Ացետանիլիդ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ացետանիլիդ
Изображение химической структуры
Ընդհանուր տեղեկություններ
Դասական անվանակարգումN-ֆենիլացետիլամիդ
Քիմիական բանաձևC₈H₉NO
Ռացիոնալ բանաձևCH3CONHC6H5
Մոլային զանգված2,2E−25 կիլոգրամ գ/մոլ
Խտություն1,21915 գ/սմ³ գ/սմ³
Մակերեսային լարվածություն0,04393 Ն/մ Ն/մ
Ջերմային հատկություններ
Հալման ջերմաստիճան114,3 °C և 115 °C[1] °C
Եռման ջերմաստիճան304—305 °C °C
Այրման ջերմաստիճան173 °C
Ինքնաբռնկման ջերմաստիճան540 °C
Գոյացան էնթալպիա−210,6 կՋ/մոլ կՋ/մոլ
Եռման էնթալպիա64,7 կՋ/մոլ կՋ/մոլ
Սուբլիմացիայի էնթալպիա80,8 կՋ/մոլ կՋ/մոլ
Քիմիական հատկություններ
Լուծելիությունը ջրում2 գ/100 մլ գ/100 մլ
Լուծելիությունը ջր-ում0,56 գ/100 մլ գ/100 մլ
Լուծելիությունը ացետոն-ում25 գ/100 մլ գ/100 մլ
Լուծելիությունը Էթիլ սպիրտ-ում29 գ/100 մլ գ/100 մլ
pKa13,39
Դիպոլ մոմենտ1,2E−29 Կլ·մ
Դասակարգում
CAS համար103-84-4
PubChem904
EINECS համար203-150-7
SMILESO=C(Nc1ccccc1)C
ЕС203-150-7
RTECSAD7350000
ChEBI880
Թունավորություն
R-արժեքներR22, R36/37/38
S-արժեքներS22, S26, S36
H-արժեքներH302, H315, H319, H335
P-արժեքներP261, P305+P351+P338
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Ացետանիլիդ, անտիֆեբրին, քացախաթթվի անիիդ, C6H5NHCOCH3, անգույն բյուրեղական օրգանական նյութ[2]։ Հալման ջերմաստիճանը՝ 114,2 °C, եռմանը՝ 303,8 °C։ Լուծվում է օրգանական լուծիչներում և տաք ջրում[3]։ Ացետանիլիդը սինթետիկ եղանակով ստացված առաջին դեղանյութն է (1886), ունի ցավազրկող և ջերմությունն իջեցնող հատկություն։ Ստացվում է անիլինը ացետիլացնելով։ Ռեակցունակ է՝ նիտրվում, հալոգենացվում, ալկիլացվում և ացիվում է։ Ացետանիլիդի մոլեկուլում ազոտային միացած ջրածնի ատոմը կարող է տեղակալվել նատրիումով։ Ացետանիլիդը թթուների և հիմքերի հետ տաքացնելիս քայքայվում է՝ առաջացնելով անիլին և քացախաթթու։

Կիրառում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ացետանիլիդը օգտագործվում է ներկեր և սուլֆամիդային դեղանյութեր ստանալու համար։ Ացենտանիլիդը ծառայում է որպես այլ օրգանական կիսաարտադրանքների սինթեզման, ներկերի և դեղերի արտադրության սկզբնական միացություն (օրինակ՝ սուլֆանիլամիդային դեղերում)։ Ինչպես նաև այն կիրառվում է ջրածնի պերօքսիդի կայունացման համար[4]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Bradley J., Williams A. J., Andrew S.I.D. Lang Jean-Claude Bradley Open Melting Point Dataset // Figshare — 2014. — doi:10.6084/M9.FIGSHARE.1031637.V2
  2. Dean J. A. Lange's Handbook of Chemistry. — 15th Ed. — McGraw-Hill, Inc, 1999. — ISBN 0-07-016384-7.
  3. Sigma-Aldrich. Acetanilide.
  4. http://www.sigmaaldrich.com/spectra/rair/RAIR011155.PDF
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ացետանիլիդ» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 158