Լուկա Ջորդանո

Լուկա Ջորդանո;
Ծնվել է	հոկտեմբերի 18, 1634[…] կամ 1632
Ծննդավայր	Նեապոլ, Նեապոլի թագավորություն
Մահացել է	հունվարի 3, 1705[…] կամ հունվարի 12, 1705
Մահվան վայր	Նեապոլ, Նեապոլի թագավորություն
Գերեզման	Santa Brigida, Naples
Քաղաքացիություն	Նեապոլի թագավորություն
Երկեր	Adoration of the Shepherds (1688)?, Christ and the Adulteress?, Crucifixion of St. Peter?, paintings by Luca Giordano in the Pio Monte della Misericordia?, Rape of the Sabine Women?, Rape of Helen? և Martyrdom of St. Placidus?
Մասնագիտություն	նկարիչ և նկարիչ-փորագրող
Զբաղեցրած պաշտոններ	պալատական նկարիչ
	Luca Giordano Վիքիպահեստում

Լուկա Ջորդանո (իտալ.՝ Luca Giordano, հոկտեմբերի 18, 1634(1634-10-18)^[1]^[2]^[3]^[…] կամ 1632^[4], Նեապոլ, Նեապոլի թագավորություն^[5]^[6] - հունվարի 3, 1705(1705-01-03)^[1]^[3]^[7]^[…] կամ հունվարի 12, 1705(1705-01-12)^[4], Նեապոլ, Նեապոլի թագավորություն^[6])^[8], իտալական բարոկկոյի նկարիչ և գրավոր նեապոլյան դպրոցի ներկայացուցիչ։ Այն արագության համար, որով աշխատել է, ստացել է մականուն՝ «Լուկա Ֆա-Պրեստո» (իտալ.՝ Luca Fà-presto «Լուկա, արագ գործող»)։

Կենսագրություն

Լուկա Ջորդանոն ծնվել է 1632 թվականի հոկտեմբերի 18-ին Նեապոլում,նկարիչ Անտոնիո Ջորդանյոի ընտանիքում^[9]։ Ինը տարի սովորել է իր հայրենի քաղաքում` Խոսե դե Ռիբերայի մոտ, այնուհետև սովորել է Հռոմում Պյոտրո դա Կորտոնայի ղեկավարությամբ և ավարտել է իր կրթությունը` ընդօրինակելով Ռաֆայելի և Միքելանջելոյի աշխատանքները։

Հետագայում աշխատել է Բոլոնիայում, Փարիզում և Ֆլորենցիայում։ Նրա վրա զգալի ազդեցություն են թողել վենետիկյան բարոկկո նկարիչները։ 1692 թվականին Չարլզ II թագավորի կողմից նա հրավիրվել է Իսպանիա, որտեղ նկարել է զոհասեղանի նկարներ և որմնանկարներ Էլ Էսկորիալում, Մադրիդում և Տոլեդոյում։

Լուկա Ջորդանոն մահացել է 1705 թվականի հունվարի 12-ին հայրենի Նեապոլում։

Ստեղծագործություն

Լուկա Ջորդանոն «ունի գեղարվեստական զգալի տաղանդ, գեղեցկության բարձր զգացում և երևակայության զարմանալի հնարամտություն, բայց երբեմն աններելի կերպով չարաշահում էր իր տաղանդը՝ նկարչի գլխավոր առավելությունը համարելով ճարպկությունն ու աշխատանքի արագությունը»^[8]։

Նա ստեղծել է բազմաթիվ որմնանկարներ և նկարներ, և հազիվ թե Եվրոպայում գտնվի արվեստի պատկերասրահ, որը չունենա այս «արագ նկարչի» նկարների օրինակները Ղուկասը, ըստ Ա.Ի.Սոմովի սահմանման,ուներ «զգալի գեղարվեստական տաղանդ, գեղեցկության բարձր զարգացած զգացում և երևակայության զարմանալի հնարամտություն,բայց երբեմն նա աններելիորեն չարաշահում էր իր տաղանդը, նկարի գլխավոր առավելությունը համարելով հյուսվածքի փայլն ու արագությունը։

Նրա կողմից կատարված են բազմաթիվ որմնանկարներ և նկարներ, և հազիվ թե Եվրոպայում գտնվի հանրային պատկերասրահ, որը չունենա իր նկարների օրինակները։ Դրանցից մի քանիսը գեղեցիկ են մտահղացված, գծված և գրված,մյուսները թույլ են հայեցակարգով և անփույթ կատարման մեջ։

Լուկա Ջորդանոյի անհատական ոճը սահմանվում է որպես հռոմեական ակադեմիականության, իտալական մաներիզմի և բարոկկոյի տարրերի համադրություն։ Հենց այս ոճն էլ հետագայում զարգացրել է Ջովաննի Բատիստա Տիեպոլոն^[10] իր առաստաղի նկարներում։ Ժերմեն Բազինը հակիրճ նկարագրել է իր աշխատանքը որպես «էկլեկտիկ նկարիչ, իսկական ֆակիր, որն աշխատում էր վիրտուոզ հեշտությամբ^[11]։

