Զագրեբի սինագոգ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Զագրեբի սինագոգ
Հիմնական տվյալներ
Տեսակսինագոգ և demolished synagogue?
ԵրկիրԽորվաթիա Խորվաթիա
ՏեղագրությունԶագրեբ
Դավանանքհուդայականություն
Հիմնական ամսաթվերը1867
ՃարտարապետFranjo Klein?
Ճարտարապետական ոճնեոմավրիտանական ոճ
Հիմնադրված1867
Փակված է1941
Բարձրություն24 մետր
Մակերես1540 քառակուսի մետր
Քարտեզ
Քարտեզ
 Zagreb Synagogue Վիքիպահեստում

Զագրեբի սինագոգ (Zagrebačka sinagoga), նախկին գլխավոր սինագոգը Զագրեբ քաղաքում։ Եղել է Խորվաթիայի հրեական համայնքի կրոնական երկրպագության հիմնական վայրը։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զագրեբում 19-րդ դարի կեսերին հրեական բնակչության թվի ավելացման կապակցությամբ որոշում է կայացվել կառուցել սինագոգ[1][2]։ Սինագոգի ճարտարապետ է նշանակվել Ֆրանյո Քլեյնը։ Շինարարությունն սկսվել է 1866 թվականին և ավարտվել 1867 թվականին։ Սինագոգը պաշտոնապես բացվել է 1867 թվականի սեպտեմբերի 27-ին[3]։ 1880 թվականի երկրաշարժի ժամանակ սինագոգը աննշան վնասվածքներ է ստացել, որոնք վերանորոգվել են հաջորդ տարի[4]։ 1941 թվականին՝ Հարավսլավական գործողությունից հետո, Հարավսլավիայի Թագավորությունը կազմալուծվել է, և ստեղծվել է Խորվաթիայի անկախ պետությունը[3]։ 1941 թվականի նոյեմբերին Զագրեբի քաղաքապետ Իվան Վերները հրաման է տվել սինագոգի քանդման մասին, իբր այն պատճառով, որ սինագոգը չի սազում քաղաքային բնապատկերին։ Սինագոգի ապամոնտաժումն սկսվել է 1941 թվականի հոկտեմբերի 10-ին և ավարտվել 1942 թվականի ապրիլին։ Շենքի քանդման ողջ գործընթացը լուսանկարվել է քարոզչական նպատակներով, իսկ լուսանկարները Զագրեբում տեղի ւնեցած հակասեմական ցուցահանդեսում ներկայացվել են հանրությանը[5]։ 2001 և 2015 թվականներին Զագրեբի հրեական համայնքը քաղաքապետարանին ներկայացրել է հրեական բազմաֆունկցիոնալ մշակութային կենտրոնի, ինչպես նաև Պրահայի փողոցում սինագոգի կառուցման նոր պլանները։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «"140. godina posvećenja zagrebačke sinagoge" (101): 22–25 pristupljeno 20. svibnja 2009» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2010 թ․ նոյեմբերի 22-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 23-ին.
  2. www.zoz.hr. «Židovska općina Zagreb». www.zoz.hr. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 23-ին.
  3. 3,0 3,1 «Knežević, Snješka (2001). The Synagogue of Zagreb, 1867-1942» (PDF).
  4. «Wayback Machine» (PDF). 2001 թ․ դեկտեմբերի 14. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2001 թ․ դեկտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 23-ին.
  5. «http://www.yadvashem.org/yv/en/education/languages/croatian/lesson_plans/pdf/zagreb1.pdf» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 23-ին. {{cite web}}: External link in |title= (օգնություն)
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Զագրեբի սինագոգ» հոդվածին։