Գրումման

Գրումման
Տեսակ	ինքնաթիռաշինական ընկերություն և բիզնես ձեռնարկություն
Հիմնադրված է	դեկտեմբերի 6, 1929
Հիմնադիր	Leroy Grumman?
Վայր	Bethpage, Օյսթեր Բեյ, Նասաու շրջան, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Երկիր	ԱՄՆ
Արդյունաբերություն	ավիացիոն արդյունաբերություն և ինքնաթիռաշինական ընկերություն
Աշխատողների թիվ	23 000 մարդ (1986)
Մայր ընկերություն	Northrop Grumman ընկերություն
	Grumman Aerospace Corporation Վիքիպահեստում

«Գրումման» (անգլ.՝ Grumman Aircraft Engineering Corporation), ինքնաթիռներ արտադրող ամերիկյան ընկերություն, որը գոյություն է ունեցել 1929-1994 թվականներին, իր ժամանակի ռազմական և քաղաքացիական ինքնաթիռների ամերիկյան առաջատար արտադրողներից մեկը։ Մատուցվող ապրանքների և ծառայությունների վաճառքից ստացված հասույթի ավելի քան երկու երրորդը ստացվել է ռազմական պատվերների սպասարկման դաշնային հաճախորդների սեկտորից (բացառությամբ ամերիկյան զենքի և ռազմական տեխնիկայի օտարերկրյա պատվիրատուների)^[1]։ 1980-ականներին պատվերների ծավալով այն մտնում էր ԱՄՆ ռազմարդյունաբերական համալիրի տասնյակ խոշորագույն կապալառուների շարքում^[2]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լերոյ Գրումմանը և նրա ուղեկիցները 1920-ականներին աշխատել են Loening Aircraft Engineering Corporation-ում ՝ նախքան Keystone Aircraft Corporation-ի կողմից կազմակերպության գնումը։ Գրումմանը և գործընկերները (Էդմունդ Ուեր Փուրը, Ուիլյամ Շվեդլերը, Ջեյք Սվիրբուլը և Քլինթ Թաուլը) հիմնեցին իրենց ընկերությունը Cox-Klemin Aircraft Co.-ի հին գործարանում (Բոլդուինում, Լոնգ Այլենդ, Նյու Յորք)։ Ընկերությունը ստացել է Grumman Aircraft Engineering Corporation անվանումը և հիմնադրվել է 1929 թվականի դեկտեմբերի 5-ին^[3]^[4]^[5]։

ԱՄՆ ռազմածովային նավատորմի համար առաջին մոդելը FF-1-ն էր՝ երկինքնաթիռ՝ հետ քաշվող վայրէջքի սարքով, որը թողարկվել է 1932 թ։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Գրումմանը ճանաչելի դարձավ «Կատուների» շնորհիվ՝ ԱՄՆ ռազմածովային նավատորմի համար նախատեսված կրիչի վրա հիմնված կործանիչների շարքի՝ F4F Wildcat-ը և F6F Hellcat-ը, քիչ հայտնի Grumman F7F Tigercat-ը և Grumman F8F Bearcat-ը (վերջին երկուսը չեն օգտագործվել Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ) և TBF Avenger տորպեդային ռմբակոծիչը։ Grumman-ը դարձավ 22-րդ ամենաթանկ ամերիկյան ընկերությունը պատերազմի ժամանակ արտադրական պայմանագրերով։ Ընկերությունն արտադրում էր ամսական 500 ինքնաթիռ (ընդհանուր՝ 17 հազար մինչև պատերազմի ավարտը), դրանք օգտագործվում էին հիմնականում Խաղաղօվկիանոսյան ռազմաճակատում՝ Ճապոնիայի դեմ։

Grumman-ի արտադրանքը ցուցադրվել է Top Gun ֆիլմում և Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի, ծովային հետևակի կորպուսի և ԱՄՆ ռազմածովային ուժերի մասին բազմաթիվ ֆիլմերում։ ԱՄՆ ռազմածովային նավատորմի ավիացիոն ստորաբաժանումներում Grumman E-2 Hawkeye և Grumman EA-6 Prowler-ը դեռ ծառայության մեջ են^[5]։

