Թյուրինգյան խմորագնդիկներ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Թյուրինգյան խմորագնդիկներ
cuisine of Thuringia?
Ենթատեսակկարտոֆիլով ուտեստ և raspeball?
 Thüringer Klöße Վիքիպահեստում

Թյուրինգյան խմորագնդիկներ (գերմ.՝ Thüringer Klöße), կարտոֆիլի խմորագնդիկներ, կարտոֆիլով ավանդական ուտեստ Թյուրինգիայում, Ֆրանկոնիայում, Սաքսոնիայում և Ֆոգթլանդում։ Թյուրինգյան Հայխելհայմում գործում է խմորագնդիկների թանգարան[1]։

Թյուրինգյան խմորագնդիկները բավականին մեծ գնդիկներ են, որոնք սովորաբար ձեռքով պատրաստվում են հում քերած (2/3) և խաշած կարտոֆիլի (1/3) խառնուրդից։ Խմորագնդիկները Թյուրինգիայում մատուցվում են որպես խավարտ մսային ու որսի մսից պատրաստված ուտեստների հետ և մատուցվում են շոգեխաշած թթու կաղամբով կամ կարմիր կաղամբով։ Թյուրինգյան խմորագնդիկները լավ չեն համադրվում ձկան, խեցգետնակերպերի, սպիտակ սոուսների, պանրի և թարմ բանջարեղենի հետ։ Թյուրինգյան խմորագնդիկների հետ անուշաբույր համեմունքներ (մշկընկույզ կամ կարրի) չեն օգտագործվում։

Թուրինգյան պելմենին թթու կաղամբով՝ գարեջրի սև սոուսով տապակած խոզի մսի խավարտով

Թյուրինգյան խմորագնդիկների պատրաստումը բավականին բարդ և ժամանակատար գործընթաց է։ Կարտոֆիլը քերում են քերիչով ջրի տակ, ապա քամում են։ Կարտոֆիլի այս զանգվածը որոշակի հարաբերակցությամբ հունցում են կարտոֆիլի պյուրեի հետ, մինչև ստացվի խմոր, որից կլոր գունդ է ձևավորվում։ Երբեմն խմորին ավելացնում են սպիտակ հացի կտորներ։ Խմորագնդիկի մակերեսը պետք է լինի կատարյալ հարթ, առանց ճաքերի, որպեսզի եռման ժամանակ ջուրը ներս չմտնի։ Պատրաստի խմորագնդիկն անմիջապես ընկղմվում է թեթև եռացող ջրի մեջ և ցածր ջերմաստիճանով եփվում մինչև ամբողջովին պատրաստ լինելը, երբ դրանք բարձրանում են ջրի մակերես։

Թյուրինգյան խմորագնդիկների պատմությունը հայտնի է 1757 թվականից, երբ Weimarischer Wochenblatt թերթում նյութ է տպագրվել կարտոֆիլի օգտագործման մասին, որը պարունակում է նաև խմորագնդիկների բաղադրատոմս՝ նշելով խաշած և հում կարտոֆիլի հարաբերակցությունը[2]։ Թյուրինգյան խմորագնդիկները նախկինում եղել են աղքատների ամենօրյա կերակուր, որը հաճախ փոխարինել է հացին։ Բացի այդ, աղքատները ուտում էին նաև ջուրը, որի մեջ եփում էին խմորագնդիկները։ Հնարավոր է, որ կերակրատեսակն առաջացել է որպես օսլայի արտադրության գործընթացի կողմնակի արտադրանք, որպեսզի կարտոֆիլը չթափվի[3]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Тюрингенский мир клёцек(գերմ.)
  2. Ursula Heinzelmann Kaffee, Zucker und Kartoffeln // Was is(s)t Deutschland. Eine Kulturgeschichte über deutsches Essen / Ralf Frenzel. — Süddeutsche Zeitung Edition. — Wiesbaden: Tre Torri Verlag GmbH, 2016. — S. 162. — 431 S. — (Gourmet Edition). — ISBN 978-3-944628-78-3
  3. berlin.de: Здравица клёцкам Արխիվացված 2021-10-05 Wayback Machine(գերմ.)

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Маркина Л. Г. THÜRINGER KLÖßE ТЮРИНГСКИЕ КЛЁЦКИ // Культура Германии: лингвострановедческий словарь / под общей редакцией проф. Н. В. Муравлёвой. — М.: АСТ, 2006. — С. 989. — 1181 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-038383-5.
  • Erhard Gorys. Thüringer Klöße // Das neue Küchenlexikon. Von Aachener Printen bis Zwischenrippenstück. — München: Deutscher Taschenbuch Verlag, 1997. — S. 535. — 599 S. — ISBN 3-423-36008-9.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]