Բանջարեղենի հյութ

Բանջարեղենի հյութ;
Ենթատեսակ	հյութ և մրգային և բանջարեղենային հյութ
	Vegetable juices Վիքիպահեստում

Բանջարեղենի հյութ, հյութ պարունակող ըմպելիք, որը պատրաստվում է հիմնականում բուսական խառնուրդներից, ինչպես նաև արտադրվում է փոշիների տեսքով։ Բանջարեղենի հյութը հաճախ խառնվում է մրգերի հետ, ինչպիսիք են խնձորը կամ խաղողը, համը բարելավելու համար։ Այն հաճախ գովազդվում է որպես ցածր շաքարի մրգահյութերի այլընտրանք, չնայած բանջարեղենի հյութերի որոշ առևտրային ապրանքանիշեր օգտագործում են մրգահյութերը որպես քաղցրացուցիչներ և կարող են պարունակել մեծ քանակությամբ նատրիում^[1]։

Տնական հյութ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տանը բանջարեղենի հյութ պատրաստելը այլընտրանք է առևտրային հյութեր գնելու համար և կարող է լրացնել բանջարեղենի և մրգերի ցածր պարունակությամբ սննդակարգը։ Հյութաքամիչը հյութը բաժանում է միջուկի մանրաթելերից։ Ծամող հյութեղացուցիչները օգտագործում են դանդաղ աշխատող մանրացման մեխանիզմ։ Ավելի էժան և արագ այլընտրանքն օգտագործում է կենտրոնախույս ուժ ՝ տարանջատման հասնելու համար։ Ծամելու գործընթացի ավելի դանդաղ արագությունը պահպանվում է բանջարեղենը օքսիդացումից և գերտաքացումից (շփումից) պաշտպանելու համար, ինչը նվազեցնում է սննդանյութերի քայքայումը։ Հյութեղացուցիչների կողմնակիցները հաճախ վերաբերում են ֆերմենտների պահպանմանը, չնայած դրանք հազվադեպ են զտված, և պնդումները չեն ապահովվում գիտական աջակցությամբ։ Ցորենի խոտի բարակ տերևներից հյութելը սովորաբար պահանջում է ծամելու գործընթաց։

Տեսակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առևտրային բանջարեղենային հյութերը սովորաբար պատրաստվում են գազարի, ճակնդեղի, դդմի և լոլիկի տարբեր համադրություններով։ Վերջին երկուսը, չնայած տեխնիկապես բանջարեղեն չեն, սովորաբար օգտագործվում են համը բարձրացնելու համար։ Բանջարեղենի հյութերի այլ հայտնի բաղադրիչներն են մաղադանոսը, խատուտիկի կանաչ մասերը, կաղամբը, նեխուրը, սամիթը և վարունգը։ Ոմանք կարող են բուժիչ նպատակներով ավելացնել կիտրոն, սխտոր և կոճապղպեղ։

Այլ սովորական հյութերից են գազարի, լոլիկի և շաղգամի հյութերը։

Ասիական մշակույթներում, առաջին հերթին չինականում, չինական քաղցր կարտոֆիլը (չինարեն ՝ shān yào, ճապոներեն ՝ nagaimo) օգտագործվում է նաև բանջարեղենային հյութեր պատրաստելու համար։ Այնուամենայնիվ, դրանք օգտագործվում են բավականին խնայողաբար, քանի որ շատ չինացիներ դրանք համարում են ոչ թե բանջարեղեն, այլ դեղամիջոց։

Կաղամբի հյութը, որը Ճապոնիայում վաճառվում է «Աոջիրու» անունով, հայտնի է դարձել իր ենթադրյալ առողջարարության և դառը համի համար։

Ճապոնիան վաճառում է նաև բանջարեղենի հյութերի մի քանի տեսակներ, որոնց համը, ի տարբերություն արևմտյան հյութերի, սովորաբար կախված է գազարից և մրգերից, այլ ոչ թե լոլիկի մեծ քանակությամբ հյութից։

Սնունդ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընդհանրապես, բանջարեղենային հյութերը խորհուրդ են տրվում որպես ամբողջական բանջարեղենի հավելում, այլ ոչ թե որպես փոխարինող։ Այնուամենայնիվ, հյութերի իրական սննդային արժեքը, համեմատած ամբողջական բանջարեղենի հետ, դեռ վիճարկվում է։

ԱՄՆ գյուղդեպարտամենտի ուղեցույցներում նշվում է, որ 3/4 բաժակ 100% բանջարեղենային հյութը համարժեք է մեկ բաժին բանջարեղենի^[2]։ Դա հաստատվում է 2006 թվականին կատարված ուսումնասիրության արդյունքում, որը ցույց է տվել, որ հյութերը առողջության համար նույնքան օգտակար են, որքան ամբողջական բանջարեղենը՝ սրտանոթային հիվանդությունների և քաղցկեղի ռիսկը նվազեցնելու առումով, չնայած հեղինակները նշել են, որ «մարդկային տվյալների բացակայությունը և հակասական արդյունքները դժվարացնում են եզրակացությունները»^[3]։ Մեկ այլ ուսումնասիրության արդյունքում պարզվել է, որ բանջարեղենի հյութ խմելը 76% - ով նվազեցնում է Ալցհեյմերի հիվանդության զարգացման ռիսկը^[4]::

Այնուամենայնիվ, բրիտանական սննդի հիմնադրամը կարծում է, որ չնայած բանջարեղենի հյութը համարվում է կերակրաբաժին, այն կարող է համարվել միայն մեկ բաժին ՝ անկախ խմած հյութի քանակից^[5]։ Բացի այդ, 2007 թվականի ճապոնական ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ չնայած ճապոնական առևտրային հյութերն ունեն սննդային հատկություններ, դրանք բավարար չեն որպես բանջարեղենի սպառման հիմնական միջոց^[6]։

Շատ հայտնի բանջարեղենային հյութեր, հատկապես նրանք, ովքեր հարուստ են լոլիկով, պարունակում են մեծ քանակությամբ նատրիում, ուստի անհրաժեշտ է ուշադիր լինել դրանք ընդունելիս։ Որոշ բանջարեղեններ, ինչպիսիք են ճակնդեղը, նույնպես պարունակում են մեծ քանակությամբ շաքար, ուստի անհրաժեշտ է զգույշ լինել դրանք հյութերին ավելացնելիս։

Որոշ բանջարեղենային հյութերի օգտագործումը կարող է նաև էապես մեծացնել օքսալատի ընդունումը։ Այն մարդկանց, ում օրգանիզմում կալցիումի օքսալատային քարեր են առաջանում, կարող է խորհուրդ տրվել սահմանափակել բանջարեղենի հյութերի ընդունումը^[7]։ Օքսալատային նեֆրոպաթիայի դեպքերը, որոնք կապված են օքսալատով հարուստ հյութերի օգտագործման հետ, նույնպես փաստագրվել են զգայուն մարդկանց մոտ^[8]։

