Խոշաբ
Քաղաք | ||
---|---|---|
Խոշաբ | ||
![]() | ||
Վարչական տարածք | Արևմտյան Հայաստան | |
Վիլայեթ | Վանի վիլայեթ | |
Գավառակ | Խոշաբի գավառակ | |
Այլ անվանումներ | Խավշաբ, Խոշապ, Մահմուդե | |
Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | |
Ազգային կազմ | Հայեր (մինչև Մեծ եղեռնը) | |
Կրոնական կազմ | Քրիստոնյա (մինչև Մեծ եղեռնը) | |
Ժամային գոտի | UTC+3 | |
Փոստային ինդեքսներ | 65910 | |
| ||

Խոշաբ, քաղաք (բերդաքաղաք, բերդավան, գյուղաքաղաք, ավան, գյուղ, բերդ, ամրոց) Արևմտյան Հայաստանում, Վանի վիլայեթի Խոշաբի գավառակում[1]։ Գտնվում էր Վան քաղաքից 40-42 կմ հարավ-արևելք, Խոշաբ գետի աջ ափին, լեռան ստորոտի գետահովտում։
Խճուղային ճանապարհով կապված էր Վան քաղաքի հետ։
Անվան ստուգաբանություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Քաղաքի մոտով անցնող գետն ունի քաղցրահամ ջուր, որից էլ առաջացել է Խոշաբ անվանումը։
Աշխարհագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Քաղաքից արևմուտք, մինչև Ջուլամերկի և Ոստանի սահմանները ընկած է մի հարթավայր, որը 3 կողմերից շրջապատված է լեռներով։ Լեռներից սկիզբ են առնում երկու գետակներ, որոնք քաղաքի մոտով անցնելիս միանում են իրար և գնում-թափվում են Վանա լիճ։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Շեն ժամանակներում համարվել է բեդաքաղաք, գյուղաքաղաք և քաղաք։ Հայերի իսպառ վերացումից հետո դարձել էր անշուք գյուղ։
Մինչև 1847 թվականը Խոշաբը եղել է քրդական բեգերի իշխանանիստ վայր և հանդիսացել է քրդական կիսաանկախ իշխանության կենտրոն։ Թուրքերը 1847 թվականին րավեցին բերդը և վերացրեցին Խոշաբի քրդական հյուքմենությունը։
Բնակչություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]XIX դարի առաջին կեսին ուներ 1500 տուն, որից 1000-ը՝ հայկական, իսկ մնացածը քրդական։ Նույն դարի վերջին ուներ 40 տուն բնակիչ։ XX դարի սկզբին ուներ 4 տուն հայ և 81 տուն քուրդ բնակիչ։
Տնտեսություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հայերը զբաղվում էին երկրագործությամբ, արհեստներով և առևտրով, իսկ քրդերը՝ անասնապահությամբ։
Պատմամշակութային կառույցներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Խոշաբ գետի աջ ափին, մի բարձր ու անմատչելի քարաժայռի վրա գտնվում էր Խոշաբի ամուր բերդը։ XII դարի արաբ մատենագիր Յակուտը բերդը հիշատակում է Խավշատ ձրով՝ Վասպուրականի Անձևացյաց գավառում։ Բերդի կառուցումը վերագրվում է XV դարին, սակայն նրա կիսակործան սենյակների պատերի և առաստաղի արաբական զարդանախշերը, երկաթյա դռան մոտի արաբական անընթեռնելի դրաձած փորագրությունը վկայում է, որ այն կառուցվել է ավելի վաղ՝ արաբական տիրապետության ժամանակ, իսկ հետագայում հավանաբար վերանորոգվել է։ 1715 թվականի մարտի 8-ի երկրաշարժից բերդի պարիսպը խարխլվել էր։ XIX դարի կեսերին բերդն արդեն ավերակ էր, կանգուն էր միայն աշտարակների և պարիսպների մի մասը։
Քաղաքն ուներ նաև 2 հայկական եկեղեցիներ, որոնք XIX դարի կեսերին արդեն կիսակործան էին[2]։
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Վանի նահանգ». Վերցված է 2015 ապրիլի 14-ին.
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 2, էջ 771
Աղբյուրներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
- Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 72)։ ![]() |
|