Ընկերության առաջին ռեակտիվ ինքնաթիռը F9F Panther-ն էր, որին հաջորդեցին F9F/F-9 Cougar-ը և քիչ հայտնի F-11 Tiger-ը 1950-ականներին։ A-6 Intruder-ը և E-2 Hawkeye-ը հաջողություն բերեցին ընկերությանը 1960-ականներին, որոնք խարսխված էին 1970-ականներին Grumman EA-6B Prowler-ի և F-14 Tomcat-ի հետ։ Նաև 1950-ականներին ընկերությունը ընդլայնվեց ավտոպահեստամասերի, կանոների և նավակների արտադրության մեջ։ 1958 թվականին ներկայացվեց ընկերության առաջին մասնավոր ինքնաթիռը, որը կոչվում էր Gulfstream I^[5]։

Գրումանը եղել է Լուսնի վրա մարդու վայրէջքի համար Լուսնի մոդուլի կառուցման գլխավոր կապալառուն։ Պայմանագիրը կնքվել է 1962 թվականի նոյեմբերի 7-ին, և ընկերությունը կառուցել է 13 լուսնային մոդուլ։ Երբ «Ապոլոն» ծրագիրը ավարտվեց, Գրումմանը «Շաթլ»-ի կառուցման հայտատուներից մեկն էր, բայց պարտվեց «Ռոքվել Ինթերնեյշնլ»-ին։ Ի վերջո, ընկերությունը մտցվեց Shuttle ծրագրի մեջ, բայց որպես ենթակապալառու, որը արտադրում էր պոչի տարրեր և ուղղահայաց կայունացուցիչներ Rockwell-ի համար^[5]։

1969 թվականին ընկերությունը վերանվանվեց Grumman Corporation։ 1973 թվականին սկսվեց F-14 Tomcat տախտակամածային կործանիչի արտադրությունը։ 1970-ականների մեկ այլ մոդել էր E-2 Hawkeye-ը, որն օգտագործվում էր Իսրայելի ռազմաօդային ուժերի կողմից 1982 թվականին Լիբանանի պատերազմի ժամանակ։ 1978-ին վաճառվեց մասնավոր ինքնաթիռների դուստր Gulfstream Aerospace Corporation-ը։ Նույն թվականին գնվել է Flxible ավտոբուսների արտադրողը, որը վաճառվել է 1983 թվականին՝ պատճառելով 200 միլիոն դոլարի վնաս։ 1984 թվականին փորձարկումներ են իրականացվել փորձնական Grumman X-29 ինքնաթիռի վրա՝ առաջ ուղղված թևերով։ 1980-ականների կեսերից ընկերությունը արտադրում էր Grumman LLV, թեթև ֆուրգոն՝ ԱՄՆ փոստային ծառայության կողմից օգտագործելու համար^[5]։

1980-ականների ընթացքում Գրումմանը մեծ ներդրումներ կատարեց գիտահետազոտական գործունեության մեջ, սակայն նախագծերի մեծ մասը երբեք շահույթ չբերեցին։ Ընկերությունը նաև չկարողացավ նվազեցնել իր կախվածությունը ռազմական պատվերներից՝ 1992 թվականի դրությամբ իր 3,5 միլիարդ դոլար եկամուտի 90%-ը ստացվում էր ԱՄՆ կառավարությունից։ Ընկերությունը սկսել է անձնակազմի զանգվածային կրճատումներ, աշխատակիցների թիվը 1987 թվականի 33,7 հազարից նվազել է 1993 թվականին՝ 21 հազարի։ 1994 թվականին ընկերությունը տիրելու հնարավորության համար պայքար ծավալվեց Martin Marietta-ի և Northrop Corporation-ի միջև; Արդյունքում այս տարվա ապրիլին հաղթող դուրս եկավ Northrop-ը, որը Grumman-ի համար վճարեց 2,17 միլիարդ դոլար։ Գործարքի արդյունքում ձևավորվել է Northrop Grumman կորպորացիան^[5]։։

