Լիբանանի ազգային գրադարան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Լիբանանի ազգային գրադարան
Երկիր Լիբանան
Տեսակազգային գրադարան
Հիմնվել է1921
Այլ տվյալներ
Կայքbnl.gov.lb/English/index.html​(անգլ.)

Լիբանանի ազգային գրադարան (արաբ․՝ المكتبة الوطنية اللبنانية‎‎, ֆր.՝ Bibliothèque nationale du Liban), Բեյրութում գտնվող մշակութային օբյեկտ։ 1979 թվականից սկսած այն փակ է հանրության համար Լիբանանում տեղի ունեցած քաղաքացիական պատերազմի պատճառով, իսկ նրա պահպանված հավաքածուները զետեղված են պահոցում։ Գրադարանի հավաքածուի վերականգնումն ու նոր շենքի կառուցման պլանավորումը սկսվել են 1999 թվականին։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրադարանը հիմնադրվել է Ֆիլիպ դը Տարազիի կողմից 1921 թվականին՝ 2000 գրքի, շատ հազվագյուտ ձեռագրերի և ազգային թերթի առաջին հրատարակումների նվիրաբերումից հետո[1]։ Տարազիի կարգադրման մեջ գրված է եղել, որ իր նվիրաբերությունները պետք է դառնան «բեյրութական մեծ գրադարանի հիմքը»[1]։ 1922 թվականին գրադարանի ղեկավարությունը հանձնվել է Կրթության ազգային նախարարությանը[2]։ 1937 թվականին գրադարանը տեղափոխվել է Լիբանանի Ազգային ժողովի շենք[2]։

Լիբանանական կառավարությունը որոշում է, որ 1924 թվականից սկսած Լիբանանում տպագրված յուրաքանչյուր գրքի պատճենը պետք է հանձնվի գրադարանին, ինչպես նաև այն, որ գրադարանին պետք է տրամադրվի ութ աշխատակից[1]։ Պարտադիր նմուշի մասին օրենքը, որին երբեք չեն հետևել, պաշտոնապես ընդունվել է 1949 թվականին[2]։ Բացի դրանից, կառավարությունն ի վիճակի չէր ապահովել գրադարանը որակավորում ստացած գրադարանավարներով կամ մշակութային կազմակերպության հստակ առաջադրանքներով[2]։

Գրադարանը պարբերաբար ռմբակոծվել և թալանվել է Լիբանանի քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ[1]։ Իր ժամանակին գրադարանի հավաքածուն կազմում էր 100000 հատոր և 2000 հազվագյուտ ձեռագիր, որի անհայտ մի մասը այրվել կամ գողացվել է[2]։ 1979 թվականին գրադարանը փակվել է, պահպանված ձեռագրերը և փաստաթղթերը պահվում էին Ազգային արխիվում, իսկ տպագրված գրքերը 1982-1983 թվականների միջև եղած ժամանակահատվածում պահվում էին առանձին շենքում[1]։ Լիբանանական ազգային գրադարանը 1990-ական թվականներին գոյություն ուներ միայն թղթի վրա[2]։

1998 թվականին ազգային գրադարանի վերակառուցման նպատակով ձևավորվում է Լիբանանի հակաքարոզչական ասոցիացիան՝ Ժան-Պյերո Ֆատալի հավատարմագրությամբ։ Շարժումը ստանում է աջակցություն հօգուտ ծրագրի։

Հաջորդ տարի եվրոպական հանձնաժողովը, լիբանանական կառավարությանը օգնություն տրամադրելու նպատակով, որոշում է Բեյրութ ուղարկել հետազոտական առաքելություն։ Այդ ներկայացուցչությունը ուղարկվում է «հավաքական հիշողության» ցուցահանդեսից անմիջապես հետո, որը ներկայացվել է լիբանանական մայրաքաղաքում՝ Սուրսոկ թանգարանում։ Նրա նպատակն էր գրադարանի վերականգման ծրագրի կարևորության վրա կենտրոնացնել ամբողջ ուշադրությունը։ Լիբանանական կառավարությունը, համաձայն ճարտարապետ Ժան-Մարկ Բոնֆիլսի մշակած նախագծերի, որոշում է ազգային գրադարանը տեղավորել Լիբանանի համալսարանի իրավագիտության ֆակուլտետ (Սայանեխ շրջանում)։

