Jump to content

Անիծած հարսը

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անիծած հարսը
Տեսակգրական ստեղծագործություն
Ժանրբալլադ
ՀեղինակՀովհաննես Թումանյան
Բնագիր լեզուհայերեն
Գրվել է1898
Հրատարակվել է1898
ՎիքիդարանԱնիծած հարսը

«Անիծած հարսը», բալլադ, որի հեղինակը հայ գրող Հովհաննես Թումանյանն է։ Բալլադի սյուժեն վերցված է ժողովրդական բանահյուսությունից։

Ենթադրվում է, որ Թումանյանը նյութը ստեղծել է ըստ բանավոր զրույցների, որովհետև հայտնի երկու տարբերակները լույս են տեսել բալլադի ստեղծումից հետո` 1900 և 1908 թվականներին[1]։

Բալլադը գրվել է 1898 թվականին։

Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարանի Թումանյանի համար 39 ֆոնդում պահվում է մեկ ինքնագիր` «Ժողովրդական լեգենդա» ենթավերնագրով։

Թումանյանի ընտանիքի արխիվում պահվում են սևագրության տարբերակներ, որոնք հրապարակել է Արամ Ինճիկյանը։

Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարանի Թումանյանի համար 1354 և համար 1355 ֆոնդերում պահվում են Թիֆլիսում տպագրված բանաստեղծությունների և Բաքվում տպագրված բանաստեղծությունների` գրողի սեփական օրինակները, որոնց վրա Թումանյանը աշխատել է[1]։

«Ժողովրդական լեգենդա» ենթավերնագրով առաջին անգամ տպագրվել է «Մուրճ» ամսագրում, 1901, համար 3, էջ 65-68, այնուհետև` Թիֆլիսում տպագրված բանաստեղծությունների ժողովածուում, էջ 58-60 և Թիֆլիսում տպագրված լեգենդների ժողովածուում, էջ 15-17, Բաքվում տպագրված բանաստեղծությունների ժողովածուում, էջ 78-80, 1909, էջ 165-167, Կ. Պոլսում տպագրված բանաստեղծությունների ժողովածուում, էջ 81-83, ապա` Երկերի ժողովածուի առաջին հատորում, 282-284։

Մի հայ շենում լինում է մի գեղեցիկ հարս։ Մի անգամ նա դուրսը նստած իր շքեղ մազերի հետ էր խաղում և երգ ասում, այդ ժամանակ նրա ծեր սկեսուրը հոպոպ կանչելով մտնում է ներս ու անիծում է հարսին։ Հարսը հոպոպ է դառնում և դուրս է թռչում պատուհանից։ Եվ մինչև այսօր դաշտերի մեջ թափառելով` հիշում է, թե ինչպես է սկեսուրն անիծել իրեն։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 Թումանյան, Հովհաննես (1988). Երկերի լիակատար ժողովածու. Երևան: Հայկական ՍՍՀ ԳԱ հրատարակչություն. էջ 555.