Լուկա Ջորդանոյի ստեղծագործություններից լավագույնը համարվում են «Ոսկե գեղմի շքանշանի հիմնադրումը», Մադրիդի Բուեն Ռետիրո պալատի սրահներից մեկում գտնվող տախտակը, «Ջուդիտի հաղթանակը» և նեապոլիտանական թանգարանի այլ որմնանկարներ։

Սանկտ Պետերբուրգի Էրմիտաժում կան Լուկա Ջորդանոյի տասնչորս նկարներ, որոնցից են՝ «Քրիստոսի ողբը» (նկարի պատճենը գտնվում է Փարիզի Սուրբ Էուստախ եկեղեցում), «Երիտասարդ Բաքուսի երազանքը», «Դատաստանը»։«Փարիզի», «Վուլկանի դարբնոցը», «Գալաթեայի հաղթանակը», «Եվրոպայի բռնաբարությունը», «Ապոլոն և Դաֆնե», «Սուրբ Ֆրանցիսկոս Ասիզեցի», «Սուրբ Հովհաննես Մկրտչի ծնունդը»,«Լափիթների ճակատամարտը կենտավրերի հետ», «Առևտրականների վտարումը տաճարից»։ Ջորդանոյի մի քանի նկարներ գտնվում են Մոսկվայի Պուշկինի կերպարվեստի թանգարանում` «Ապոլոն և Մարսիաս», «Սուսաննան դատավորների առջև», «Սուրբ Լոուրենսի տանջանքները», «Կոնստանտինին խաչի տեսիլքը և հարսանիքը Գալիլեյան Կայանում»։

Պատկերարահ

Մադոննա Ռոզարիա 1772 թվական, Կապոդիմոնտե պատկերասրահ, Նեապոլ
Սուրբ Ֆրանցիսկոս Կսավերիոսը մկրտում է բնիկներին, Կապոդիմոնտեի պատկերասրահ, Նեապոլ
Առևտրականների վտարումը տաճարից, Ֆրեսիկա, Դեի Ջիրոլոմինի եկեղեցին, Նեապոլ
Անդրեաս Առաքյալի խաչվելը,1959, Կանադայի ազգային պատկերասրահ
Խաղեր են խաղում, 1653, Բեռլինի ազգային պատկերասրահ
«Ապոֆեոզ Մեդիցի» դքս Կոզիմո III-ի դիմանկարը): 1682-1685. Ֆրեսկա Մեդիչի-Ռիկարդի պալատում, Ֆլորենցիա
Մարդու ստեղծումը 1684-1686, Ֆրեսկա Մեդիչի-Ռիկարդի պալատում, Ֆլորենցիա

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^2,0 ^2,1 Discogs — 2000.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Web umenia (словацк.)
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 Sarti M. G. Dizionario Biografico degli Italiani (իտալ.) — 2001. — Vol. 55.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 Campanelli D. Giordano, Luca // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T032371
↑ ^8,0 ^8,1 s:en:1911 Encyclopædia Britannica/Giordano, Luca
↑ Painting in Naples 1606-1705: From Caravaggio to Giordano. — London: Royal Academy: Catalogue of an exhibition held at the Royal Academy, 1982.
↑ Власов В. Г. Джордано, Лука// Стили в искусстве. В 3-х т. — СПб.: Кольна. — Т. 2. — Словарь имён, 1996. — С. 307. — ISBN 5-88737-005-X
↑ Базен Ж. Барокко и рококо. — М.: Слово, 2001. — С. 46

[_0ab935434487b321-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Encyclopædia Britannica

[_590e6072f897c214-2] 2,0 ^2,1 Discogs — 2000.

[_7cc4ebfed3300f19-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_9340053c01690f71-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_3fe8d65a5e9fc65b-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Web umenia (словацк.)

[_7dd2ab482670dc17-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 Sarti M. G. Dizionario Biografico degli Italiani (իտալ.) — 2001. — Vol. 55.

[_4d543072337b8277-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 Campanelli D. Giordano, Luca // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T032371

[:0-8] 8,0 ^8,1 s:en:1911 Encyclopædia Britannica/Giordano, Luca

[9] Painting in Naples 1606-1705: From Caravaggio to Giordano. — London: Royal Academy: Catalogue of an exhibition held at the Royal Academy, 1982.

[10] Власов В. Г. Джордано, Лука// Стили в искусстве. В 3-х т. — СПб.: Кольна. — Т. 2. — Словарь имён, 1996. — С. 307. — ISBN 5-88737-005-X

[11] Базен Ж. Барокко и рококо. — М.: Слово, 2001. — С. 46

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]