Դելֆին Զանգա Ցոգո
Դելֆին Զանգա Ցոգո ֆր.՝ Delphine Zanga Tsogo | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | դեկտեմբերի 21, 1935[1][2] |
| Ծննդավայր | Lomié, Օ-Նյոնգ, Արևելյան շրջան, Կամերուն |
| Վախճանվել է | հուլիսի 16, 2020[3][2] (84 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Յաունդե, Կամերուն |
| Մասնագիտություն | քաղաքական գործիչ և գրող |
| Քաղաքացիություն |  Կամերուն |
| Աշխատավայր | Միավորված ազգերի կազմակերպություն |
| Պարգևներ |  և  |
 Delphine Zanga Tsogo Վիքիպահեստում | |
Դելֆին Զանգա Ցոգո (ֆր՝. Delphine Zanga Tsogo, ամուսնական ազգանունը՝ Ցանգա (ֆր՝. Tsanga), դեկտեմբերի 21, 1935[1][2], Lomié, Օ-Նյոնգ, Արևելյան շրջան, Կամերուն - հուլիսի 16, 2020[3][2], Յաունդե, Կամերուն), կամերունցի գրող, ֆեմինիստ, քաղաքական գործիչ[4]։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Դելֆին Զանգա Ցոգոն ծնվել է 1935 թվականի դեկտեմբերի 21-2020ին[5], Կամերունի Հանրապետության Լոմե քաղաքում։ Միջնակարգ կրթություն ստացել է Դուալայում, ապա ուսումը շարունակելու և մասնագիտություն ձեռք բերելու նպատակով մեկնել է ֆրանսիական Թուլուզ քաղաքը։ Այստեղ նա 1955-1960 թվականներին բուժքույրություն է սովորել և ստանալով համապատասխան որակավորում՝ վերադարձել է հայրենի երկիր, իր մասնագիտական գիտելիքներն ու հմտությունները գործի դրել՝ աշխատելով հաջորդաբար Յաունդեի, Գառուայի, Դշանգի (գործածվում են նաև այս քաղաքի Ջանգ, Չանգ անվանումները) բուժհաստատություններում։
1964 թվականին ընտրվել է կամերունցի կանանց ազգային խորհրդի նախագահ, հաջորդ տարում՝ Կամերունի Ազգային ժողովի պատգամավոր։ 1970 թվականին նշանակվել է Կամերունի առողջապահության փոխնախարար, 1972 թ.-ին՝ հանրային բարեկեցության փոխնախարար[4], 1975 թ.-ին՝ սոցիալական հարցերի նախարար. ընդ որում՝ նախարարի պաշտոնը վարել է ուղիղ տասը տարի[5]։
1966-1986 թվականներին համատեղությամբ պաշտոնավարել է նաև մի շարք միջազգային կազմակերպություններում (CIF, MULPOC, CEA, UNESCO և այլն), եղել է Միավորված ազգերի կազմակերպության կանանց առաջխաղացման միջազգային գիտահետազոտական և ուսումնավարժական ինստիտուտի կառավարման խորհրդի, ինչպես նաև Զարգացման ոլորտում կանանց ներգրավման համաաֆրիկյան տարածաշրջանային համակարգող կոմիտեի նախագահը, ընտրվել Կանանց միջազգային խորհրդի ցմահ նախագահ։ Նա մշտապես իր տեսադաշտում է պահում նաև հայրենի երկրի անտառների և ընդհանրապես շրջակա միջավայրի պահպանության հիմնախնդիրները, իսկ 2011 թվականի մայիսից առանձնահատուկ ուշադրություն է դարձնում ընտրությունների թափանցիկ ու արդարացի անցկացման հարցերին՝ լինելով Կամերունի՝ ընտրությունների կազմակերպման համար պատասխանատու բարձրագույն մարմնի անդամ։
Դելֆին Ցոգոն մեր դարաշրջանի աֆրիկացի կանանց շարքում առաջիններից մեկն է, ով քաղաքական բարձր պաշտոններ է զբաղեցրել և զբաղեցնում։
Քաղաքական ակտիվ, եռանդուն գործունեության հետ մեկտեղ նա ժամանակ է գտնում զբաղվելու գրական աշխատանքով։ 1983 թվականին լույս է ընծայել իր առաջին վեպը՝ Vies de Femmes («Կանանց կյանքերը») խորագրով , իսկ հաջորդ տարում հրատարակել է L'Oiseau en cage («Թռչունը վանդակում») վեպը[6]։ Դելֆին Ցոգոն ներկայացվել է Ֆրանսիայի ազգային «Վաստակի համար» շքանշանով պարգևատրման[5]։
Ստեղծագործություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ekobo ou l’Oiseau en cage, éditions Edicef, Paris, 1983 2-85069-316-2 ;
- Vie de femmes, éditions Clé, Yaoundé, 1985.
Պարգևներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Վաստակի համար շքանշան (Ֆրանսիա)
- Isabelle la Catholique շքանշան (Իսպանիա)
- Վաստակի համար 1-ին աստիճանի շքանշան (Քաթար)
- Վաստակի համար շքանշան (Կամերուն)
- Արիության համար շքանշան (Կամերուն)
- Commandeur de la Valeur Camerounaise
- Officier de la Valeur Camerounaise
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Identifiants et Référentiels (ֆր.) — ABES, 2011.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Ngoueka L. Nécrologie : Delphine Tsanga n’est plus (ֆր.) — 2020.
- ↑ 4,0 4,1 «Delphine Zanga Tsogo». University of Western Australia.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 «Mme Tsanga Delphine». Elections Cameroon. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ օգոստոսի 1-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 20-ին.
- ↑ Gikandi, Simon (2003). Encyclopedia of African Literature. էջեր 815–16. ISBN 1134582234.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Biographie de Delphine Zanga Tsogo
- Fiche biographique de l'Assemblée nationale camerounaise Արխիվացված 2013-09-01 Wayback Machine
- Entretien avec Mme Delphine Zanga Tsogo
- (անգլերեն)Simon Gikandi, Encyclopedia of African Literature, Delphine Zanga Tsogo, éditions Routledge, Londres, 2003, rééditions New York, 2005, pp.815/816
Աղբյուրներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Site officiel de Elections Cameroon [archive]
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դելֆին Զանգա Ցոգո» հոդվածին։ |