Ազգային գրադարանի նոր շենքի կառուցման պլանավորումը սկսվել է 1999 թվականին[3]։ Գրադարանի առաջ նպատակ էր դրված դառնալու Լիբանանում հրատարակվող գրքերի և արաբական աշխարհում Լիբանանի մասին հրատարակվող բոլոր հրապարակումների պահոցը[3]։ Նախագիծը, որում հաշվի է առնվել նաև հավաքածուների վերականգնման անհրաժեշտությունը, գնահատվել է 7 միլիոն ԱՄՆ դոլլար, որից 1,5 միլիոն ԱՄՆ դոլլարը նվիրաբերվել է Եվրոպական միության կողմից, իսկ մնացածը խոստացել են առանձնացնել մյուս կառավարություններն ու մասնավոր բարերարները[3]։ 2006 թվականին ավելի քաղ 3000 հատորներ վերականգնվել են[4]։ Գրադարանի հավաքածուները կրկին վտանգված էին 2006 թվականի լիբանանյան երկրորդ պատերազմի ժամանակ, երբ իզրայելացիները ռմբակոծում էին Բեյրութի նավահանգստի մոտակա պահեստները[4]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Manguel, Alberto (2006), The Library at Night, New Haven & London: Yale University Press, ISBN 978-0-300-13914-3.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Wedgeworth, Robert (1993), World Encyclopedia of Library and Information Services, ALA Editions, ISBN 0-8389-0609-5.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Cochrane, Paul (2004 թ․ մայիսի 22), «Plan for national library gives reading a boost», The Daily Star, Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ սեպտեմբերի 21-ին, Վերցված է 2011 թ․ հունիսի 6-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 Northam, Jackie (2006 թ․ օգոստոսի 1), A Fight to Save Lebanon's Rare Manuscripts, National Public Radio, Վերցված է 2011 թ․ հունիսի 6-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Fattal, Jean-Pierre — Plea for a National Library in Lebanon — 125 pages + Tables — Beirut, 1998. — To read the Plea in French (PDF format)
  • Meho, Lokman I.; Nsouli, Mona A. (1999), Libraries and Information in the Arab World: An Annotated Bibliography, Greenwood Publishing Group, ISBN 0-313-31098-X.
  • Dominique Arot; Perrin, Georges. — La Bibliothèque nationale du Liban : état des lieux et perspectives. — Ministère de la Culture et de la Francophonie, 1994.
  • Cavalera, André ; Payen-Faucher, Marie-Ève. — Rapport d’évaluation du projet de réhabilitation de la Bibliothèque nationale du Liban. — 2001.
  • MERS. — Ihya’ wa iadat ta’hil dar al kutub al wataniyyah [Renaissance et réhabilitation de la Bibliothèque nationale]. — Document non publié, 1993.
  • Perrin, Georges, «Pour une renaissance de la Bibliothèque nationale du Liban», BBF, no 6, 1999, p. 68-71.
  • Perrin, Georges ; Visser, H. — La Bibliothèque nationale du Liban : propositions pour un projet de réinstallation : rapport à la commission européenne (DG1B). — Bruxelles : Union européenne, 1999.
  • Stephan-Hachem, Maud. «La bibliothèque nationale du Liban : entre les aléas de l’histoire et l’acahrnement de quelques uns», BBF, 2005, n° 1, p. 48-53.
  • Taleb, Ahmad, «Dar al-Kutub al-Lubnaniyyah : al-nash’ah, al-waqi’ wa al- murtajah» (La bibliothèque nationale du Liban : constitution, situation, et perspectives), Bulletin de l’association des bibliothèques libanaises, vol. 6, no 1, automne 1998, p. 27-36.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Լիբանանի_ազգային_գրադարան&oldid=9506627» էջից