Գաբրիել Շերշենևիչ
| Գաբրիել Շերշենևիչ | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունվարի 1 (13), 1863 |
| Ծննդավայր | Խերսոնի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[1] |
| Մահացել է | օգոստոսի 31 (սեպտեմբերի 13), 1912 (49 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն[2] |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն |
| Կրթություն | Կազանի կայսերական համալսարան (1885) |
| Մասնագիտություն | իրավաբան և քաղաքական գործիչ |
| Աշխատավայր | Մոսկվայի կայսերական համալսարան |
| Ծնողներ | հայր՝ Q104622214? |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | Ռուսական կայսրության պետական դումայի անդամ |
| Կուսակցություն | Կադետներ |
| Երեխաներ | Vadim Shershenevich? |
 Gabriel Shershenevich Վիքիպահեստում | |
Գաբրիել Ֆելիքսովիչ Շերշենևիչ (ռուս.՝ Габриэль Феликсович Шершеневич, հունվարի 1 (13), 1863, Խերսոնի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[1] - օգոստոսի 31 (սեպտեմբերի 13), 1912, Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն[2]), ռուս իրավաբան, քաղաքացիական իրավաբան, Կազանի և Մոսկվայի համալսարանների պրոֆեսոր, Առաջին Պետդումայի պատգամավոր։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է 1863 թվականի հունվարի 1-ին (13)` լեհ ազնվականի ընտանիքում` Խերսոնի նահանգում[3]։ Օգոստոսի 3-ին Կիևի նահանգի Չիգիրինսկի շրջանի Անտոնովկա գյուղի եկեղեցում մկրտության ժամանակ նրան անվանեցին Գաբրիել Ջոզեֆ-Հյուբերտ[4]։
Բրոկհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտարանական բառարանը, նշելով Կազանի ծննդավայրը, «որտեղ նրա հայրը` Շերշենևիչ, Ֆելիքս Գրիգորիևիչ, զինվորական ծառայության մեջ էր», ըստ երևույթին սխալվում է. Կազանում, իրոք, նա անցկացրել է իր վաղ մանկությունը և երիտասարդություն. մայր - Զեֆերինա Վիկենտևնա Բուրխաթից է։ Գաբրիելը ընտանիքի կրտսեր երեխան էր։ Նա ուներ չորս ավագ եղբայրներ՝ Վլադիմիր, Ալեքսանդր, Ստանիսլավ, Նիկոլայ,և մեկ քույր՝ Անտոնինան։
1873 թվականից սովորել է Կազանի 2-րդ գիմնազիայում։ Ուսման ընթացքում ստացել է 1-ին աստիճանի մրցանակ։ Ստանալով միջնակարգ կրթություն՝ 1881 թվականին ընդունվել է Կազանի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետը, որն ավարտել է 1885 թվականին որպես թեկնածու՝ «Բաժնետիրական ընկերությունների մասին» թեզի համար, որն պաշտպանել է Ա.Մ.Օսիպովի ղեկավարությամբ։ Նրան երկու տարի թողեցին համալսարանում՝ պրոֆեսորական պաշտոնի պատրաստվելու համար։
1888 թվականին Մոսկվայի համալսարանում պաշտպանել է մագիստրոսական թեզը՝ «Առևտրային գործողությունների համակարգը» թեմայով։ 1888 թվականին՝ Կազանում «Առևտրային իրավունքի հիմնական հասկացությունների քննադատություն» թեմայով պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսությունը, 1891 թվականի դեկտեմբերին՝ դոկտորականը` «Գրական ստեղծագործությունների հեղինակային իրավունք» թեմայով։
1892 թվականի փետրվարին նա դարձավ Կազանի համալսարանի արտակարգ պրոֆեսորի պաշտոնակատար՝ առևտրային իրավունքի և առևտրային դատավարության ամբիոնում, 1895 թվականի մարտից՝ պրոֆեսոր։
