Դիսպլազիա
Դիսպլազիա (Հին հունարենից δυσ- dys- (վատ) կամ (դժվար) և πλάσις plasis, (Ձևավորում), բջիջների ոչ նորմալ աճը բջջային (միկրոսկոպիկ) կամ/և օրգանային (մակրոսկոպիկ) մակարդակներում, և/կամ ոչ նորմալ հիստոլոգիական կամ անատոմիական կառուցվածքը պայմանավորված տվյալ աճով[1]։ Դիսպլազիան միկրոսկոպիկ մակարդակում հիմնականում ներառում է էպիթելիալ դիսպլազիա և ոսկրերի ֆիբրոզ դիսպլազիա։Դիսպլազիան մակրոսկոպիկ մակարսակում հիմնականում ընդգրկում է կոնք ազդրային հոդի դիսպլազիա, միելոդիսպլազիա և պոլիկիստոզ դիսպլաստիկ երիկամ։
Հիմնական միկրոսկոպիկ մակարդակ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Էպիթելիալ դիսպլազիա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Դիսպլազիան որի ժամանակ տեղի է ունենում բջիջների աճի ու զարգացման դանդաղում ի տարբերություն մետապլազիայի որի դեպքում տարբերակված բջիջների մի տեսակը փոխարինվում է մյուսով։
Միելոդիսպլաստիկ սինդրոմ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Միելոդիսպլաստիկ սինդրոմները քաղցկեղի տարատեսակ են որի դեպքում ոսկրածուծի տհաս արյան բջիջները չեն զարգանում և չեն վերածվում առողջ արյան բջիջների[2]։ Արյան բջիջների զարգացման խանգարումը հանդիսանում է էրիթրոցիտների, թրոմբոցիտների և լեյկոցիտների ցածր քանակի պատճառ։ Բլաստների քանակը, որոնք հանդիսանում են տհաս բջիջներ, արյան և ոսկրածուծում բարձրանում է[2]։
Ոսկրի ֆիբրոզ դիսպլազիա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ոսկրի ֆիբրոզ դիսպլազիան հիվանդություն է որի դեպքում ոսկրահյուսվածքը և ոսկրածուծը փոխարինվում են ֆիբրոզ հյուսվածքով, պատճառ հանդիսանալով թույլ և ձգման հակված ոսկրի առաջացման։Որպես հետևանք որպես բարդություն առաջանում են կոտրվածքներ, դեֆորմացիաներ, ֆունկցիայի վնասումներ և ցավ[3]։
Հիմնական մակրոսկոպիկ մակարդակ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Կոնք ազդրային հոդի դիսպլազիա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Այս դիսպլազիան առաջացնում է անոմալիա կոնք ազդրային հոդի կապանային ապարատում որը պատճառ է հանդիսանում հոդագլխիկի և հոդափոսիկի համադրման խանգարման բերելով հոդախախտի ռիսկի մեծացման[4]։ Կոնք ազդրային հոդի դիսպլազիան կարող է ի հայտ գալ կամ առաջանալ կյանքի վաղ շրջանում[4]։ Չնայած այն չի առաջացնում ախտանիշներ մեկ տարեկանից փոքր երեխաների մոտ[5]։ Բարեբախտաբար մի ոտքը կարող է կարճլինել մյուսից։ Ձախ հոդը շատ ավելի հաճախ է ախտահարվում քան աջը[5]։ Բարդությունները առանց բուժման կարող են ներառել արթրիտ, Կաղություն և մեջքի ստորին հատվածի ցավ[5]։
Պոլիկիստոզ դիսպլաստիկ երիկամ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Այս պաթոլոգիան մի վիչակ է որը առաջանում է երիկամային մալֆորմացիայի ընթացքում երը տեղի է ունենեւմ ֆետալ զարգացման ընթացքում։Երիկամը պարունակում է տարբեր չափսերի բազում կիստաներ։Պոլիկիստոզ դիսպլազիան երիկամների կիստոզ հիվանդությունների ամենահաճախ հանդիպող տարերակն է և այն որովայնային զանգվածի պատճառը նորածինների մոտ[6]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Definition of dysplasia». Merriam-Webster dictionary. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
- ↑ 2,0 2,1 «Myelodysplastic Syndromes Treatment (PDQ®)–Patient Version». NCI. 2015 թ․ օգոստոսի 12. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 27-ին.
- ↑ Boyce, Alison M.; Collins, Michael T. (1993 թ․ հունվարի 1). Pagon, Roberta A.; Adam, Margaret P.; Ardinger, Holly H.; Wallace, Stephanie E.; Amemiya, Anne; Bean, Lora JH; Bird, Thomas D.; Fong, Chin-To; Mefford, Heather C. (eds.). Fibrous Dysplasia/McCune-Albright Syndrome. Seattle (WA): University of Washington, Seattle. PMID 25719192.
- ↑ 4,0 4,1 «Your Orthopaedic Connection: Developmental Dysplasia of the Hip». 2013 թ․ հոկտեմբեր.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Shaw, BA; Segal, LS; SECTION ON, ORTHOPAEDICS. (2016 թ․ դեկտեմբեր). «Evaluation and Referral for Developmental Dysplasia of the Hip in Infants». Pediatrics. 138 (6): e20163107. doi:10.1542/peds.2016-3107. PMID 27940740.
- ↑ Dysplastic Kidney Imaging 411365, բաժին Multicystic Dysplastic Kidney Imaging(անգլ.) EMedicine կայքում
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Noel Weidner (editor), Richard Cote, Saul Suster, Lawrence Weiss (2003). Modern Surgical Pathology. London: W.B. Saunders. ISBN 978-0-7216-7253-3. OCLC 50244347.
{{cite book}}:|author=has generic name (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - Ramzi S. Cotran, Vinay Kumar, Tucker Collins (Editor) (1999). Robbins Pathologic Basis of Disease (6th ed.). London: W.B. Saunders. ISBN 978-0-7216-7335-6. OCLC 39465455.
{{cite book}}:|author=has generic name (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)