Նորաստեղծ ընկերությունը փակեց Լոնգ Այլենդի իր գրեթե բոլոր գործարանները և Beckpage գործարանը վերածեց բնակելի և գրասենյակային համալիրի, գլխամասային գրասենյակը դարձավ Cablevision-ի կենտրոնական գրասենյակը, իսկ Քալվերտոնի տարածքը տեղափոխվեց գրասենյակային-արդյունաբերական համալիր։ Ինքնաթիռների անգարները տեղափոխվել են Grumman Studios-ի տաղավարներ, որոնք մասնագիտացած են հեռուստատեսային և կինոարտադրության մեջ։ Օդանավակայանի գույքի մի մասը օգտագործվում է որպես Grumman Memorial Park: Մնացած Northrop Grumman հաստատությունը Battle Management և Engagement Systems Division կամպուսն է, որտեղ աշխատում է 2000 մարդ։

Ինքնաթիռներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռազմական

Grumman FF1
Grumman F2F
Grumman F3F
Grumman XF5F Skyrocket
Grumman XP-50
General Dynamics-Grumman F-111B
Grumman G-118
Grumman AF Guardian
Grumman C-1 Trader
Grumman E-1 Tracer
Grumman S-2 Tracker
Grumman E-2 Hawkeye
Grumman C-2 Greyhound
Grumman OV-1 Mohawk
Grumman X-29

палубные истребители

Տախտակամածային կործանիչներ

Grumman F4F Wildcat
Grumman F6F Hellcat
Grumman F7F Tigercat
Grumman F8F Bearcat
Grumman F9F Panther
Grumman F-9 Cougar
Grumman XF10F Jaguar
Grumman F-11 Tiger
Grumman F11F-1F Super Tiger
Grumman F-14 Tomcat

Հիդրոինքնաթիռներ

Columbia XJL
Grumman JF Duck
Grumman J2F Duck
Grumman G-21 Goose
Grumman G-44 Widgeon
Grumman G-73 Mallard
Grumman HU-16 Albatross

Տախտակամած հարձակման ինքնաթիռ

Grumman A-6 Intruder

Տորպեդո ռմբակոծիչներ

Grumman XSBF
Grumman TBF Avenger
Grumman XTB2F
Grumman XTSF

Ռադիոէլեկտրոնային պատերազմի և հետախուզական ինքնաթիռներ

Grumman EA-6B Prowler
General Dynamics/Grumman EF-111A Raven

Քաղաքացիական

Grumman Gulfstream I
Grumman Gulfstream II
Grumman American AA-1 (1971-76)
Grumman American AA-1B Trainer (1971-76)
Grumman American AA-5 Traveler (1972-75)
Grumman American AA-5A Cheetah (1976-79)
Grumman American AA-5B Tiger (1975-79)
Grumman American Cougar
Grumman Ag Cat
Grumman Kitten
Grumman G-65 Tadpole

Տիեզերական ապարատներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լուսնային մոդուլը (LM), որը նաև հայտնի է որպես LEM (Lunar Excursion Module), վայրէջքի մոդուլ է, որը եղել է Apollo տիեզերանավի մի մասը։

Այլ ապրանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Grumman Olson-ը բեռնատար և ֆուրգոն շասսի է։ Grummann-Olson ապրանքանիշի ներքո արտադրվել են P-600 և P-6800 ֆուրգոններ UPS-ի համար։

Grumman-ը արտադրեց հրշեջ մեքենաներ, որոնք կոչվում էին Firecat, իսկ աշտարակային մեքենաները կոչվում էին Aerialcat։ Ընկերությունը մտավ հրշեջ սարքավորումների բիզնես 1976 թվականին՝ գնելով Howe Fire Apparatus-ը և փակեց այդ բիզնեսը 1992 թվականին։