1900 թվականին Շերշենևիչն ընտրվել է Կազանի Մարիինյան կանանց գիմնազիայի հոգաբարձուների խորհրդի անդամ, ապա նախագահ։
Շերշենևիչի մանկավարժական գործունեությունը ընդհատվել է 1906 թվականի սկզբին՝ Կազանից 1-ին Պետդումայի պատգամավոր ընտրվելու կապակցությամբ` Կադետական կուսակցությունից։ 1906 թվականին Կազանից տեղափոխվել է Պետերբուրգ։
Հավատարիմ մնալով լիբերալ հայացքներին, նա բողոքեց Դումայի լուծարման դեմ և ստորագրեց մի շարք պատգամավորների` Վիբորգի դիմումը, որը կոչ էր անում բնակչությանը հրաժարվել հարկերը վճարելուց և զինվորական ծառայություն կատարել մինչև Դումայի գումարումը։ Դումայի լուծարումից հետո նա տեղափոխվեց Մոսկվա, որտեղ մի քանի այլ պատգամավորների հետ որոշ ժամանակ անցկացրեց Տագանկայի բանտում՝ այդ կոչի պատճառով։
Բանտից ազատվելուց հետո դասավանդել է Մոսկվայի համալսարանի իրավագիտության ֆակուլտետում` առևտրային իրավունքի և առևտրային դատավարության ամբիոնում։
Շերշենևիչը նշանակալի ներդրում է ունեցել քաղաքացիական ու առևտրային իրավունքի և օրենսդրության մեջ, ակտիվորեն մասնակցել է Քաղաքացիական օրենսգրքի նախագծի նախապատրաստմանը և քննարկմանը, զբաղվել իրավապահ պրակտիկայի վերլուծությամբ և ընդհանրացմամբ։
Շերշենևիչը եղել է Կազանի իրավաբանական ընկերության անդամ և նախագահ, ակտիվորեն մասնակցել է Մոսկվայի ժողովրդական համալսարանների ընկերությանը, Մոսկվայի առևտրային ինստիտուտին և Մոսկվայի համալսարանի իրավաբանական ընկերությանը։
Հասարակական գիտությունների զարգացման Ա. Չուպրովի անվան ընկերության հիմնադիր անդամներից մեկն է։
1911 թվականի սկզբին մի խումբ դասախոսների հետ նա լքեց Մոսկվայի համալսարանը՝ ի նշան բողոքի կրթության նախարար Լ.Ա.Կասոյի կողմից համալսարանական ազատությունների սահմանափակման դեմ։ Դասավանդել է Մոսկվայի կոմերցիոն ինստիտուտում և Ա.Լ.Շանյավսկու անվան համալսարանում։
Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Курс торгового права», 3-е издание, 1899;
- «Наука гражданского права в России», Казань, 1893;
- «Учебник русского гражданского права», 4-е издание, 1902;
- «Учебник торгового права», 2-е издание, 1903;
- «Курс гражданского права», 2 выпуска, Казань, 1901—1902
- «О праве замужней женщины на производство торговли» в «Журнале Гражданского и Уголовного Права» за 1888 г., № 7;
- «Юридическая сила уставов акционерных компаний», там же, за 1889 г., № 3;
- «Несколько слов о коммерческих судах», в «Журнале Министерства Юстиции» за 1895 г., № 2;
- «Определение понятия о праве», Казань, 1896;
- «О последствиях безвестного отсутствия по русскому праву», в «Журнале Министерства Юстиции» за 1896 г., № 5;
- «О чувстве законности», Казань, 1898;
- «Новейшая модификация гражданского права в Германии», Казань, 1899;
- «О применении норм права», в «Журнале Министерства Юстиции» за 1893 г.,
- Труды господина Цитовича в области торгового права», в «Журнале Гражданского и Уголовного Права» за 1888 г., № 3;
- "По поводу книги Вл. Соловьева: «Оправдание добра» в «Вопросах философии и психологии» за 1897 г. и др.
