Կարմիր և կապույտ աթոռ

Կարմիր և կապույտ աթոռ
Հեղինակ	Հերիթ Ռիթվելդ
Դիզայներ	Հերիթ Ռիթվելդ
Տարի	մոտ 1917
Նյութ	փայտ
Բարձրություն	88 սանտիմետր
Լայնություն	66 սանտիմետր
Խորություն	83 սանտիմետր
Հավաքածու	Նյու Յորքի ժամանակակից արվեստի թանգարան

Կարմիր և կապույտ աթոռ, Գերիտ Ռիթվելդի 1917 թվականին նախագծած աթոռն է։ Դե ստիլ արվեստի շարժման առաջին ուսումնասիրություններից մեկն է։ Այն ներկված էր իր հստակ գույներով մինչև 1920-ական թվականների սկիզբը։ Աթոռի բազմաթիվ տարբերակներ գոյություն ունեն և պահվում են տարբեր հավաքածուներում։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կարմիր և կապույտ աթոռը նախագծել է Գերիտ Ռիթվելդը 1917 թվականին։ Այն առանձնանում է մի քանի Ռիթվելդյան հանգույցներով^[1]։

Բնօրինակ աթոռը պատրաստված էր հաճարենու փայտից և մինչև 1923 թվականը կարմիր, կապույտ, դեղին և սև ներկված չէր^[2]^[3]։ Դե ստիլ արվեստի շարժման անդամ և ճարտարապետ Բարտ վան դեր Լեկը տեսելով բնօրինակ մոդելը առաջարկել ավելացնել վառ գույներ^[4]։ Նա ստեղծել է ավելի նուրբ տախտակներով մոդել և ամբողջովին սև ներկել, միայն որոշ հատվածներ հիմնական գույներով, որոնք վերագրվում էին Դե ստիլ շարժմանը։ Այս գունային սխեմայի էֆեկտը ստիպեց աթոռին թվալ, թե գրեթե անհետացել է Ռիթվելդ Շրյոդեր տան սև պատերի և հատակի ֆոնին, որտեղ այն հետագայում տեղադրվեց^[2]։ Գոնավորված հատվածները կարծես լողում են, ստեղծելով գրեթե թափանցիկութկան պատրանք^[5]։ Աթոռը կարմիր և կապույտ, ներկվելուց հետո այնուհետ ներկայանում է որպես Մոնդրիանի նկարի եռաչափ փոխադրում^[6]։

Աթոռի տարբերակը Քրիստիսը աճուրդային տունը վաճառել է 2011 թվականին 10․625 եվրոյով^[7]։

Կառուցվածք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աթոռը պատրաստելու արհեստավորի համար նախատեսված ցուցումներում Ռիթվելդը գրել է, որ հարկավոր է տպել և աթոռի տակ ամրացնել Քրիստիան Մորգենսթերնի «Der Aesthet» բանաստեղծության հետևյալ հատվածը։

Wenn Ich sitze, möchte Ich nicht
sitzen, wie Mein Sitzfleisch möchte
sondern wie Mein Sitzgeist sich,
säße er, den Stuhl sich flöchte.^[8]

Երբ նստում եմ, չեմ ուզում
նստել այնպես, ինչպես իմ նստարանն է սիրում
բայց ավելի շուտ, ինչպես իմ նստած միտքը,
եթե նստած էր, աթոռն իր համար հյուսեք։

Ռիթվելդը չի թողել չափումների կամ գույների հեղինակային հստակեցումներ, և կան աթոռի մի քանի տարբերակներ^[9]։

Հավաքածուներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աթոռի Ֆիլիպ Ջոնսոնի նվիրած օրինակը պահվում է Նյու Յորքի Ժամանակակից արվեստի թանգարանի մշտական հավաքածուում^[10], իսկ օրիգինալ օրինակը ցուցադրված է Նյու Յորքի Բրուքլինի թանգարանում^[11]։ Աթոռի ևս մեկ տարբերակ գտնվում է Ատլանտայի Բարձրագույն արվեստի թանգարանում^[12]։

