Արտագալակտիակական աստղագիտություն
Արտագալակտիկական աստղագիտությունը աստղագիտության այն ճյուղն է, որը վերաբերվում է Ծիր Կաթին գալակտիկայից դուրս գտնվող առարկաներին։ Այլ կերպ ասած, դա աստղագիտական այն բոլոր օբյեկտների ուսումնասիրությունն է, որոնք գալակտիկայում չեն։
Արտագալակտիկական աստղագիտության ամենամոտ օբյեկտները ներառում են «Տեղական խմբի» գալակտիկաներ, որոնք բավականաչափ մոտ են բովանդակության շատ մանրամասն վերլուծություններ (օրինակ՝ գերծանրքաշային մնացորդներ, աստղային միավորումներ) կատարելու համար։ Քանի որ գործիքավորումը բարելավվել է, հեռավոր օբյեկտները այժմ կարող են ավելի մանրամասն ուսումնասիրվել, ուստի արտագալակտիկական աստղագիտությունը ներառում է տիեզերքի դիտարկելի մասի գրեթե եզրին գտնվող առարկաներ[1]։ Հեռավոր գալակտիկաների(մեր տեղական խմբի սահմաններից դուրս) հետազոտությունները աներևակայելի արժեք են հանդիսանում տիեզերքի այնպիսի ասպեկտների ուսումնասիրության համար, ինչպիսիք են գալակտիկայի էվոլյուցիան[2] և Ակտիվ գալակտիկական միջուկները (AGN), որոնք պատկերացում են տալիս ֆիզիկական երևույթների մասին (օրինակ՝ սև խոռոչի գերհագեցած զանգվածի աճը և գոյությունը)[3]։Արտագալակտիկական աստղագիտության միջոցով աստղագետներն ու ֆիզիկոսները կարողանում են ուսումնասիրել Ընդհանուր հարաբերականության[4] ազդեցությունը, ինչպիսիք են գրավիտացիոն ոսպնյակները[5][6] և գրավիտացիոն ալիքները, որոնք այլ կերպ անհնար է (կամ գրեթե անհնար է) ուսումնասիրել գալակտիկական մասշտաբով։
Արտագալակտիկական աստղագիտության հայտնի օրինակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Hubble Deep Field
- LIGO-ի գրավիտացիոն ալիքների հայտնաբերում
- Chandra Deep Field South
Որոշ թեմաներ ներառում են.[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Գալակտիկայի գերբնակեցվածություն, գերհաղորդիչներ
- Ակտիվ գալակտիկական միջուկներ (AGN), քվազար
- Ռադիոգալակտիկաներ
- Գերնոր աստղեր
- Միջգալակտիկական աստղերը
- Միջգալակտիկական փոշի[7]
- Դիտարկելի տիեզերքը
- Մութ նյութ
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ծիր Կաթին և Անդրոմեդա գալակտիկաների բախում
- Գալակտիկայի գույնի մեծության դիագրամ
- Գալակտիկայի ձևավորում և էվոլյուցիա
- Դիտարկելի տիեզերագիտություն
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Extragalactic Astronomy». as.arizona.edu. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 18-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link) - ↑ «Astrophysics and General Relativity | Physics and Astronomy». physics.missouri.edu. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 11-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 18-ին.
- ↑ «Extragalactic Astronomy». Center for Astrophysical Sciences (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 18-ին.
- ↑ Collett, Thomas E.; Oldham, Lindsay J.; Smith, Russell J.; Auger, Matthew W.; Westfall, Kyle B.; Bacon, David; Nichol, Robert C.; Masters, Karen L.; Koyama, Kazuya; van den Bosch, Remco (2018 թ․ հունիսի 22). «A precise extragalactic test of General Relativity». Science (անգլերեն). 360 (6395): 1342–1346. arXiv:1806.08300. Bibcode:2018Sci...360.1342C. doi:10.1126/science.aao2469. ISSN 0036-8075. PMID 29930135.
- ↑ «Gravitational Lensing». HubbleSite.org (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 18-ին.
- ↑ «Einstein's Relativity». www.astronomynotes.com. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 18-ին.
- ↑ M. E. Bailey; D. A. Williams (1988), Dust in the universe: the proceedings of a conference at the Department of Astronomy, University of Manchester, 14-18 December 1987, CUP Archive, էջ 509, ISBN 978-0-521-35580-3
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 119)։ 
|