Զանգվածային սպանություն Ինն Դինում
| Զանգվածային սպանություն Ինն Դինում | |
|---|---|
| Տեսակ | սպանդ |
| Երկիր |  Մյանմա |
| Տեղադրանք | Inn Din? |
| Տարեթիվ | 2017 |
| Զոհվածներ | 10 մարդ |
Զանգվածային սպանություն Ինն Դինում[1], ռոհինջայի զանգվածային մահապատիժ, որն իրականացվել է 2017 թվականի սեպտեմբերի 2-ին Մյանմարի բանակի և առակացի զինյալների կողմից Ինն Դին գյուղում, որը գտնվում է Ռաքհայն նահանգում[2][3][4][5]։ Իշխանությունները հայտարարել են, որ սպանվածները եղել են Առականի ռոհինջա փրկության բանակի անդամներ։ Այս զանգվածային սպանությունը հատկանշական է նրանով, որ Մյանմարի իշխանություններն առաջին անգամ խոստովանել են, որ այն երկրի զինված ուժերի կողմից կատարվել է արտադատական կարգով «զտման» ընթացքում։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նախապատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ռոհինջան Մյանմարի էթնիկ փոքրամասնություն է, որի ներկայացուցիչները հիմնականում բնակվում են Ռաքհայն նահանգում։ Նրանք հետապնդման են ենթարկվում արդեն երկար ժամանակ և համարվում են աշխարհում ամենահետաքրքիր փոքրամասնություններից մեկը[6][7][8]։ Ռոհինջայի հետապնդման ժամանակակից շրջանը սկսվել է մոտավորապես 1970-ական թվականներին[9]։ Այդ ժամանակից ի վեր նրանք պարբերաբար հետապնդվում են իշխանությունների և ազգայնական բուդդիստների կողմից։ Մյանմայում բնակվող տարբեր փոքրամասնությունների միջև վատ հարաբերություններից բազմիցս օգտվել են երկիրը կառավարող զինվորականները[6]։ Amnesty International-ի տվյալներով՝ մոլեգնած զինվորականները առնվազն 1978 թվականից ի վեր խախտում են ռոհինջայի իրավունքները, ինչի հետևանքով ռոհինջայից շատերը փախել են Բանգլադեշ[10]։ 2005 թվականին ՄԱԿ-ի Փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատարը աջակցել է Բանգլադեշից Մյանմար ռոհինջա հայրենադարձությանը, սակայն փախստականների ճամբարներում իրականացվող մարդու իրավունքների խախտումների վերաբերյալ մեղադրանքներից հետո այդ ծրագրերը դադարեցվել էին[11]։ 2015 թվականի դրությամբ շուրջ 140 հազար ռոհինջա, որոնք 2012 թվականին կոտորածների զոհ են դարձել, դեռևս գտնվում էին ներքին տեղահանված անձանց ճամբարներում[12]։
2016 թվականի հոկտեմբերի 9-ին Առական ռոհինջա բանակի (ԱՌԲ) գրոհայինները սկսել են իրենց առաջին լայնածավալ հարձակումը բիրմայական սահմանային անցակետերի վրա, որոնք Մյանմարին բաժանում են Բանգլադեշից[13]։ Երկրորդ նման հարձակումը ձեռնարկվել է 2017 թվականի օգոստոսի 25-ին, ի պատասխան Մյանմարի զինված ուժերը սկսել են «զտումներ» իրականացնել, որոնք, քննադատների կարծիքով, ուղղված են եղել խաղաղ բնակչության, այլ ոչ թե զինյալների դեմ[14]։
Զանգվածային սպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
ԱՌԲ-ի հարձակումներից հետո, որն իրականացվել է 2017 թվականի օգոստոսի 25-ին, բիրմանցի զինվորների ջոկատը՝ մոտ 80 մարդ, ժամանել է Ինն Դին գյուղ՝ տեղացի առական բուդդայականներին հավաքագրելու, «տեղական անվտանգության» ամրապնդման համար։ «Թամադո»-ի զինվորները, սահմանապահ ոստիկանությունը և տեղի առկանացիների ներկայացուցիչները հրկիզել են ռոհինջայի տները, սակայն անձեռնմխելի են թողել առակացիների տները։ Ինն Դինում ավերածությունները հաստատվել են օգոստոսի 27-ին և 28-ին արբանյակներից արված լուսանկարներով։ Մի քանի հարյուր ռոհինջաներ Ինն Դին գյուղից փախել են լեռներ, փախստականներից շատերը մտադիր էին հայտնվել Բանգլադեշում գտնվող փախստականների ճամբարներում[2]
