Լուկա Ջորդանո

Լուկա Ջորդանո;
Ծնվել է	հոկտեմբերի 18, 1634[…] կամ 1632
Ծննդավայր	Նեապոլ, Նեապոլի թագավորություն
Մահացել է	հունվարի 3, 1705[…] կամ հունվարի 12, 1705
Մահվան վայր	Նեապոլ, Նեապոլի թագավորություն
Գերեզման	Santa Brigida, Naples
Քաղաքացիություն	Նեապոլի թագավորություն
Երկեր	Adoration of the Shepherds (1688)?, Christ and the Adulteress? և Crucifixion of St. Peter?
Մասնագիտություն	նկարիչ և նկարիչ-փորագրող
Զբաղեցրած պաշտոններ	պալատական նկարիչ
	Luca Giordano Վիքիպահեստում

Լուկա Ջորդանո (իտալ.՝ Luca Giordano, հոկտեմբերի 18, 1634(1634-10-18)^[1]^[2]^[3]^[…] կամ 1632^[4], Նեապոլ, Նեապոլի թագավորություն^[5]^[6] - հունվարի 3, 1705(1705-01-03)^[1]^[3]^[7]^[…] կամ հունվարի 12, 1705(1705-01-12)^[4], Նեապոլ, Նեապոլի թագավորություն^[6])^[8], իտալական բարոկկոյի նկարիչ և գրավոր նեապոլյան դպրոցի ներկայացուցիչ։ Այն արագության համար, որով նա աշխատել է ստացել է մականուն՝«Լուկա Ֆա-Պրեստո» (իտալ.՝ Luca Fà-presto «Լուկա,արագ գործող»)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լուկա Ջորդանոն ծնվել է 1632 թվականի հոկտեմբերի 18-ին Նեապոլում,նկարիչ Անտոնիո Ջորդանյոի ընտանիքում^[9]։ Ինը տարի սովորել է իր հայրենի քաղաքում Խոսե դե Ռիբերայի մոտ,այնուհետև սովորել է Հռոմում Պյոտրո դա Կորտոնայի ղեկավարությամբ և ավարտել է իր կրթությունը,ընդօրինակելով Ռաֆայելի և Միքելանջելոյի աշխատանքները։

Հետագայում աշխատել է Բոլոնիայում,Փարիզում և Ֆլորենցիայում։Նրա վրա զգալի ազդեցություն են թողել վենետիկյան բարոկկո նկարիչները։1692 թվականին Չարլզ II-ի թագավորի կողմից նրան հրավիրել է Իսպանիա,որտեղ նա նկարել է զոհասեղանի նկարներ և որմնանկարներ Էլ Էսկորիալում, Մադրիդում և Տոլեդոյում։

Լուկա Ջորդանոն մահացել է 1705 թվականի հունվարի 12-ին հայրենի Նեապոլում։

Ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լուկա Ջորդանոն «ունի զգալի գեղարվեստական տաղանդ, գեղեցկության բարձր զարգացած զգացում և երևակայության զարմանալի հնարամտություն,բայց երբեմն աններելի կերպով չարաշահում էր իր տաղանդը՝ նկարչի գլխավոր առավելությունը համարելով ճարպկությունն ու աշխատանքի արագությունը»^[8]։

Նա ստեղծել է բազմաթիվ որմնանկարներ և նկարներ, և հազիվ թե Եվրոպայում գտնվի արվեստի պատկերասրահ, որը չունենա այս «արագ նկարչի» նկարների օրինակները Ղուկասը, ըստ Ա.Ի.Սոմովի սահմանման,ուներ «զգալի գեղարվեստական տաղանդ, գեղեցկության բարձր զարգացած զգացում և երևակայության զարմանալի հնարամտություն,բայց երբեմն նա աններելիորեն չարաշահում էր իր տաղանդը, նկարի գլխավոր առավելությունը համարելով հյուսվածքի փայլն ու արագությունը։

Նրա կողմից կատարված են բազմաթիվ որմնանկարներ և նկարներ, և հազիվ թե Եվրոպայում գտնվի հանրային պատկերասրահ, որը չունենա իր նկարների օրինակները։Դրանցից մի քանիսը գեղեցիկ են մտահղացված, գծված և գրված,մյուսները թույլ են հայեցակարգով և անփույթ կատարման մեջ։

Լուկա Ջորդանոյի անհատական ոճը սահմանվում է որպես հռոմեական ակադեմիականության, իտալական մաներիզմի և բարոկկոյի տարրերի համադրություն:Հենց այս ոճն էլ հետագայում զարգացրեց Ջովաննի Բատիստա Տիեպոլոն^[10] իր առաստաղի նկարներում։Ժերմեն Բազինը հակիրճ նկարագրեց իր աշխատանքը որպես «էկլեկտիկ նկարիչ, իսկական ֆակիր, ով աշխատում էր վիրտուոզ հեշտությամբ^[11]։

