Բացարձակ խոնավություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Խոնավություն, ցույց է տալիս ջրի պարունակությունը ֆիզիկական մարմիններում կամ շրջակա միջավայրում։ Խոնավությունը չափելու համար օգտագործում են տարբեր միավորներ, հաճախ համակարգից դուրս։

Ընդհանուր տեղեկություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խոնավությունը կախված է նյութի բաղադրությունից, իսկ պինդ մարմիններում, բացի դրանից, նաև կախված է ծակոտկենության աստիճանից։ Քիմիական կապերի պարունակությունը, ինչպես, օրինակ՝ հիդրօքսիդները, առանձնանում է միայն քիմիական քայքայման ժամանակ։ Ջրի բյուրեղային հիդրատը չի ընդգրկվում խոնավություն հասկացության մեջ։

Չափման միավորներ և «խոնավություն» հասկացության առանձնահատկություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Խոնավությունը սովորաբար բնութագրվում է ըստ ջրի քանակությանը նյութում, արտահայտված է տոկոսներով (%), կամ կախված է ծավալից (խոնավության զանգվածից)։
  • Խոնավությունը նաև կարելի է բնութագրել խոնավության պարունակությամբ, կամ բացարձակ խոնավությամբ՝ ջրի քանակությամբ։ Խոնավության նման որոշումը լայնորեն օգտագործվում է փայտի որակը գնահատելու համար։

Այս արժեքը ոչ միշտ է կարելի ճիշտ չափել, քանի որ որոշ դեպքերում հնարավոր չէ հեռացնել ամբողջ խտացված ջուրը և կշռել նյութը տվյալ գործողություններից առաջ և հետո։

  • Հարաբերական խոնավությունը բնութագրում է խոնավության քանակը՝ համեմատած թերմոդինամիկ հավասարակշռության վիճակում նյութի մեջ պարունակվող առավելագույն խոնավության հետ։ Սովորաբար հարաբերական խոնավությունը չափում են տոկոսներով՝ սկսած առավելագույնից։

Որոշման մեթոդներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կարլա Ֆիշերի տիտրատորը

Խոնավության աստիճանի սահամանումը շատ ապրանքների և նյութերի համար շատ կարևոր նշանակություն ունի։ Միայն որոշակի խոնավության ժամանակ, շատ նյութեր (հացահատիկ, ցեմենտ և այլն) կարող են ծառայել այն նպատակին, որի համար նախատեսված են։ Կենդանական և բուսական օրգանիզմների կենսագործունեությունը հնարավոր է միայն որոշակի խոնավության միջակայքերում և հարաբերական խոնավության պայմաններում։ Խոնավություն կարող է զգալի սխալներ կատարել առարկայի զանգվածը հաշվելու հարցում։ 5 % և 10 % խոնավություն պարունակող շաքարը կամ հացահատիկը չոր վիճակում այլ զանգված կունենան։ Խոնավության չափումը որոշվում է խոնավության չորացումամբ և խոնավության տիտրմամբ, ըստ Կարլ Ֆիշերի։ Այդ մեթոդները համարվում են առաջնային։

Օդի խոնավություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օդի խոնավությունը, դա մեծություն է, որը բնութագրում է երկրի մթնոլորտում գտնվող ջրային գոլորշիները, որը հանդիսանում է եղանակի և կլիմայի կարևոր առանձնահատկություներից մեկը։ Օդի խոնավությունը երկրի մթնոլորտում զգալիորեն տատանվում է։ Այսպես՝ երկրի մակերևույթի վրա, բարձր լայնություններում ջրային գոլորշիները կազմում են միջինը 0.2%, իսկ արևադարձային լայնությունում՝ 2,5%: Օդի բացարձակ խոնավությունը, դա 1 մ ³ օդում գտնվող ջրային գոլորշիների քանակն է։ Սովորաբար բացարձակ խոնավության օգտագործման միավորն է գրամը հարաբերած մեկ խորանարդին՝ գ / մ ³: Օդի հարաբերական խոնավությունը (φ)։

Ջերմաստիճան t, °C −30 −20 −10 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Մաքսիմալ բացարձակ խոնավություն fmax, (գ / մ ³) 0,29 0,81 2,1 4,8 9,4 17,3 30,4 51,1 83,0 130 198 293 423 598

Հարաբերական խոնավությունը հիմնականում արտահայտվում է տոկոսներով (%)։ Միջին հաշվով, երկրի մակերևույթի յուրաքանչյուր մետր քառակուսիում, օդը պարունակում է 28.5 կիլոգրամ ջրային գոլորշիներ։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Усольцев В. А. Измерение влажности воздуха. — Л.: Гидрометеоиздат, 1959.
  • Берлинер М. А. Измерения влажности. — Изд. 2-е, перераб. и доп. — М.: Энергия, 1973.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 340