Խուրշիտբանու Նաթավան Ջավանշիր
Խուրշիտբանու Նաթավան Ջավանշիր Xurşidbanu Natavan xanım Cavanşir | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | օգոստոսի 6, 1832 |
| Ծննդավայր | Շուշի |
| Վախճանվել է | 1897 |
| Վախճանի վայր | Շուշի, Ելիսավետպոլի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
| Գերեզման | Imarat cemetery |
| Գրական անուն | Natavan |
| Մասնագիտություն | բանաստեղծուհի |
| Լեզու | ադրբեջաներեն |
| Ազգություն |  Ադրբեջան |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն |
| Անդամակցություն | Majlisi-Uns? |
| Զավակներ | Mehdigulu Khan Vafa?, Mir Hasan Ağa Mir? և Khanbika Khanum? |
| Ազգականներ | Ughurlu Khan? |
 Khurshidbanu Natavan Վիքիպահեստում | |
Խուրշիտբանու Նաթավան Ջավանշիր (ադրբ.՝ Xurşidbanu Natavan xanım Cavanşir, 1832, Շուշի - 1897, Շուշի), 19-րդ դարի ադրբեջանական նշանավոր բանաստեղծուհի, Ղարաբաղի խան Մեհդիկուլու խան Ջավանշիրի դուստր, Իբրահիմխալիլ խանի թոռնուհի։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Խուրշիդբանու Նաթավանը ծնվել է 1832 թվականի օգոստոսի 15-ին Շուշիում։ Խուրշուդբանուն ընտանիքի միակ զավակն էր։ Նա նաև հայտնի է որպես «Խան գիզի (Խանի դուստրը)»։ Նա սկսեց սովորել ժամանակի գիտնականներից և արհեստավորներից։ Խուրշիդբանու Նաթավանը սովորել է արաբերեն և պարսկերեն։ Նատավանի հայացքների և գեղարվեստական ճաշակի ձևավորումը մեծ դեր է խաղացել հայտնի անձանց, ինչպիսիք են՝ Քասիմ բեկ Զաքիրը, Միրզա Ջամալ Ջավանշիր-Ղարաբաղը, Միրզա Ադիգոզալ բեյ Կարաբաղը, Ահմեդ Բեյ Ջավանշիրը։ Ըստ պատմաբանների, այդ ժամանակոմ արտաքին և ներքին իրավիճակը լրջորեն սրվում է։ Խուրշուդբանուն ամուսնացել է Խասայ Խան Ուսմիևի հետ։ 1850 թվականի աշնանը Խասայ բեկ եկավ Շուշի և ամուսնացավ Խուրշիդբանու Նաթավանի հետ։ Նաթավանը ստիպված էր Թբիլիսի գնալ Հասան Բեգի հետ։ Երիտասարդության տարիներին Խուրշուդբանուն ապրել է Թիֆլիսում։ Նատավանը կարողացավ խոսել երեք լեզուներով։ 1855 թվականին ծնվեց Խուրշուդբանուի որդին։ Նրա որդու անունը Մեհիկուլուն էր։ 1856 թվականին ծնվեց նրա դուստրը՝ Խանբիկեն[1]։ Խուրշիդբանու Նաթավանը մեծ տաղանդավոր անձնավորություն էր։ Նրա ստեղծագործությունը մեծ ազդեցություն ունեցավ ադրբեջանական մշակույթի վրա։ Խուրշիդբանու Նատավանը իր ժամանակի ականավոր անձնավորություններից մեկն էր։ Նա հայտնի է ոչ միայն Ադրբեջանում, այլև Հարավային Կովկասում։ Նա վազեց ջրի խողովակաշարը Շուշի։ Խուրշիդբանու Նաթավանը մահացավ 1897 թ. հոկտեմբերի 1-ին։ Նա թաղվեց Աղդամի «Իմարաթ» գերեզմանատանում[2][3]։
Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նատավանը սկսեց իր ստեղծագործական գործունեությունը 19-րդ դարի 50-ականներին։ 1870 թվականից ի վեր բանաստեղծուհին իրեն «Նաթավան» մականուն էր տվել և ստեղծել գեղեցիկ գազելներ և բանաստեղծություններ։ Նատավանի ստեղծագործական գործունեությունը չի ավարտվում պոեզիայով։ Նա նաև նկարել էր։ Նաթավանի բանաստեղծությունների շարքում․ «Ագլարամ (Ես լաց եմ)», «Օլայդը (եթե դա եղել է)», «Գեթդի (գնաց)», «Սենսիզ (առանց քեզ)», «Ոլուրեմ (մահանում եմ)» և այլն։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Натәван / Под ред. Дж. Кулиева. — Азербайджанская советская энциклопедия: Главная редакция Азербайджанской советской энциклопедии, 1983. — Т. 7. — С. 163-164.
- ↑ Исмаилов Э. Э. Восходящая родословная (пять поколений) Хуршидбану-беим Натаван // Известия Азербайджанского историко-родословного общества. — Баку, 2000. — № 1. — С. 38-39.
- ↑ Натаван Хуршудбану Мехтикулихан кызы // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
| ||||||
