։ Այս ներխուժումից արդեն այդքան ռուսական կորուստներ կան։ Ահա պատերազմի գինը։ Մի փոքր ավելի, քան երեք շաբաթում։ Պատերազմը պետք է ավարտվի[24]։

Պուտինի մեջբերումներում հղումներ են եղել աստվածաշնչյան հատվածներին և ռուսական ռազմական պատմությանը, որն ընկալվել է որպես առաջնորդի կողմից ռուս ազգայնական ինքնության ձևավորման համար կրոնի և պատմության օգտագործման ավելի լայն մոդելի արտացոլում[25]։  Պահպանողական ամերիկացի քաղաքական մեկնաբան Շոն Հաննիթին, որը ԱՄՆ նախկին նախագահ Դոնալդ Թրամփի կողմնակիցն է, ասել է, որ հանրահավաքը, կարծես, օգտագործվել է Պուտինի կողմից «իր ներքին Դոնալդ Թրամփին ուղղորդելու համար», մինչդեռ լիբերալ HuffPost-ը հանրահավաքը անվանել է «սարսափելի» և «չարագուշակ»՝ ասելով, որ Պուտինը գտնվում է «լիակատար բռնապետի ռեժիմում»[26][27]։ Պուտինը քննադատության է ենթարկվել նաև 13 հազար ԱՄՆ դոլար անվանական արժեքով Loro Piana բաճկոն կրելու համար[23]։

Ռուսաստանից դուրս գտնվող ԶԼՄ-ների կողմից մարզիկները ենթարկվել են քննադատության՝ հանրահավաքին մասնակցելու համար[18][28][29][30]։ The Times-ը մարզիկներին նկարագրել է որպես «քարոզչական հանրահավաքում» «ի ցույց դրված․․․ Լուժնիկի մարզադաշտում որպես Ռուսաստանի նախագահի համար նախավարժանք»[31]։ Ռիլովի հայտնվելը հանգեցրել է FINA-ի հետաքննությանը՝ հիմնվելով «ջրային սպորտաձևերի հեղինակության խաթարման» և Speedo-ի հետ նրա հովանավորության պայմանագրի կորստի վրա, որում ասվում էր, որ նրանք նրա ֆինանսավորման մնացած մասը կնվիրաբերեն ՄԱԿ-ի Փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատարին[31][32]։ Սոցցանցերում որոշ մարզիկների կողմից հրապարակված լուսանկարները լղոզում էին «Z» նշանները, որոնք նրանք կրում էին, ինչը մեկնաբանվում էր որպես խոստովանություն, որ պատերազմը հայտնի չէ ռուս երիտասարդների շրջանում[28]։ Օլիմպիական խաղերի ուկրաինացի մեդալակիր Օլեգ Վերնյաևը քննադատել է Կուլյակին այն բանի համար, որ ներկա է եղել և կրել է օլիմպիական մեդալ, որը նա ինքը չի վաստակել[19]։ Աշխարհի լողի ուկրաինացի ռեկորդակիր Անդրեյ Գովորովը «սրտաճմլիկ» է անվանել այն, թե ինչպես է իր ընկեր Ռիլովը ներկա գտնվել հանրահավաքին և կրել «Z» խորհրդանիշը[29]։ Ուկրաինացի գեղասահորդներ Ալեքսանդրա Նազարովան և Մաքսիմ Նիկիտինը քննադատել են գեղասահորդներին իրենց մասնակցության համար՝ ասելով, որ «ոչ վաղ անցյալում մենք աջակցում էինք նրանց այդ բարդ օլիմպիական շրջանում, հիմա նրանք աջակցում են մեր և մեր երկրի դեմ պատերազմին»[30]։

Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Երգի սկզբում գրված է՝ «Ուկրաինա և Ղրիմ, Բելառուս և Մոլդովա, սա իմ երկիրն է։  ... Ղազախստան և Կովկաս և Մերձբալթյան երկրներ նույնպես»[12].

