Զոնա Գեյլ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Զոնա Գեյլ
Ծնվել էօգոստոսի 26, 1874(1874-08-26)[1][2][3][…]
ԾննդավայրPortage, Վիսկոնսին, ԱՄՆ[4]
Վախճանվել էդեկտեմբերի 27, 1938(1938-12-27)[1][2][3][…] (64 տարեկան)
Վախճանի վայրՉիկագո, Իլինոյս, ԱՄՆ[5]
ԳերեզմանSilver Lake Cemetery
Մասնագիտությունվիպասան, գրող, դրամատուրգ, վիպասան և սուֆրաժիստ
Լեզուանգլերեն
Քաղաքացիություն ԱՄՆ[6]
ԿրթությունՎիսկոնսինի համալսարան Մեդիսոնում[4] և Wayland Academy?
Ուշագրավ աշխատանքներMiss Lulu Bett?[7]
ԱնդամակցությունԱզգային կանանց կուսակցություն[6]
Պարգևներ
ԱմուսինWilliam Llewellyn Breese?[5]
 Zona Gale Վիքիպահեստում

Զոնա Գեյլ (օգոստոսի 26, 1874(1874-08-26)[1][2][3][…], Portage, Վիսկոնսին, ԱՄՆ[4] - դեկտեմբերի 27, 1938(1938-12-27)[1][2][3][…], Չիկագո, Իլինոյս, ԱՄՆ[5]), ամերիկացի գրող, դրամատուրգ, բանաստեղծուհի և ակնարկագիր։

Կենսագրություն և ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զոնա Գեյլ ծնվել է 1874 թվականի օգոստոսի 26-ին Պորտիջում (Վիսկոնսին նահանգ)։ Նրա ծնողներն էին Չարլզ Ֆրանկլինը և Էլիզա Գեյլը[9]։ Վաղ տարիքից նա ցանկանում էր դառնալ գրող[10]։ 1895 թվականին ավարտել է Վիսկոնսինի համալսարանը և վեց տարի որպես լրագրող համագործակցել Evening Wisconsin-ի և Milwaukee Journal-ի հետ։ 1899 թվականին ստացել է գրականության մագիստրոսի կոչում[10]։

1901 թվականին զոնա Գեյլը տեղափոխվեց Նյու Յորք և սկսեց աշխատել Evening World թերթում[10]։ 1903 թվականին նա հրատարակեց իր առաջին պատմությունը։ 1905 թվականին սկսել է գրել պատմվածքների շարք, որոնց գործողությունները տեղի են ունեցել Ֆրենդշիպ-Վիլլաջ (Friendship Village)․ գեղարվեստական քաղաքը, որն ուներ իր հայրենի Պորտիջի առանձնահատկությունները։ Այս պատմությունները մեծ հաջողություն ունեցան[9]։ 1906 թվականին լույս տեսավ նրա առաջին վեպը՝ «Romance Island»-ը, որին հաջորդեցին այլ վեպեր և պատմվածքներ, որոնք միավորված էին նույն գործողության վայրում։ 1911 թվականին Delineator magazine-ից ստացած գրական մրցանակը գրողին թույլ է տվել վերադառնալ Պորտիջ եւ հետագայում ապրել այնտեղ[10]։

1915 թվականին լույս տեսավ նրա «heart's Kindred» հակապատերազմական վեպը։ 1917 թվականին հրատարակված «A Daughter of the Morning» վեպը պատմում էր աշխատող կանանց և նրանց աշխատանքային պայմանների մասին։ Քննադատների հավանությանն է արժանացել «Miss Lulu Bett» (1920) վեպը։ 1921 թվականին զոնա Գեյլը վեպի հիման վրա պիես է գրել, որի համար Պուլիտցերյան մրցանակ է ստացել։ Գեյլի հետագա ստեղծագործությունները ներառում էին վեպեր, բանաստեղծություններ, պատմվածքներ, պիեսներ և կենսագրություններ[10]։ Իր գրելու կարիերայի ընթացքում նրա ստեղծագործությունը սենտիմենտալիզմից վերածվեց ռեալիզմի, իսկ հետո՝ միստիցիզմի[11]։

Բացի իր գրական գործունեությունից, զոնա Գեյլը քաղաքական և սոցիալական ակտիվիստ էր, Ռոբերտ Լաֆոլետի աջակիցը։ Նա որդեգրեց երկու աղջիկների և միայնակ մեծացրեց նրանց՝ նախքան 1928 թվականին մանկության ընկերոջ՝ Ուիլյամ Բրիզի հետ ամուսնանալը։ 1923 թվականին մոր և 1929 թվականին հոր մահից հետո Գեյլը սկսեց հետաքրքրվել միստիկայով և թեոսոֆիայով, ինչը նույնպես ազդեց նրա աշխատանքի վրա։ Նրա ժողովրդականությունը նվազել է, և քննադատները ոչ այնքան բարենպաստ են արտահայտվել նրա հետագա ստեղծագործությունների մասին[11]։

Զոնա Գեյլը մահացավ թոքաբորբից 1938 թվականի դեկտեմբերի 27-ին[11]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • David Garrett Izzo Zona Gale // American women writers, 1900–1945: a bio-bibliographical critical sourcebook / Laurie Champion. — Greenwood Press, 2000. — P. 119—120.

Առտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Zona Gale». Encyclopaedia Britannica (անգլերեն).