Դելֆտի տեխնիկական համալսարանի ճարտարապետության ֆակուլտետում 2008 թվականի բռնկված հրդեհը ոչնչացրել է ողջ շենքը, ցուցահանդեսի մաս հանդիսացող Կարմիր և կապույտ աթոռներից մեկը փրկել են հրշեջները^[13]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Drijver; Niemeijer (2001). How to construct Rietveld furniture. Art Books International Limited. էջ 15. ISBN 9789068682809.
↑ ^2,0 ^2,1 Victoria and Albert Museum. Modern Chairs, 1918–1970: an international exhibition presented by the Whitechapel Art Gallery in association with the Observer, arranged by the Circulation Department, Victoria and Albert Museum, 22 July–30 August 1970 (London: Whitechapel Gallery, 1970), 8.
↑ «Gerrit Rietveld. Red Blue Chair. 1918–1923 | MoMA». The Museum of Modern Art. Արխիվացված օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.
↑ Klaus-Jürgen Sembach, Twentieth Century Furniture Design (Köln : Taschen, c2002), 93.
↑ Klaus-Jürgen Sembach, Twentieth Century Furniture Design (Köln : Taschen, c2002), 92. Victoria and Albert Museum. Modern Chairs, 1918–1970: an international exhibition presented by the Whitechapel Art Gallery in association with the Observer, arranged by the Circulation Department, Victoria and Albert Museum, 22 July–30 August 1970 (London: Whitechapel Gallery, 1970), 8.
↑ Nathalie d'Alincourt, « Arrêt sur une œuvre », Dossier de l'art hors-série n° 7, janvier 2011, p. 58-59
↑ «The Red Blue Chair». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 1-ին. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 1-ին.
↑ Peter Drijver, Johannes Miemeijer, Rietveld meubels om zelf te maken (Bussum: Colophon, 2001), 28.
↑ Drijver, Peter (2001). Rietveld meubels om zelf te maken = How to construct Rietveld furniture. Johannes Niemeijer. Bussum, Netherlands: Thoth. էջեր 28–29. ISBN 90-6868-280-6. OCLC 49798167.
↑ «Gerrit Rietveld. Red Blue Chair. 1918–1923 | MoMA». The Museum of Modern Art. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.
↑ «Brooklyn Museum». www.brooklynmuseum.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 1-ին. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 1-ին.
↑ «Press Release». High Museum of Art. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2009 թ․ նոյեմբերի 20-ին.
↑ «TU Delft fire news story». 2008 թ․ մայիսի 14. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հուլիսի 20-ին. Վերցված է 2008 թ․ մայիսի 14-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Կարմիր և կապույտ աթոռ կատեգորիայում։

«Blueprints: Red & Blue Chair (mm)».
«Building plan (adaptation based loosely on original)» (PDF).
«plans in PDF with dimensions in mm» (PDF).(չաշխատող հղում)
Romeo, Anthony. «Gerrit Rietveld's Red and Blue Chair & What I Learned about Rest and Motion in Myself».

[1] Drijver; Niemeijer (2001). How to construct Rietveld furniture. Art Books International Limited. էջ 15. ISBN 9789068682809.

[auto-2] 2,0 ^2,1 Victoria and Albert Museum. Modern Chairs, 1918–1970: an international exhibition presented by the Whitechapel Art Gallery in association with the Observer, arranged by the Circulation Department, Victoria and Albert Museum, 22 July–30 August 1970 (London: Whitechapel Gallery, 1970), 8.

[:02-3] «Gerrit Rietveld. Red Blue Chair. 1918–1923 | MoMA». The Museum of Modern Art. Արխիվացված օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.

[4] Klaus-Jürgen Sembach, Twentieth Century Furniture Design (Köln : Taschen, c2002), 93.

[5] Klaus-Jürgen Sembach, Twentieth Century Furniture Design (Köln : Taschen, c2002), 92. Victoria and Albert Museum. Modern Chairs, 1918–1970: an international exhibition presented by the Whitechapel Art Gallery in association with the Observer, arranged by the Circulation Department, Victoria and Albert Museum, 22 July–30 August 1970 (London: Whitechapel Gallery, 1970), 8.

[D'Alincourt_2011-6] Nathalie d'Alincourt, « Arrêt sur une œuvre », Dossier de l'art hors-série n° 7, janvier 2011, p. 58-59

[7] «The Red Blue Chair». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 1-ին. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 1-ին.

[8] Peter Drijver, Johannes Miemeijer, Rietveld meubels om zelf te maken (Bussum: Colophon, 2001), 28.

[9] Drijver, Peter (2001). Rietveld meubels om zelf te maken = How to construct Rietveld furniture. Johannes Niemeijer. Bussum, Netherlands: Thoth. էջեր 28–29. ISBN 90-6868-280-6. OCLC 49798167.

[:0-10] «Gerrit Rietveld. Red Blue Chair. 1918–1923 | MoMA». The Museum of Modern Art. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.

[11] «Brooklyn Museum». www.brooklynmuseum.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 1-ին. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 1-ին.

[12] «Press Release». High Museum of Art. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2009 թ․ նոյեմբերի 20-ին.

[13] «TU Delft fire news story». 2008 թ․ մայիսի 14. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հուլիսի 20-ին. Վերցված է 2008 թ․ մայիսի 14-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]