Եթիմ Էմին
Եթիմ Էմին | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1838[1] |
| Ծննդավայր | Կուրախսկի շրջան, Դաղստանյան ԻԽՍՀ, ՌԽՖՍՀ |
| Վախճանվել է | 1884[1] |
| Վախճանի վայր | Սուլեյման-Ստալսկի շրջան, Դաղստանյան ԻԽՍՀ, ՌԽՖՍՀ |
| Մասնագիտություն | բանաստեղծ |
| Լեզու | ադրբեջաներեն և Lezgian? |
Եթիմ Էմին (1838[1], Կուրախսկի շրջան, Դաղստանյան ԻԽՍՀ, ՌԽՖՍՀ - 1884[1], Սուլեյման-Ստալսկի շրջան, Դաղստանյան ԻԽՍՀ, ՌԽՖՍՀ)[2], լեզգի պոետ։ Լեզգիական գրավոր գրականության հիմնադիր: Նա գրել է լեզգերեն, ադրբեջաներեն և արաբերեն լեզուներով[3][4]։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է 1838 թվականին Ցիլինգ աուլում՝ դատավոր Սավզիխանի ընտանիքում[5]։ Նա սովորել է Քեան գյուղի արաբագետ-գիտնական Աղամիրզա-Էֆենդիի մեդրեսեում[6]։ Փոխարինել է հորը դատավորի պաշտոնում, սակայն շուտով ստիպված է եղել թողնել այդ պաշտոնը։ Եթիմ Էմինը դարձավ լեզգիների շրջանում առաջինը, ով սկսեց բանաստեղծություններ գրել մայրենի լեզվով՝ կիրառելով արաբական այբուբենը։ Որպես մականուն վերցրել է Եթիմ բառը, որը նշանակում է «որբ»[7]։ Նա դատապարտեց սոցիալական անարդարությունը, կարեկցանք հայտնեց աղքատներին։ Եթիմ Էմինը բողոքում էր ազգային ճնշման դեմ («1877 թվականի ապստամբությունը»), երազում էր արդար հասարակարգի («Ընկերներ», «Խաղաղություն») մասին։ Բավական հայտնի են նրա քնարական բանաստեղծությունները։
Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Պապ՝ Աբուկար (Բուկար) ալ-Ցիլինգվի
- Հայր՝ Սավզիխան ալ-Յալցուգվի
- Մայր՝ Լեյլա
- Եղբայր՝ Աբդ ալ-Մալիք (Մելիք, մահացել է մոտ 1887 թվականին)
- Եղբայր՝ Մուհամմադ -Նաբի (Մագոմեդ-Նեբի)
- Եղբայր՝ ալ-Հուսեյն (Գուսեյն)
- Քույր՝ Սուվար
- Քույր՝ Ֆաթիմատ
- Քույր՝ Կիզխանում
- Քույր՝ Էյլիհան
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Faceted Application of Subject Terminology
- ↑ Abdulhasanov Tofiq (2015)։ «МИРОВЫE ПОЭТИЧЕСКИE ЖАНРЫ И АЗЕРБАЙДЖАНСКАЯ ПОЭЗИЯ (The Development of Literatural Genres of World Poetry in the National Poetry)»։ SSRN Electronic Journal։ ISSN 1556-5068։ doi:10.2139/ssrn.3510952
- ↑ Alekseĭ Leontʹevich Narochnit︠s︡kiĭ. История народов Северного Кавказа, конец XVIII в.-1917 г. — Наука, 1988. — С. 376. — ISBN 5020094080, 9785020094086
- ↑ Валиева Юлия (2006-08)։ «Отец, сын и овца»։ Russian Literature 60 (3-4): 491–505։ ISSN 0304-3479։ doi:10.1016/j.ruslit.2007.01.014
- ↑ Творческое наследие Этима Емина: сборник статей. — Дагестанский филиал АН СССР, Ин-т истории, языка и литературы им. Г. Цадасы, 1990. — 115 с.
- ↑ «ЕТИМ ЭМИН» (ռուսերեն)։ surbor.su։ Արխիվացված է օրիգինալից 2013-06-23-ին
- ↑ А. А. Рашидов, Сиражутдин Магомедович Хайбуллаев, Институт истории, языка и литературы им. Г. Цадасы. Творческое наследие Етима Эмина: сборник статей. — Дагестанский филиал АН СССР, Ин-т истории, языка и литературы им. Г. Цадасы, 1990. — С. 50.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Нагиев Ф. Р. Етим Эмин: Путь к истине: монография. — Махачкала, 2002.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Етим Эмин, «Соловей», «Четверостишия» // fatiha.ru.
- Поэзия, Любовь, Бог // gazeta-nv.ru.
- Стихи Етим Эмина // lezgichal.ru.