Սեպտեմբերի 1-ին լեռներում թաքնված մարդկանցից մի քանիսը սկսել են մուտք գործել ինն Դին գյուղի մոտ գտնվող լողափեր։ Դրանից հետո նրանք ձերբակալվել են այնտեղ ժամանած զինվորների և տեղի աշխարհազորայինների կողմից, որոնք ձերբակալվածներին մեղադրել են ԱՌԲ-ին անդամակցելու մեջ։ Տեղի առականցիների պնդմամբ՝ ժամը 17:00-ի սահմաններում ձերբակալվածներին տեղափոխել են տեղի դպրոց, լուսանկարել, տվել փոխարինող հագուստ և կերակրել։ Հաջորդ առավոտ, սեպտեմբերի 2-ին ձերբակալվածներին կրկին լուսանկարել են զինվորականները, այս անգամ ծնկի իջած։ Այնուհետև զինվորները ձերբակալվածներին տարել են բլուր, որից հետո նրանց սպանել են գլխին արձակված կրակոցներով։ Տեղի բնակիչներից մեկը՝ նախկին զինվոր Սոե Չայը, որը ենթադրաբար մասնակցել է զոհերի հուղարկավորությանը, «Ռոյթերս»-ին հայտնել է, որ սպանվածներից յուրաքանչյուրին 2-3 անգամ կրակել են գլխին։ Նրա խոսքով՝ որոշ մարդկանց, որոնք միանգամից չեն մահացել, սկսել են կենդանի թաղել, բայց հետո տեղաբնակներ են ժամանել և կտրել մաչետեի զոհերին[2]
Զինվորականների կողմից իրականացված հետաքննություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Թամադո»-ի գեներալ Մին Աունգ Հլանգը ֆեյսբուքյան իր էջում գրառում է հրապարակել, որում հայտարարել է, որ հետաքննություն կանցկացվի Ինն Դին գյուղում հայտնաբերված զանգվածային թաղման մասին հաղորդումների վերաբերյալ[15]։ 2018 թվականի հունվարի 10-ին նա հերթական պաշտոնում հայտնել էր հետաքննության արդյունքների մասին։ Հետաքննությունը հաստատել է Ինն Դին քաղաքում ռոհինջայի մարմինների զանգվածային գերեզմանոցի առկայությունը, որոնք այդ պաշտոնում անվանվել են «Բենգալյան ահաբեկիչներ»։ Նշվում է, որ զանգվածային գերեզմանը պարունակում էր «Բենգալյան ահաբեկիչների» 10 դիակների մնացորդներ, որոնք գերեվարվել և սպանվել են բիրմացի զինվորականների կողմից՝ տեղի բնակիչների աջակցությամբ[16]։ Այդ հետաքննությունն առաջին դեպքն է, երբ զինվորականներն ընդունել են իրենց կողմից իրականացված «զտումների» ընթացքում կատարված զանգվածային սպանությունների համար իրենց պատասխանատվությունը[17]։
2018 թվականի ապրիլի 10-ին գեներալ Մին Աունգ Հլանգը Facebook-ում հրապարակել է հերթական գրառումը, որում հայտնել է, որ 7 զինվոր դատապարտվել է զանգվածային սպանությանը մասնակցելու համար։ Նրանք դատապարտվել են «10 տարվա ազատազրկման հեռավոր վայրում»[18]։
«Ռոյթերս» լրագրողների ձերբակալություն»[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
.jpg)
2017 թվականի սեպտեմբերի 12-ին Մյանմայի ոստիկանությունը Յանգոնի ռեստորանում ձերբակալել է «Ռոյթերս»-ի լրագրողներ Վան Լոնին և Քյա Սոյին, որոնք այնտեղ են ժամանել իրենց հրավերով։ Դրանից քիչ առաջ ձերբակալված լրագրողները զբաղվում էին Ինն Դին գյուղում հայտնաբերված զանգվածային թաղման անկախ հետաքննությամբ[19]։
Լրագրողների խոսքով՝ ոստիկանությունը նրանց ձերբակալել է այն բանից հետո, երբ նրանք փաստաթղթեր են ներկայացրել մինչ այդ իրենց անծանոթ ոստիկաններին։ Լրագրողների ձերբակալությունից հետո ոստիկանության կողմից թողարկված մամուլի հաղորդագրության մեջ ռեստորանում հանդիպում չի նշվում, ասվում է, որ լրագրողները ձերբակալվել են Յանգոնի ծայրամասում[20]։ Ձերբակալվածները մեղադրվել են գաղտնի փաստաթղթեր պահելու մեջ, դա արգելված է դեռ գաղութային շրջանում ընդունված «Official Secrets Act» օրենքով, որը նախատեսում է մինչև 14 տարվա ազատազրկում[21]։ «Ռոյթերս» գործակալությունը Մյանմայի իշխանություններին կոչ է արել անհապաղ ազատ արձակել լրագրողներին՝ հայտարարելով, որ ձերբակալման պատճառը նրանց կողմից իրականացվող հետաքննությունն է։ Դատարանի վերջնական լսումից հետո «Ռոյթերսը» հրապարակել է հետաքննության ընթացքում ձերբակալված լրագրողների հավաքած բոլոր նյութերը[22][23]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Reuters заполучило показания военных Мьянмы о массовой казни мусульман-рохинджа в деревне Инн Дин
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Lone, Wa; Oo, Kyaw Soe; Lewis, Simon; Slodkowski, Antoni. «Massacre in Myanmar: One grave for 10 Rohingya men». Reuters (անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 10-ին.