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «На концерт восьмилетия аннексии Крыма пришли 200 тысяч человек». Север.Реалии (ռուսերեն). Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 6-ին.
  2. «"Крымская весна" в Лужниках во время войны. Фотографии». BBC News Русская служба. Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 6-ին.
  3. «Putin holds rally in Moscow, praises Russian troops as Ukraine fights back invasion». CBC News. 18 марта 2022. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 18-ին. {{cite news}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն); More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (օգնություն); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (օգնություն)
  4. 4,0 4,1 Nechepurenko, Ivan (18 марта 2022). «Putin makes his first public appearance since the invasion of Ukraine». The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 19-ին.
  5. «Putin Tells Mass Rally That Russia Will Prevail in Ukraine». VOA News. Reuters. 18 марта 2022. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 19-ին. {{cite news}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն); More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (օգնություն); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (օգնություն)
  6. Patel-Carstairs, Sunita (19 марта 2022). «Putin hails 'special operation' in Ukraine at massive celebration party for 'reunification' of Crimea». Sky News. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 19-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 20-ին.
  7. MacFarquhar, Nick (7 марта 2022). «The letter 'Z' has become a symbol for Russians who support the invasion of Ukraine». The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 8-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 20-ին. {{cite news}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն); More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (օգնություն); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (օգնություն)
  8. 8,0 8,1 Agence France Presse (18 марта 2022). «Moscow marks Crimea annexation with patriotic rally». France24. Paris, France. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 19-ին. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 8-ին. {{cite news}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն)
  9. Chibowska, Karolina (19 марта 2022). «Polina Gagarina w ogniu krytyki. Po tym, jak zaśpiewała dla Putina, nie zostawiono na niej suchej nitki» (Polish). Onet Kobieta. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 19-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 19-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  10. «Putin tries to rally Russia behind invasion but TV glitch hinders address». The Irish Times. 18 марта 2022. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 19-ին.
  11. John, Tara; Pavlova, Uliana; Graham-Yooll, Anastasia (18 марта 2022). «Putin celebrates anniversary of Crimea annexation at stadium rally amid Russia's onslaught of Ukraine». CNN.com. CNN. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 8-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 26-ին.
  12. Pomerantsev, Peter (19 декабря 2013). «Born in the USSR». London Review of Books. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 20-ին.
  13. Reimann, Nicholas. «Putin Holds Massive Pro-War Rally In Moscow». Forbes (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 18-ին.
  14. Anna, Cara (18 марта 2022). «Putin appears at big rally as troops press attack in Ukraine». ABC News. Associated Press. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 19-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 19-ին.
  15. 15,0 15,1 15,2 «Moscow marks Crimea annexation with patriotic rally». France24. 2022 թ․ մարտի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 19-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 20-ին.
  16. «Putin praises unity at Moscow rally to support Ukraine invasion». Le Prensa Latina. 18 марта 2022. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 20-ին.
  17. Vernon, Will (18 марта 2022). «Putin hails Crimea annexation and war with lessons on heroism». BBC News. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 19-ին. {{cite news}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն); More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (օգնություն); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (օգնություն)
  18. 18,0 18,1 18,2 McCarriston, Shanna (23 марта 2022). «Russian Olympic athletes facing backlash after attending rally to support Vladimir Putin». CBS Sports. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 31-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 26-ին. {{cite news}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն)
  19. 19,0 19,1 Бондарь, Григорий (23 марта 2022). «Олімпійський чемпіон Верняєв висміяв спортсмена з РФ, який вийшов на мітинг на підтримку війни з чужою медаллю». УНИАН. Kyiv, Ukraine. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 26-ին. {{cite news}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն)
  20. «Концерт по случаю годовщины воссоединения Крыма с Россией». Кремль. 18 марта 2022. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 19-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 19-ին.
  21. «Putin vows Russia will prevail in Ukraine but glitch hinders TV». Reuters (անգլերեն). 2022 թ․ մարտի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 18-ին. {{cite news}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն); More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (օգնություն); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (օգնություն)
  22. Vasilyeva, Nataliya (2022 թ․ մարտի 18). «Russian TV cuts off Vladimir Putin mid-speech during major Moscow rally». The Telegraph (բրիտանական անգլերեն). ISSN 0307-1235. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 18-ին. {{cite news}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն); More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (օգնություն); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (օգնություն)
  23. 23,0 23,1 «Putin Marks Crimea Anniversary, Defends 'Special Operation' in Ukraine in Stadium Rally». The Moscow Times. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 19-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 19-ին.
  24. 24,0 24,1 Зеленский, Владимир (19 марта 2022). «Содержательные переговоры о мире и безопасности для Украины – единственный шанс для России уменьшить ущерб от собственных ошибок». Президент Украины. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 19-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 19-ին.
  25. Cara, Anna (2022 թ․ մարտի 18). «Putin praises troops at Moscow rally as Russia continues attack in Ukraine». PBS. Washington, D.C. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 8-ին. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 8-ին. {{cite news}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն)
  26. Pengelly, Martin (19 марта 2022). «Putin 'channeling his inner Trump' at Moscow rally, says Sean Hannity». The Guardian. London, United Kingdom. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 13-ին. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 8-ին. {{cite news}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն)
  27. Nicholson, Kate (2022 թ․ մարտի 18). «Putin In Full Dictator Mode During Terrifying Rally In Moscow». HuffPost. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 8-ին. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 8-ին. {{cite news}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն)
  28. 28,0 28,1 Pavitt, Michael (2022 թ․ մարտի 20). «Kuliak set to face one-year ban over "Z" symbol podium display». Inside the Games. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 10-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 26-ին. {{cite news}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն)
  29. 29,0 29,1 Keith, Braden (19 марта 2022). «Russian Olympic Swimmer Rylov Appears At Large Pro-War Rally In Moscow». SwimSwam. Austin, Texas. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 9-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 26-ին. {{cite news}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն)
  30. 30,0 30,1 «Russian Olympians face backlash after Vladimir Putin rally». ABC News. 2022 թ․ մարտի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 31-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 26-ին. {{cite news}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն)
  31. 31,0 31,1 Lord, Craig (2022 թ․ մարտի 23). «Russian Olympic champion Evgeny Rylov faces ban after appearance at Putin rally». The Times. London, United Kingdom. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 26-ին. {{cite news}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն)
  32. «Russian Olympians face backlash after attending Vladimir Putin rally». ESPN. Bristol, Connecticut. 2022 թ․ մարտի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 13-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 26-ին. {{cite news}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն)