Անագե տոկուն զինվորիկը

Անագե տոկուն զինվորիկը; դան․՝ Den Standhaftige Tinsoldat
Տեսակ	հեքիաթ և գրական ստեղծագործություն
Ժանր	պատմվածք
Հեղինակ	Հանս Քրիստիան Անդերսեն
Երկիր	Դանիա
Բնագիր լեզու	դանիերեն
Հրատարակվել է	հոկտեմբերի 2, 1838
Թվային տարբերակ	kramerius5.nkp.cz/uuid/uuid:6874fcc0-7043-11dd-8c33-000d606f5dc6
	The Steadfast Tin Soldier

Անագե տոկուն զինվորիկը (դան․՝ Den standhaftige tinsoldat), դանիացի գրող Հանս Քրիստիան Անդերսենի հեքիաթը, ներառված է «Հեքիաթներ, որ պատմվել են երեխաներին» հեղինակային ժողովածուում։ Առաջին անգամ հրատարակվել է 1838 թվականի հոկտեմբերի 2-ին^[1]։ Հեքիաթը հանրահայտ է աշխարհի բազմաթիվ երկրներում։

Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մի տղայի ծննդյան օրը նվիրում են անագե 25 զինվորիկներ, որոնցից մեկը մի ոտք ուներ․ ամենավերջում նրան էին ձուլել, երկրորդ ոտքի համար անագը չէր բավականացրել։ Գիշերը խաղալիքները կենդանանում են և սկսում ապրել իրենց կյանքով։ Զինվորիկը սիրահարվում է գեղեցկուհի պարուհուն։ Հանկարծ ծխախոտատուփից դուրս է գալիս դևիկը և ասում․ «Է՛յ, անագե զինվորիկ, բավական է այդպես չռես աչքերդ»։ Տեսնելով, որ զինվորիկն իրեն արհամարհում է, դևիկը սպառնում է, որ նրա հետ հաշվեհարդար կտեսնի։ Առավոտյան երեխաներից մեկը զինվորիկին դնում է լուսամուտին, այն հանկարծակի բացվում է, և զինվորիկը ցած է ընկնում։

Անձրև է սկսվում։ Զինվորիկին գտնում են երկու տղա։ Տղաները նրան դնում են լրագրի թղթից պատրաստած նավակի մեջ և գցում առվակի մեջ։ Ճանապարհին զինվորիկը հանդիպում է ջրամկանը, որը նրանից անցագիր է պահանջում։ Երբ նավակը հասնում է այն տեղին, որտեղ առվակի ջուրը լցվում էր ջրանցքը, նավակը լցվում է ջրով և պատռվում, իսկ զինվորիկին կուլ է տալիս մի մեծ ձուկ։ Այդ ձուկը հայտնվում է խաղալիքի տիրոջ խոհանոցում։ Ձուկը կտրատում են և գտնում անագե զինվորիկին։ Նրան նորից տանում են մանկական սենյակ։ Ինչ-որ տղա խեղճին նետում է վառարանի մեջ։ Քամին պարուհուն նետում է այնտեղ՝ ուղիղ անագե զինվորիկի մոտ։ Պարուհին այրվում է, իսկ զինվորիկը՝ հալվում^{[Ն. 1]}։

Սյուժետային հետաքրքիր հնար․ ամբողջ ընթացքում գլխավոր հերոսները՝ զինվորիկը և պարուհին, չեն արտաբերում ոչ մի բառ և ինքնուրույն ոչ մի շարժում չեն կատարում։

Էկրանավորում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջին էկրանավորումը կատարվել է 1934 թվականին Աբ Այվերքսի կողմից։ Նա դևիկին փոխարինել է «Ջեկն արկղիկում» խաղալիքով։ Հետագայում դևիկը չի եղել ամերիկյան ոչ մի էկրանավորման մեջ։ Ֆրանսիացի հայտնի մուլտիպլիկատոր Պոլ Գրիմոն Ժակ Պրևերի հետ համատեղ 1947 թվականին նկարահանել է մուլտֆիլմ, որտեղ զինվորիկին փոխարինել է ակրոբատը։ 1976 թվականին թողարկվեց խորհրդային մուլտֆիլմը։ 2000 թվականին նկարահանված Ֆանտազիա 2000 մուլտֆիլմն ուներ երջանիկ ավարտ։ 2002 թվականին «Անդերսենի հեքիաթները» մուլտսերիալների շարքում թողարկվեց մուլտֆիլմի ազատ էկրանավորումը։