- ↑ Taylor, Adam (2018 թ․ հունվարի 10). «In a first, Burmese military admits that soldiers killed Rohingya found in mass grave». The Washington Post. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 10-ին.
- ↑ «Myanmar military: Soldiers killed 10 captured Rohingya terrorists after Buddhists forced them into grave». The Japan Times. Reuters. 2018 թ․ հունվարի 11. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 10-ին. «The military announced on Dec. 18 that a mass grave containing 10 bodies had been found at the coastal village of Inn Din, about 50 km (30 miles) north of the state capital Sittwe. The army appointed a senior officer to investigate.»
- ↑ Westcott, Ben. «Reuters report alleges murder, arson by Myanmar's military». CNN. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 10-ին.
- ↑ 6,0 6,1 Kevin Ponniah (2016 թ․ դեկտեմբերի 5). «Who will help Myanmar's Rohingya?». BBC News.
- ↑ Matt Broomfield (2016 թ․ դեկտեմբերի 10). «UN calls on Burma's Aung San Suu Kyi to halt 'ethnic cleansing' of Rohingya Muslims». The Independent. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 12-ին.
- ↑ «New wave of destruction sees 1,250 houses destroyed in Myanmar's Rohingya villages». International Business Times. 2016 թ․ նոյեմբերի 21.
- ↑ «Rohingya Refugees Seek to Return Home to Myanmar». Voice of America. 2016 թ․ նոյեմբերի 30. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
- ↑ Amnesty International (2004). «Myanmar – The Rohingya Minority: Fundamental Rights Denied». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 11-ին.
- ↑ «UNHCR threatens to wind up Bangladesh operations». New Age BDNEWS, Dhaka. 2005 թ․ մայիսի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ ապրիլի 25-ին. Վերցված է 2007 թ․ ապրիլի 25-ին.
- ↑ Head, Jonathan (2013 թ․ հուլիսի 1). «The unending plight of Burma's unwanted Rohingyas». Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 11-ին.
- ↑ «Myanmar policemen killed in Rakhine border attack». BBC News. 2016 թ․ հոկտեմբերի 9. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 12-ին.
- ↑ «Massacre at Tula Toli: Rohingya recall horror of Myanmar army attack». The Guardian. 2017 թ․ սեպտեմբերի 7. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 23-ին.
- ↑ «A Mass Grave Has Been Found in Western Myanmar, the Military Says». Time. Reuters. 2017 թ․ դեկտեմբերի 19. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 10-ին.
- ↑ «Myanmar security forces took part in killing 10 Rohingya: Army». Straights Times. AFP. 2018 թ․ հունվարի 10. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 10-ին.
- ↑ «Rohingya crisis: Myanmar army admits killings». BBC. 2018 թ․ հունվարի 10. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 10-ին.
- ↑ Naing, Shoon; Aung, Thu Thu (2018 թ․ ապրիլի 10). «Seven Myanmar soldiers sentenced to 10 years for Rohingya massacre». Reuters. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 10-ին.
- ↑ Rezaian, Jason (2018 թ․ փետրվարի 9). «These journalists were jailed for investigating atrocities in Burma. This is what they found». Washington Post. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 10-ին.
- ↑ «Myanmar policeman who arrested Reuters reporters tells court he burned». Reuters. 2018. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 10-ին.
- ↑ «Reuters: Journalists held for probing Rohingya massacre». www.aljazeera.com. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 10-ին.
- ↑ «Reuters Publishes Story Of Myanmar Massacre After 2 Journalists Arrested». NPR.org (անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 10-ին.
- ↑ «Reuters Report Details Work of Journalists Detained in Myanmar». VOA (անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 10-ին.