Չնայած բանջարեղենի հյութի իրական սննդային արժեքը վիճարկվում է, 2008 թվականին Կալիֆոռնիայի Դեյվիս համալսարանում կատարված ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, ամեն օր բանջարեղենային հյութ խմելը զգալիորեն մեծացնում է խմողների հնարավորությունները՝ բավարարելու բանջարեղենի ամենօրյա առաջարկվող քանակությունը^[9]։ Բանջարեղենի թեթև աղբյուր ունենալը խրախուսում էր խմողներին ավելի շատ բանջարեղեն ներառել իրենց սննդակարգում։ Երեխաները, ովքեր հրաժարվում են ամբողջական բանջարեղենից, կարող են համարել, որ մրգերի հետ խառնված բանջարեղենի հյութը համեղ այլընտրանք է։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Wilson, Ted (2010). Nutrition Guide for Physicians. Springer. էջ 101. ISBN 978-1-60327-430-2.
↑ 5 A Day Fruit and Vegetable Quick Tips
↑ Ruxton, CH; Gardner, EJ; Walker, D (2006). «Can pure fruit and vegetable juices protect against cancer and cardiovascular disease too? A review of the evidence». Int J Food Sci Nutr. 57 (3–4): 249–72. doi:10.1080/09637480600858134. PMID 17127476. S2CID 7319032.
↑ Qi Dai, MD; PhD, Amy R. Borenstein PhD; Yougui Wu, PhD; James, C. Jackson PsyD; Eric, B. Larson MD; MPH (2006). «Fruit and Vegetable Juices and Alzheimer's Disease: The Kame Project». The American Journal of Medicine. 119 (9): 751–759. doi:10.1016/j.amjmed.2006.03.045. PMC 2266591. PMID 16945610.
↑ Կաղապար:Doclink
↑ «Consumer Test: Vegetable Drinks (消費生活関連テスト野菜系飲料)» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2010 թ․ հոկտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 4-ին. (238 KB)
↑ Siener, Roswitha; Seidler, Ana; Voss, Susanne; Hesse, Albrecht (2016). «The oxalate content of fruit and vegetable juices, nectars and drinks». Journal of Food Composition and Analysis. 45: 108–112. doi:10.1016/j.jfca.2015.10.004.
↑ Makkapati, Swetha; D'Agati, Vivette; Balsam, Leah (2018). «"Green Smoothie Cleanse" Causing Acute Oxalate Nephropathy». American Journal of Kidney Diseases. 71 (2): 281–286. doi:10.1053/j.ajkd.2017.08.002. PMID 29203127.
↑ Shenoy, S.; Kazaks, A.; Holta, R.; Keena, C. (2008). «Vegetable Juice Is an Effective and Acceptable Way to Meet Dash Vegetable Recommendations». Journal of the American Dietetic Association. 108 (9): A104. doi:10.1016/j.jada.2008.06.303.

[1] Wilson, Ted (2010). Nutrition Guide for Physicians. Springer. էջ 101. ISBN 978-1-60327-430-2.

[2] 5 A Day Fruit and Vegetable Quick Tips

[3] Ruxton, CH; Gardner, EJ; Walker, D (2006). «Can pure fruit and vegetable juices protect against cancer and cardiovascular disease too? A review of the evidence». Int J Food Sci Nutr. 57 (3–4): 249–72. doi:10.1080/09637480600858134. PMID 17127476. S2CID 7319032.

[4] Qi Dai, MD; PhD, Amy R. Borenstein PhD; Yougui Wu, PhD; James, C. Jackson PsyD; Eric, B. Larson MD; MPH (2006). «Fruit and Vegetable Juices and Alzheimer's Disease: The Kame Project». The American Journal of Medicine. 119 (9): 751–759. doi:10.1016/j.amjmed.2006.03.045. PMC 2266591. PMID 16945610.

[5] Կաղապար:Doclink

[6] «Consumer Test: Vegetable Drinks (消費生活関連テスト野菜系飲料)» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2010 թ․ հոկտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 4-ին. (238 KB)

[Siener-7] Siener, Roswitha; Seidler, Ana; Voss, Susanne; Hesse, Albrecht (2016). «The oxalate content of fruit and vegetable juices, nectars and drinks». Journal of Food Composition and Analysis. 45: 108–112. doi:10.1016/j.jfca.2015.10.004.

[Makkapati-8] Makkapati, Swetha; D'Agati, Vivette; Balsam, Leah (2018). «"Green Smoothie Cleanse" Causing Acute Oxalate Nephropathy». American Journal of Kidney Diseases. 71 (2): 281–286. doi:10.1053/j.ajkd.2017.08.002. PMID 29203127.

[9] Shenoy, S.; Kazaks, A.; Holta, R.; Keena, C. (2008). «Vegetable Juice Is an Effective and Acceptable Way to Meet Dash Vegetable Recommendations». Journal of the American Dietetic Association. 108 (9): A104. doi:10.1016/j.jada.2008.06.303.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]