Գ.Ֆ. Շերշենևիչի` իրավունքի և պետության մասին ուսմունքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Իրավունքը մարդու պատշաճ վարքագծի նորմ է, որի չկատարումը ենթադրում է հարկադրանք պետական մարմինների կողմից։
- Իրավունքը ենթադրում է անձի որոշակի վարքագիծ։
- Իրավունքը ունի հարկադրական բնույթ։
- Իրավունքը միշտ կապված է պետական իշխանության հետ։
«Խոսքը պետությանը իրավունքի կանոններով պարտավորեցնելը չէ։ Հարցն այն է, թե ինչպես կարելի է իշխանությունը կազմակերպել այնպես, որ իշխանություն ունեցողներից բխող իրավունքի և ենթակաների բարոյական համոզմունքների միջև հակամարտությունը անհնար լինի կամ հասցվի նվազագույնի»։
Իրավունք հասկացությունը ներառում է միայն դրական, արդյունավետ իրավունք։
Օբյեկտիվ իրավունքը (հիմնական) իրավական նորմերի մի շարք է։
Սուբյեկտիվ իրավունք (ածանցյալ) - «իրավունքը սուբյեկտի կողմից իր շահերի իրականացման հնարավորությունն է»։
| «Իրավունք» | «Կամայականություն» |
|---|---|
| «Իրավունքը վարքագծի կանոն է և պետք է հարգվի այն հաստատող իշխանության կողմից»։
Պետությունն իր իշխանությունն ուղղում է դեպի կառուցողական նպատակներ։ Պետությունն իր կամքը դրսևորում է այն նորմերում, որոնք պահպանում է, քանի դեռ դրանք չեն փոխարինվել նորերով։ |
Պետական իշխանությունը, որը սահմանել է կանոնը, անհրաժեշտ չի համարում դրա պահպանումը, սակայն յուրաքանչյուր կոնկրետ դեպքում գործում է իր հայեցողությամբ։
Իշխանությունն իր ուժն օգտագործում է կործանարար նպատակների համար։ |
Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Առաջին կինը (1885 - մարտի 12, 1892) - Օլգա Անդրեևնա Սադովենյա, բժշկության դոկտոր Ա.Ա.Սադովենյա քույրը; նրա զարմիկը արվեստաբան Վլադիմիր Վլադիմիրովիչ Սադովենն է, զարմուհին՝ օպերային երգչուհի (մեցցո-սոպրանո) Ելենա Ալեքսեևնա Սադովենը (1892 կամ 1894 - 1978 թվականներ)։
- Երկրորդ կինը (ապրիլի 20, 1892 - 1900) - օպերային երգչուհի (դրամատիկ սոպրանո) Եվգենյա Լվովնա Մանդելշտամ, բժշկության դոկտոր Լ. Բ. Մանդելշտամի դուստրը։
- Որդին բանաստեղծ Վադիմ Շերշենևիչ է (1893-1942)։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Шершеневич, Гавриил Феликсович // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- Биографический словарь профессоров и преподавателей Императорского Казанского университета : За сто лет (1804-1904). Ч. 1 / Под ред. заслуж. орд. проф. Н.П. Загоскина. — Казань: типо-лит. Имп. ун-та, 1904. — С. 86—87.
- Волков В. А., Куликова М. В., Логинов В. С. Московские профессора XVIII — начала XX веков. Гуманитарные и общественные науки. — М.: Янус-К: Московские учебники и картолитография, 2006. — С. 276—277. — 2000 экз. — ISBN 5-8037-0164-5.
- Императорский Московский университет: 1755-1917 : энциклопедический словарь / А. Ю. Андреев, Д. А. Цыганков. — М.: Российская политическая энциклопедия (РОССПЭН), 2010. — С. 840-841. — 894 с. — 2000 экз. — ISBN 978-5-8243-1429-8.
- Научные воззрения профессора Г.Ф. Шершеневича в современных условиях конвергенции частного и публичного права (к 150-летию со дня рождения) // Сборник материалов Международной научно-практической конференции (г. Казань, 1-2 марта 2013 г.). — М.: Статут, 2014. — 942 с. — ISBN 978-5-8354-1044-6.
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Алексеев П. В. Философы России XIX-XX столетий : биографии, идеи, труды (ռուս.) — 4 — Академический Проект, 2002. — С. 1086. — 1159 с. — ISBN 978-5-8291-0148-0
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #1036270521 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ В Александрийском уезде Херсонской губернии в 1896 году зелевладельцем была указана дворянка Ольга Орестовна Шершеневич.
- ↑ Крестным отцом Габриэля был его дядя Шершеневич, Иосиф Григорьевич.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գաբրիել Շերշենևիչ» հոդվածին։ |
| ||||||||||||