Լուկա Ջորդանոյի ստեղծագործություններից լավագույնը համարվում են «Ոսկե գեղմի շքանշանի հիմնադրումը», Մադրիդի Բուեն Ռետիրո պալատի սրահներից մեկում գտնվող տախտակը, «Ջուդիտի հաղթանակը» և նեապոլիտանական թանգարանի այլ որմնանկարներ։

Սանկտ Պետերբուրգի Էրմիտաժում կան Լուկա Ջորդանոյի տասնչորս նկարներ, որոնցից են՝ «Քրիստոսի ողբը» (նկարի պատճենը գտնվում է Փարիզի Սուրբ Էուստախ եկեղեցում), «Երիտասարդ Բաքուսի երազանքը», «Դատաստանը»։«Փարիզի», «Վուլկանի դարբնոցը», «Գալաթեայի հաղթանակը», «Եվրոպայի բռնաբարությունը», «Ապոլոն և Դաֆնե», «Սուրբ Ֆրանցիսկոս Ասիզեցի», «Սուրբ Հովհաննես Մկրտչի ծնունդը»,«Լափիթների ճակատամարտը կենտավրերի հետ», «Առևտրականների վտարումը տաճարից»։Ջորդանոյի մի քանի նկարներ գտնվում են Մոսկվայի Պուշկինի կերպարվեստի թանգարանում` «Ապոլոն և Մարսիաս», «Սուսաննան դատավորների առջև», «Սուրբ Լոուրենսի տանջանքները», «Կոնստանտինին խաչի տեսիլքը և հարսանիքը Գալիլեյան Կայանում»։

Պատկերարահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մադոննա Ռոզարիա 1772թ․Կապոդիմոնտե պատկերասրահ, Նեապոլ
Սուրբ Ֆրանցիսկոս Կսավերիոսը մկրտում է բնիկներին,Կապոդիմոնտեի պատկերասրահ,Նեապոլ
Առևտրականների վտարումը տաճարից,Ֆրեսիկա,Դեի Ջիրոլոմինի եկեղեցին,Նեապոլ
Անդրեաս Առաքյալի խաչվելը,1959,Կանադայի ազգային պատկերասրահ
Խաղեր են խաղում,1653,Բեռլինի ազգային պատկերասրահ
«Ապոֆեոզ Մեդիցի» դքս Կոզիմո III-ի դիմանկարը):1682-1685. Ֆրեսկա Մեդիչի-Ռիկարդի պալատում,Ֆլորենցիա
Մարդու ստեղծումը 1684-1686,Ֆրեսկա Մեդիչի-Ռիկարդի պալատում,Ֆլորենցիա

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^2,0 ^2,1 Discogs — 2000.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Web umenia (словацк.)
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 Sarti M. G. Dizionario Biografico degli Italiani (իտալ.) — 2001. — Vol. 55.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 Campanelli D. Giordano, Luca // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T032371
↑ ^8,0 ^8,1 s:en:1911 Encyclopædia Britannica/Giordano, Luca
↑ Painting in Naples 1606-1705: From Caravaggio to Giordano. — London: Royal Academy: Catalogue of an exhibition held at the Royal Academy, 1982.
↑ Власов В. Г. Джордано, Лука// Стили в искусстве. В 3-х т. — СПб.: Кольна. — Т. 2. — Словарь имён, 1996. — С. 307. — ISBN-5-88737-005-X
↑ Базен Ж. Барокко и рококо. — М.: Слово, 2001. — С. 46

[_0ab935434487b321-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Encyclopædia Britannica

[_590e6072f897c214-2] 2,0 ^2,1 Discogs — 2000.

[_7cc4ebfed3300f19-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_9340053c01690f71-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_3fe8d65a5e9fc65b-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Web umenia (словацк.)

[_7dd2ab482670dc17-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 Sarti M. G. Dizionario Biografico degli Italiani (իտալ.) — 2001. — Vol. 55.

[_4d543072337b8277-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 Campanelli D. Giordano, Luca // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T032371

[:0-8] 8,0 ^8,1 s:en:1911 Encyclopædia Britannica/Giordano, Luca

[9] Painting in Naples 1606-1705: From Caravaggio to Giordano. — London: Royal Academy: Catalogue of an exhibition held at the Royal Academy, 1982.

[10] Власов В. Г. Джордано, Лука// Стили в искусстве. В 3-х т. — СПб.: Кольна. — Т. 2. — Словарь имён, 1996. — С. 307. — ISBN-5-88737-005-X

[11] Базен Ж. Барокко и рококо. — М.: Слово, 2001. — С. 46

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]