Կանոեի արտադրությունը սկսվել է 1944 թվականին՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտին։ Գործադիր տնօրեն Ուիլյամ Հոֆմանի նախաձեռնությամբ ընկերությունն ավանդական փայտի փոխարեն օգտագործել է ինքնաթիռային ալյումին։ Կանոները ձեռք են բերել ավելի ամուր, թեթև և դիմացկուն լինելու համբավ, քան իրենց փայտե տիպերը և ունեին շուկայի զգալի մասնաբաժին։ 1952 թվականին նավակների արտադրությունը տեղափոխվեց Մարաթոն, Նյու Յորք։ 1990 թվականին կ անոեի ստորաբաժանումը գնեց Outboard Marine Corp.-ն, իսկ Grummann ապրանքանիշի վերջին նավը թողարկվեց 1996 թվականին։ Կարճ ժամանակ անց Grummann-ի նախկին ղեկավարները հիմնեցին Marathon Boat Group-ը՝ արտադրությունը շարունակելու համար։ 2000 թվականին Northrop Grumman-ի հետ համաձայնագիր կնքվեց Grummann-ի լոգոտիպն ու անունը օգտագործելու համար։ Կանոե Grummann-ն օգտագործվել է Deliverance ֆիլմում։

Flxible Metro - միջքաղաքային ավտոբուս (1978—1982):

Բեն Ֆրանկլինը (PX-15) գիտական խորը ծովային մեքենա է։

Grumman LLV `առաքման ֆուրգոն ԱՄՆ և Կանադայի փոստային ծառայությունների համար։

1984 թվականին Գրումմանը վարձակալեց Մանհեթենում առաջին MRI սարքը։

ԱՄՆ փոստային ծառայության Grummann LLV-ն Կոնկորդում, Նյու Հեմփշիր: 2017թ
Grumman-Flxible 870
Grummann Firecat-ն Սանտյագոյում, Չիլի
Grumman OlsonР-600

Ծանոթագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Testimony of Dr. Gordon Adams, Director, Defense Budget Project. / Department of Defense Authorization for Appropriations for Fiscal Year 1991 : Hearings on S. 2884. — May 4, 1990 — Pt. 6 — P. 466—1483 p.
↑ Statement of Willis J. Willoughby, Jr., OASN (RDA), Director for Product Integrity, U.S. Navy. / Department of Defense Authorization for Appropriations for Fiscal Year 1991 : Hearings on S. 2884. — April 2, 1990 — Pt. 6 — P. 205—1483 p.
↑ «History of Northrop Grumman Corporation – FundingUniverse» (անգլերեն). International Directory of Company Histories, Vol. 45. St. James Press, 2002. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
↑ «Northrop Grumman Corporation - American company» (անգլերեն). Britannica. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ դեկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 «Northrop Grumman Corporation - Company Profile, Information, Business Description, History, Background Information on Northrop Grumman Corporation» (անգլերեն). Advameg, Inc. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.

Հղում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

The Grumman Story 1930—1945 Արխիվացված է Մարտ 25, 2012 Wayback Machine-ի միջոցով:

[1] Testimony of Dr. Gordon Adams, Director, Defense Budget Project. / Department of Defense Authorization for Appropriations for Fiscal Year 1991 : Hearings on S. 2884. — May 4, 1990 — Pt. 6 — P. 466—1483 p.

[2] Statement of Willis J. Willoughby, Jr., OASN (RDA), Director for Product Integrity, U.S. Navy. / Department of Defense Authorization for Appropriations for Fiscal Year 1991 : Hearings on S. 2884. — April 2, 1990 — Pt. 6 — P. 205—1483 p.

[history-3] «History of Northrop Grumman Corporation – FundingUniverse» (անգլերեն). International Directory of Company Histories, Vol. 45. St. James Press, 2002. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.

[britannica-4] «Northrop Grumman Corporation - American company» (անգլերեն). Britannica. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ դեկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.

[history2-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 «Northrop Grumman Corporation - Company Profile, Information, Business Description, History, Background Information on Northrop Grumman Corporation» (անգլերեն). Advameg, Inc. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]