Դավթի պարսատիկ
| Դավթի պարսատիկ | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | զենքի մոդել |
| Ենթատեսակ | զենիթային կառավարվող հրթիռ |
| Երկիր |  Իսրայել |
| Ծառայության ընդունման տարի | 2015 |
| Ստեղծող | Rafael Advanced Defense Systems |
| Արտադրող | Rafael Advanced Defense Systems |
«Դավթի պարսատիկ» (եբրայերեն՝ קלע דוד «Քելա Դավիթ»), նաև «Շարվիթ քսամիմ» ( եբրայերեն՝ שרביט קסמים «կախարդական փայտիկ»), նաև «Stanner» (անգլ.՝ Stunner, from to stun - «շշմեցնել; ցնցում, ցնցում»), Իսրայելի պաշտպանության բանակի հակահրթիռային պաշտպանության բազմամակարդակ համակարգ, որը նախատեսված է կարճ հեռահարության բալիստիկ հրթիռների և խոշոր տրամաչափի չկառավարվող հրթիռների խոցման համար, որոնց արձակման միջակայքը 70-300 կմ է։ (այլ աղբյուրների համաձայն՝ 40-200 կմ[1] կամ 40-300 կիլոմետր[2], և ենթաձայնային թևավոր հրթիռներ[3]։ Այն մշակում է իսրայելական Rafael ընկերությունը՝ ամերիկյան Raytheon ընկերության հետ միասին[4]։ Ենթադրվում է, որ այն ունակ կլինի որսալու նաև ինքնաթիռներ։
«Դավթի պարսատիկ» հակահրթիռային նոր մարտկոցները դարձել են Իսրայելում ստեղծվող հակահրթիռային պաշտպանության շարակարգային համակարգի միջին օղակը։ «Երկաթե գմբեթ» կարճ հեռահարության հակահրթիռային պաշտպանության համակարգը լավ է գործել 2011-2014 թվականներին՝ խոցելով մոտ 1200 հրթիռներ «Քասամ» և ԲՄ-21 «Գրադ»[5], և արդեն ստանձնել է մարտական հերթապահություն։ Իսկ բալիստիկ հրթիռներից պաշտպանության համար նախատեսված Hetz համակարգը շահագործման է հանձնվել 2000 թվականին։
Կառուցվածք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այս հակահրթիռային պաշտպանության համակարգում որսիչը երկաստիճան[6] հակահրթիռային հրթիռ է, որը հագեցած է քթի հատվածում տեղադրված երկու տեսակի ուղղորդման համակարգերով․
- ռադարային,
- օպտիկա-էլեկտրոնային.
Մշակողի խոսքով՝ համալիրը կգործի ցանկացած եղանակային պայմաններում, իսկ նրա որսիչչ հրթիռները կկարողանան փոխել ուղղությունը թռիչքի կեսին։
Մեկ որսիչ հրթիռի գինը մոտ 1 մլն դոլար է, սակայն Իսրայելի Պաշտպանության նախարարությունը այս գինը համարում է արդարացված՝ հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ հակառակորդի հրթիռներից վնասը, որը կարող է որսալ «Դավթի պարսատիկը», զգալիորեն ավելի մեծ կլիներ[7]։
Փորձարկումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
.jpg)
Համակարգի հաջող փորձարկումներն իրականացվել են 2012 թվականի նոյեմբերին, երբ որսացել են մի քանի հրթիռներ[8] և կրկին 2013 թվականի նոյեմբերի 20-ին, երբ կալանիչ մարտագլխիկը հաջողությամբ ոչնչացրել է թիրախային բալիստիկ հրթիռ։ Ակնկալվում էր, որ «Դավթի պարսատիկը» ծառայության մեջ կմտնի 2014 թվականին[9]։
2015 թվականին համակարգը անցել է թեստավորման վերջնական փուլը։ Իսրայելի ռազմաօդային ուժերը սկսել են համակարգի ընդունման նախապատրաստման գործընթացը, և բացվեց օպերատորի դասընթաց։ Սպասվել է, որ առաջին մարտկոցը կտեղակայվի 2016 թվականին[10][11]։
2019 թվականի մարտին Իսրայելի պաշտպանության նախարարության Հոմայի տնօրինությունը և ԱՄՆ Հրթիռային պաշտպանության գործակալությունը (MDA) զեկուցել են «Դավթի պարսատիկի» օգտագործման մի քանի սցենարների հաջող փորձարկման մասին[12]։
Օգտագործում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2016 թվականի մարտին Իսրայելի պաշտպանության նախարարությունը և ԱՄՆ հակահրթիռային պաշտպանության գործակալությունը սկսել են հակահրթիռային համակարգերի սարքավորումներ փոխանցել Իսրայելի ռազմաօդային ուժերի ՀՕՊ տնօրինությանը։ ՀՕՊ ստորաբաժանումներին են փոխանցվել ռադարներ, կապի, հրամանատարա-կառավարման սարքեր, իսկ հետո հենց իրենք՝ որսիչները։ Դրան հաջորդել են համակարգը մարտական պատրաստության բերելու ընթացակարգերը 2017 թվականի ապրիլին «Դավթի պարսատիկ» հակահրթիռային պաշտպանության մարտկոցը պաշտոնապես դրվել է մարտական հերթապահության Հազորում գտնվող Իսրայելի ռազմաօդային ուժերի բազայում[13][14][15]։
Ըստ իսրայելական լրատվամիջոցների՝ 2018 թվականի հուլիսին «Դավթի պարսատիկն» առաջին անգամ օգտագործվել է մարտական իրավիճակում՝ սիրիական ուժերի կողմից արձակված երկու «Տոչկա-Ու» հրթիռները որսալու համար։ Երկու թիրախներն էլ ընկել են Սիրիայի տարածքում, ««Դավթի պարսատիկ» հրթիռներից մեկը բաց է թողել թիրախը, մյուսը պարբերաբար ինքնաոչնչացվել է, երբ պարզ է դարձել, որ թիրախը չի ընկնի Իսրայելի տարածքում[16]։ Ինչպես գրում է «Аргументы Недели» շաբաթաթերթը՝ վկայակոչելով իսրայելական և իրանական աղբյուրները, իսրայելական հրթիռը, որն ընկել է Սիրիայի տարածքում, ընկել է սիրիական բանակի ձեռքը, իսկ ավելի ուշ տարվել Ռուսաստան՝ հետազոտության համար[17]։
Արտահանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ֆինլանդիան հայտարարել է, որ մտադիր է գնել «Դավթի պարսատիկը» ՆԱՏՕ-ին անդամակցելուց հետո՝ 2023 թվականի գարնանը։ 2023 թվականի նոյեմբերի 12-ին Իսրայելը պայմանագիր է ստորագրել «Դավթի պարսատիկը» Ֆինլանդիային մատակարարելու շուրջ 317 մլն. եվրո. Առաքումը սպասվում է մինչև 2030 թվականը[18][19]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Израиль испытал «Пращу Давида»». Лента.ру. 20 Ноября 2013. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
- ↑ «Архивированная копия» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 31-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.
- ↑ «Stunner. Terminal Missile Defense Interceptor» (PDF) (անգլերեն). Rafael. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2012 թ․ հուլիսի 28-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 14-ին.
- ↑ «Израиль провел успешные испытания комплекса ПРО «Праща Давида»». newsru.co.il. 25 ноября 2012 г. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 14-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 25-ին.
- ↑ Yael Livnat One year ago today, Iron Dome intercepts first ever rocket, 05/04/2012 Արխիվացված է Հոկտեմբեր 17, 2012 Wayback Machine-ի միջոցով: idf.il
- ↑ «Израиль закончил испытания системы ПРО «Праща Давида»: Оружие: Силовые структуры: Lenta.ru». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ ЦАХАЛ готовит внедрение комплекс ПРО «Волшебная палочка», 26.10.11 Արխիվացված է Հոկտեմբեր 27, 2011 Wayback Machine-ի միջոցով: MIGnews.com
- ↑ «Израиль провел успешные испытания комплекса ПРО «Праща Давида»». newsru.co.il. 25 ноября 2012 г. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 14-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 25-ին.
- ↑ «Состоялись успешные испытания системы ПРО «Шарвит ксамим», 20.11.2013». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ նոյեմբերի 23-ին. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 20-ին.
- ↑ ««Праща Давида» скоро поможет «Железному куполу»». 9-й канал. 1 апреля 2015. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
- ↑ ««Волшебная палочка» против «Хизбаллы»». Mignews. 29 июня 2015. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ օգոստոսի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
- ↑ «"Отразит любую угрозу": в Израиле испытали новую противоракетную систему». vesty.co.il. 2019 թ․ մարտի 19. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 20-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 20-ին.
- ↑ «ВВС Израиля получают комплексы новой системы ПРО «Шарвит ксамим»». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 2-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 1-ին.
- ↑ ««Праща Давида» на боевом посту». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ մայիսի 3-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 14-ին.
- ↑ «Система ПРО «Волшебная палочка» передана военным». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 10-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 14-ին.
- ↑ «Израильская «Праща Давида» против советской «Точки»: СМИ о неудачной первой попытке». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 10-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 10-ին.
- ↑ «Секретная израильская ракета доставлена в Москву». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 2-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 2-ին.
- ↑ «Финляндия купила у Израиля систему противоракетной обороны «Праща Давида»». Новая газета Европа. 2280 թ․ ապրիլի 27. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
- ↑ «Финляндия стала первым покупателем израильской системы ПВО «Праща Давида», способной сбивать баллистические ракеты». The Insider (ռուսերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 12-ին.