Կամբոջայի ցեղասպանություն
![]() |
Այս հոդվածը կարող է վիքիֆիկացման կարիք ունենալ Վիքիպեդիայի որակի չափանիշներին համապատասխանելու համար։ Դուք կարող եք օգնել հոդվածի բարելավմանը՝ ավելացնելով համապատասխան ներքին հղումներ և շտկելով բաժինների դասավորությունը, ինչպես նաև վիքիչափանիշներին համապատասխան այլ գործողություններ կատարելով։ |
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
Կամբոջայի ցեղասպանություն կխմեր.՝ ខ្មែរក្រហម | |
---|---|
Տեսակ | կազմակերպություն |
Գաղափարախոսություն | ultranationalism?[1] և Khmer nationalism?[1][2] |
Հիմնադիր | Son Ngoc Minh? |
Ղեկավար | Պոլ Պոտ |
Ղեկավար կենտրոն | Պնոմպեն, Կամբոջա |
Ստեղծման տարեթիվ | հունիսի 30, 1951 |
![]() |
Կամբոջայի ցեղասպանություն կատարվել է 1975-1979 թվականներին Կամբոջայում։
Կամբոջայի երկար քաղաքացիական պատերազմը պատճառ հանդիսացավ փախստականների և բռնի տեղահանվածների ներգաղթին դեպի ԱՄՆ և Վիետնամ։ Վկաներն ասում էին, որ դժվար է գնահատել այդ վայրագության մասշտաբները և ըստ հետազոտությունների` զոհերի թիվը հասնում է տասնյակ հազարավորների։
Ըստ Պոլ Պոտի գաղափարի «պայծառ ապագայի» համար պետք է ընդամենը մեկ միլիոն «նվիրված մարդիկ» մնացածը պետք է ոչնչացվեն։ Հենց այս գաղափարախոսության հետևանքով է, որ ավելի քան վեց միլիոն մարդ ենթարկվել է դաժան տանջանքների և ֆիզիկական ոչնչացման։ Տասնյակ հազարավոր մարդիկ ուղարկվում են Թոուլ Սլենգ բանտ (այժմյան Ցեղասպանության թանգարան)։ Միայն տասներկու հոգու է հայտնի, թե ինչ է կատարվել այնտեղ, քանի որ նրանք այն մարդիկ էին ովքեր անցել էին այդ կոտորածների միջով և ողջ մնացել միայն երջանիկ զուգադիպությամբ (պարզապես ժամանակ չի եղել նրանց գնդակահարելու համար)։ Մինչ օրս բանտարկյալներից մեկը վկա է Պոլ Պոտի ռեժիմի դատավարությանը։ Այդ ժամանակահատվածին հատուկ են զանգվածային մահապատիժները։
Վերապրածները ասում էին՝
- Բրիտանացի իմպերիալիստները իրավունք չունեն խոսելու մարդու իրավունքների մասին։ Ամբողջ աշխարհին լավ հայտնի է նրանց բարբարոսական բնույթը։ Բրիտանական առաջնորդները թաղված են շքեղության մեջ, իսկ պրոլետարիատը միայն իրավունք ունի գործազրկության, հիվանդության եւ մարմնավաճառության։
- Օգտագործելով բուլդոզերներ, նրանք մանրացնում էին մարդկանց, օգտագործում պայթուցիկներ,որպեսզի մի պայթյունով կարողանային շատերին սպանել։
- Նրանք թաղում էին մարդկանց կենդանի կամ այրում, ովքեր ընդդիմանում էին նրանց միսը աստիճանաբար կտրատում էին, դատապարտելով մարդկանց դանդաղ մահվան,
- Նրանք նետում էին երեխաներին օդ, ապա պարզում սվինները որպեսզի սվինների վրա ընկնեին
«1,160,307 մարդ, ապացույցներ են ներկայացրել Պոլ Պոտի հանցագործությունների մասին։ 1975 և 1978 թ. մահացությունների թիվը կազմել է 2,746,105 մարդ, այդ թվում, 1,927,061 գյուղացու, 25,168 վանականների, 48,359 ազգային փոքրամասնությունների ներկայացուցիչներ, 305,417 աշխատողներ, շուրջ 100 գրողներ եւ լրագրողներ, որոշ օտարերկրյա քաղաքացիները, ինչպես նաև տարեցներ եւ երեխաներ։ 568,663 մարդիկ անհետ կորած կամ մահացած՝ ջունգլիներում, շատերն էլ թաղված զանգվածային գերեզմաններում, այդ թվում՝ Kampong Chnang օդանավակայանի հարևանությամբ Siem տարածքը, և Dangrek-ը։ Այստեղ 3,374,768 մարդ սպանվել է սվինների հարվածներից, պայթյուններից, այրվելուց և այլ վայրագություններից։ Պոլ Պոտի վարչակարգի հետևանքն է եղել 141,848 հաշմանդամություն ունեցող անձինք, ավելի քան 200 հազար որբեր, շատ այրիներ, ովքեր չեն գտել իրենց ընտանիքներին։ Փրկվածները հաճախ զրկված էին լինում մարմնի բազմաթիվ մասերից և շատ դեպքերում ի վիճակի չէին լինում վերարտադրվել։ Մեծ թվով երիտասարդների կորցրեցրն իրենց երջանկությունը բռնի ամուսնությունների հետևանքով։
Պոլ Պոտի վարչանարգի հետևանքով ավերել է 634,522 շենքեր, այդ թվում, 5857 դպրոցներ և 796 հիվանդանոցներ, առաջին օգնության կենտրոններ և լաբորատորիաներ, 1,968 եկեղեցիներ և 108 մզկիթներ են ոչնչացվել կամ փոխակերպվել պահեստների և բանտի։ Պոլ Պոտը ոչնչացրել է անհամար գյուղատնտեսական գործիքներ և 1.507.416 առողջ անասունների։ Ըստ տարբեր գնահատականների սպանվել է 1-ից 3 միլիոն մարդ։ Ճշգրիտ թվեր նշելն անհնար է տեղեկատվության բացակայության պատճառով։