Գաղտնիքը (պատմվածք)
| Գաղտնիքը ռուս.՝ Тайна | |
|---|---|
| Տեսակ | գրական ստեղծագործություն |
| Ժանր | պատմվածք |
| Ձև | պատմվածք |
| Հեղինակ | Անտոն Չեխով |
| Բնագիր լեզու | ռուսերեն |
| Գրվել է | 1887 |
| Հրատարակվել է | ապրիլի 11 (23), 1887 |
«Գաղտնիքը» (ռուս.՝ Тайна), Անտոն Պավլովիչ Չեխովի պատմվածքը` գրված 1887 թվականին։ Առաջին անգամ հրապարակվել է 1887 թվականին «Օսկոլկի» ամսագրի ապրիլի 11-ի № 15 համարում` Ա. Չեխոնտե ստորագրությամբ։
Հրապարակումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Անտոն Չեխովը «Գաղտնիքը» պատմվածքը գրել է 1887 թվականին։ Առաջին անգամ հրապարակվել է 1887 թվականի ապրիլի 11-ին, «Օսկոլկի» ամսագրում` Ա. Չեխոնտե ստորագրությամբ։ Պատմվածքը ընդգրկվել է Ադոլֆ Մարքսի հրատարակությունում։
Չեխովի կենդանության օրոք պատմվածքը թարգմանվել է լեհերեն, սերբախորվաթերեն և սլովակերեն։
Քննադատություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ա. Ս. Լազարևը «Գաղտնիքը» պատմվածքի մասին գրում է. «Չեխովի պատմվածքը հիասքանչ է (Չեխովը չի կարող գրել« անբավարար»)։
«Книжный вестник» ամսագրի գրախոսը Չեխովի «Գաղտնիք» պատմվածքը համարում է Չեխովի ժողովածուի առաջին հատորի լավագույն ստեղծագործություններից մեկը[1]։
Գործող անձիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Նավագին` պետական խորհրդատու
- Ֆեդյուկով` տեղական եկեղեցու սարկավագ
- Նավագինի կինը` սպիրիստ
Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մի անգամ երեկոյան Զատիկի ընթացքում Նավագինը, ով վերադարձել էր իր այցելություններից, սկսեց կարդալ այցելուների ցանկը և գտավ Ֆեդյուկովի անունը։ Նա ոչ մի կերպ չէր կարողանում հիշել, թե ով էր նա։ Դռնապանը նույնպես չէր տեսել և չգիտեր` ով է Ֆեդյուկովը։ Նավագինի կինը սպիրիստ էր և բացատրեց, որ դա հոգին է, որը համակրում է ամուսնուն և խորհուրդ տվեց հարցնել` արդյոք նա որևէ բանի կարիք ունի։ Նավագինը կնոջը չհավատաց։ Երկու շաբաթ նա մտածում էր և որոշեց խնդրել կնոջը կանչել Ֆեդյուկովի հոգին։
Սպիրիտիզմի սեանսի ժամանակ կինը կանչում է Ֆեդյուկովին և խոսում նրա հետ։ Սպիրիտիզմի սեանսները հետևում են մեկը մյուսին և Նավագինի և Ֆեդյուկովի միջև երկխոսություն է հաստատվում։ Նավագինը կանչում է նաև Նապոլեոնին, Հաննիբալին, Ասկոչենսկուն, իր հորաքույր Կլաուդիա Զախարովնային, և նրանք բոլորն էլ նրան տալիս էին կարճ, բայց լիարժեք իմաստալից պատասխաններ։ Նավագինին համակում է հիպնոսիզմը, ոգեմիջնորդությունը, սպիրիտիզմը, չորրորդ չափումը և այլ «մշուշներ»։ Բացի այդ, Նավագինը ցանկացավ ինքն ինչ-որ բան գրել։ Հինգ ամիս շարունակ նա հորինեց և գրեց ռեֆերատ` «Եվ իմ կարծիքը» վերնագրով։ Նա որոշեց այդ ռեֆերատն ուղարկել սպիրիտիզմի ամսագրին տպագրության։ Այնուհետև նրա մոտ եկավ տիրացուն, որին Նավագինը խնդրեց վաղվա համար ձեռք բերել փոքր որդու ծննդյան վկայականը։ Տիրացուն նրան պատասխանեց. «Վաղը պատրաստ կլինի»։ Բարի եղեք, վաղը երեկոյան մի մարդ ուղարկեք եկեղեցի։ Ես այնտեղ կլինեմ։ Հարցրեք Ֆեդյուկովին, ես միշտ այնտեղ եմ ...
Դա հենց նույն Ֆեդյուկովն էր, որը ստորագրել էր Նավագինի առջև։ Տիրացուն իր արարքը բացատրեց հետևյալ կերպ. «Ես, Ձերդ մեծություն, երբ մենք գնում ենք խաչը ձեռքներս, ես միշտ ստորագրում եմ ազնվականների մոտ ... Ես սիրում եմ այս ամենը ... Ինչպես տեսնում եմ, ներողություն, առջևս դրված ցուցակը, ինձ ձգում է իմ անունը ստորագրել...»: Այս խոսքերից Նավագինը «լուռ դառնության» մեջ էր և խնդրեց իրեն հանգիստ թողնել։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Чехов А. П. Тайна// Чехов А. П. Полное собрание сочинений и писем: В 30 т. Сочинения: В 18 т. / АН СССР. Ин-т мировой лит. им. А. М. Горького. — М.: Наука, 1974—1982.
- Voir Dictionnaire Tchekhov, Page 259, Françoise Darnal-Lesné, Édition L’Harmattan, 2010, ISBN 978 2 296 11343 5.
- Le Mystère traduit par Édouard Parayre, Bibliothèque de la Pléiade, éditions Gallimard, 1970, ISBN 2-07-010550-4.
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Книжный вестник», 1900, № 3, отдел «Библиографический обзор», стр. 52
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Чехов А. П. Тайна Արխիվացված 2017-05-05 Wayback Machine Բնօրինակ ռուսերեն տեքստ