Հակոբ Գրիգորենց
Հակոբ Գրիգորենց | |
|---|---|
| Մասնագիտություն | գրող |
| Լեզու | հայերեն |
Հակոբ Գրիգորենց, XVII դարի հայ բանաստեղծ և գրքագետ, «Վասն այսմ Պրիթանիա» պոեմի հեղինակ[1]։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կենսագրական տեղեկությունները սակավ են։ Եղել է քահանա։ Հոր անունը Գրիգոր էր[2]։ Լոնդոն է ժամանել 1674 թվականին՝ ճանապարհորդելու և աշխարհը տեսնելու նպատակով։ 1674 թվականի դեկտեմբերի 12-ին ժամանել է Օքսֆորդ, որտեղ ծանոթացել է ոմն դոկտոր Մարշալի հետ։ Եղանակային պայմաններիի պատճառով հնարավորություն չունենալով տեղաշարժվել ոչ ծովով, ոչ ցամաքով, ամբողջ ձմեռ մնում է Օքսֆորդում։ Պահպանվել են Օքսֆորդում 1675 թվականի հունվարի 8-ին նրա կողմից գրված միսալը և այլ ձեռագրեր, որոնք նա գրի էր առնում Մարշալի խնդրանքով։ Լինելով Օքսֆորդում հագնում էր արևելյան հագուստ, որը անգլիացի տղաների մոտ վախ էր առաջացնում և նրան համարում էին դիագուշակ։ Այդ ժամանակ (1675 թվականի սկզբում) Մարշալի խնդրանքով գրում է «Գովք Պրիթանիոյ» պոեմը։ Հնարավոր է այս պոեմին արդեն լավ ծանոթ էր լորդ Բայրոնը։ 1684 թվականին Հակոբը արդեն Լեհաստանում էր՝ Լեմբերգում, որտեղ նույնպես գրի է առել մի քանի կրոնական գրքեր։ Կյանքի վերջին տարիների մասին ոչինչ հայտնի չէ[3]։
«Գովք Պրիթանիոյ»[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պոեմում հեղինակը մեծ հիացմունքով նկարագրում է Անգլիայի պետական կառուցվածքը, անգլիացիների կենցաղն ու սովորույթները։ Թվարկվում են անգլիական հասարակության բոլոր շերտերը[4]։ Պոեմը բաժանվում է հետևյալ մասերի, որոնցից յուրաքանչյուրը պարունակում է երկուսից ինը քառատող․
- Նախաբան
- Կղզիս այսմիկ Պրիթանիա
- Վասն երկրորդ Քարօլուս թագաւորի
- Վասն բարլամէնթի իշխանաց
- Վասն դատաւորաց
- Վասն վիջիքանջիլերին շնորհակալութեան
- Վասն եպիսկոպոսաց
- Վասն վարդապետաց
- Վասն բարերարին` վարդապետ մարշալի
- Վասն քահանայից
- Վասն իշխանաց
- Վասն ուսուցիչ վարպետաց
- Վասն առհասարակ աշակերտաց
- Վասն եկեղեցւոյ արարողութեան
- Վասն զօրականաց ամենեցուն
- Վասն վաճառականաց
- Վասն արհեստաւոր աշխատասիրաց
- Վասն հասարակ մարդկանց
- Վասն կանանց եւ կուսանաց
- Վասն փոքր մանկանց
- Վասն առհասարակ սպասաւորաց
- Վերջաբան
Պահպանվել է մի քանի ձեռագրերում։ Բնօրինակ ձեռագիրը պահվում է Բոդլեյան գրադարանում։ Հրապարակվել է անգլերեն թարգմանության հետ միասին (անգլ.՝ Englands Eulogy) 1875 թվականին Վենետիկում (Սուրբ Ղազար կղզի), Մխիթարյան միաբանության ջանքերով[5]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ История всемирной литературы. — М.: «Наука», 1987. — Т. 4. — С. 424—427.
- ↑ отсюда и "фамилия" Григоренц
- ↑ Byron: The Biography of a Master of Armenology / ed. by Stanislav A. Golovan and Mark M. Karamian. — Σίγμα, 2014. — С. 40—41.
- ↑ Бахчинян Г. Армянская национально-патриотическая поэзия XVII века. // Историко-филологический журнал АН АрмССР. — 1990. — № 3. — С. 26—42.
- ↑ Englands Eulogy, written in armenian verse by the Rev. James Grigorenz A. D. 1675: Text and translation.. — Venice, S. Lazarus, 1875.