Կարթագենի անկում
| Կարթագենի անկում | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | ճակատամարտ, պաշարում, ոչնչացում և Դիակապտություն |
| Երկիր |  Կարթագեն |
| Մասն է | Պունիկյան երրորդ պատերազմ |
 | |
 | |
Կարթագենի անկում, քաղաքի պաշարում, երբ մ.թ.ա 149-148 թվականներին՝ Պյունիկյան երրորդ պատերազմի ժամանակ հռոմեացիները պաշարել են Կարթագենը։
Պաշարման ընթացք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Երբ կարթագենցիները հասկացան, որ պատերազմը անխուսափելի է սկսեցին գաղտնի պաշտպանության պատրաստվել։ Կարթագենը եղել է հիանալի բերդաքաղաք, մեկ ամսում բնակիչները քաղաքի պաշտպանությանը հասցրին միջին հնարավոր աստիճանի, երբ որ հռոմեական զորքը երևաց քաղաքի պատերի տակ։ Կոնսուլը զարմացել էր՝ իր առջև տեսնելով կռվին պատրաստ թշնամուն։ Գրոհը հետ մղելիս հռոմեացիները կրել են մեծ կորուստներ։ Պյունիկյան զորքի ջոկատները, որոնք լքել էին քաղաքը, իրեց հարձակումներով ջլատում էին հռոմեացիներին։ Մասսինիսսա թագավորը դժգոհ էր հռոմեացիների՝ Աֆրիկայում ամրապնդվելու ցանկությունից և ոչ մի օգնություն ցույց չտվեցին։ Անհաջող պաշարումը տևեց երկու տարի, հռոմեական զորքի հրամանատար դարձավ կոնսուլ Սկիպիոն Էմիլյանին, որը պատերազմում հասավ կտրուկ փոփոխությունների։ Վերակազմավորեց և վերականգնեց զորքի թուլացած կարգապահությունը, և զինվորներն անցան ակտիվ գործողությունների։ Շուտով կարթագենցիները կորցրին քաղաքի արտաքին պատը, իսկ քաղաքի նավահանգիստը փակել էին հռոմեացիները ջրամբարտակ կառուցելով։ Բայց պյունիկյան զորքը փորում է նոր ջրանցք և իրենց նավերը հանկարծակի ծով է դուրս բերում։ Սկիպիոնի պատասխանը այս ջրանցքն էլ փակեց և Կարթագենը շրջապատեց արտաքին պատով, ինչը փաստորեն ապահովեց քաղաքի ամբողջական շրջափակումը, քաղաքը զրկեց պարենամթերքի լիակատար մատակարարումից։ Արդյունքում Կարթագենում սով սկսեց,որից մահացավ բնակչության մեծ մասը։ Հռոմեացիները գրավեցին Նեֆերիս բերդը և Կարթագենը մնաց առանց դրսի օգնության։
Քաղաքի գրավում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գարնանը մ.թ.ա 146 թվականին հռոմեացիները ներխուժեցին քաղաք, կատաղի մարտերը տևեցին վեց օր։ Մեկ շաբաթ կռիվներից հետո կարթագենցիների ձեռքում մնաց միայն Բիրսա միջնաբերդը։ Երբ Սկիպիոնին այնտեղից եկավ խնդրանք, անձնատուր լինելու մասին` նա համաձայնեց կյանք շնորհել բոլորին, բացի հռոմեական դասալիքներից։ Միջնաբերդից դուրս եկան կանանց ու երեխաների հետ 50 հազար կարթագենցիներ (համաձայն Օրոսիուսի 55 հազար)[1], նրանք բոլորը ստրկացվեցին։
Պաշտպանության հրամանատար Գասդրուբալը կարթագենցի հայրենասերները և հռոմեական դասալիքները, որոնք հույսը չէին կարող դնել ներմանը, ամրացել էին Էշմունաի տաճարում, որը կառուցված էր բարձր ժայռի վրա։ Այդ ժամանակ հռոմեացիները որոշում են նրանց սովամահ անել։ Դատապարտյալները հասան ծայրահեղության վառեցին տաճարը, որպեսզի չմեռնեն թշնամու ձեռքից։ Միայն Գաստրուբալը դուրս վազեց տաճարից և իր համար ներում աղաչեց, տեսնելով այդ, նրա կինը՝ Իշան անիծեծ ամուսուն, որպես վախկոտ ու դավաճանի, երեխաներին նետեց կրակը և ինքը նետվեց։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Осада описана в повестях А. И. Немировского «Тиберий Гракх» (1955) и М. В. Езерского «Сила земли» (1959)
- Моммзен, Теодор Глава I. Подвластные страны до эпохи Гракхов // История Рима. — СПб.: Наука — Ювента, 1997. — Т. II. — С. 25—32. — (Историческая библиотека). — 1050 экз.
- Родионов Е. Глава 7. Третья Пуническая война // Римские легионы против Ганнибала. Карфаген должен быть разрушен!. — М.: Яуза — Эксмо, 2012. — 608 с. — (Легионы в бою. Римские войны). — 3000 экз. — ISBN 978-5-699-54306-9
- Майлз, Ричард Агония // Карфаген должен быть разрушен. — М.: АСТ, 2014. — 576 с. — (Страницы истории). — 2000 экз. — ISBN 978-5-17-084413-5
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Шифман И. Ш. Вместо эпилога // Карфаген. — СПб.: Издательство Санкт-Петербургского университета, 2006. — С. 504. — 518 с. — 1000 экз. — ISBN 5-288-03714-0
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ковалев С. И. (5 декабря 2006 г.). «Третья Пуническая война и разрушение Карфагена». Проект «Римская Слава». Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 11-ին.
- «Carthago delenda est. Триумф Рима». Сайт «WarSpot». ООО «Варгейминг Рус». Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 11-ին.