Ավշային անոթներ
 |
Այս հոդվածը կարող է վիքիֆիկացման կարիք ունենալ Վիքիպեդիայի որակի չափանիշներին համապատասխանելու համար։ Դուք կարող եք օգնել հոդվածի բարելավմանը՝ ավելացնելով համապատասխան ներքին հղումներ և շտկելով բաժինների դասավորությունը, ինչպես նաև վիքիչափանիշներին համապատասխան այլ գործողություններ կատարելով։ |
| Ավշային անոթներ | |
|---|---|
 Лимфатические капилляры | |
 Грудной и правый лимфатический протоки | |
| Տեսակ | անատոմիական կառուցվածքների դաս |
| Ենթադաս | vessel?, Segment of lymphatic tree organ?[1] և անհատական անատոմիական կառուցվածք |
| Մասն է | ավշային համակարգ |
| MeSH | A15.382.520.301 |
| Foundational Model of Anatomy | 30315 |
| Terminologia Anatomica 98 | A12.0.00.038 |
| Terminologia Histologica | H3.09.02.0.05001 |
| Նկարագրված է | Մեյերի հանրագիտարանային բառարան (1888–1889) |
 Lymphatic vessels Վիքիպահեստում | |
Ավշային անոթներ — անոթներ են` բաղկացած միաձուլված ավշային մազանոթներից, որով օրգանիզմում տեղի է ունենում ավշի արտահոսք հյուսվածքներից և օրգաններից դեպի երակային համակարգ (պարանոցի ստորին հատվածի խոշոր երակներ); ավշային համակարգի մի մասն են կազմում;
Ուսումնասիրության պատմությունը
Մարդու ավշային անոթները առաջին անգամ ուսումնասիրվել և նկարագրվել են Ժան Պեկեի կողմից 1651 թվականին: Ավշային անոթների, այդ թվում նաև փականների առավել մանրամասն նկարագիրը տվել է Ուլոֆ Ռուդբեկ ավագը 1653 թվականին: Անվանումն առաջարկել է Թոմաս Բարտոլինը (Thomas Bartholin) 1653 թվականին: 18-րդ դարի վերջում և 19-րդ դարում շարունակվում էր ավշային անոթների ուսումնասիրությունը: 20-րդ դարում հնարավոր դարձավ ավշային համակարգի ուսումնասիրությունը Էլեկտրոնային մանրադիտակի օգնությամբ:[2]
Կառուցվածքը
Ավշային անոթի պատը կազմված է երեք շերտից. արտաքին `ներկայացված շարակցահյուսվածքային թաղանթով, միջին, որը կազմված է հարթ մկանային հյուսվածքի բջիջներից և ներքին` բաղկացած էնդոթելիոցիտներից: Ավշային անոթներն ունեն փականներ, որոնց խնդիրը ծայրամասից դեպի կենտրոն ավշային հոսքի ապահովումն է: Փականների միջև հեռավորությունը կարող է կազմել 2-15 մմ, այն կախված է անոթների տրամագծից:
Խոշոր ավշային անոթների պատերում առկա են նյարդային վերջավորություններ և մանր արյունատար անոթներ:
Տեղադրվածությունը
Դիրքի առանձնահատկությունները
Մկանների և ներքին օրգանների ավշային անոթները, որոնք կոչվում են խորը, հաճախ դուրս են գալիս արյունատար անոթների հետ միասին: Մակերեսային ավշային անոթները գտնվում են ենթամաշկային երակների մոտակայքում: Հոդի առջևում ավշային անոթները բաժանվում են, հոդից հետո կրկին միանում:
Իրար միանալով ավշային անոթներն առաջացնում են ցանց:
Օրգաններ, որոնցում ավշային անոթներ չկան
Ավշային անոթները ներթափանցում են գրեթե բոլոր հյուսվածքները և օրգաններ: Բացառություն են կազմում ընկերքը, թաղանթները`աչքի, ոսպնյակի, պարենքիմի փայծաղի, աճառի, մաշկային էպիդերմիսը և լորձաթաղանթների էպիթելային ծածկույթները:
2015 թվականին գիտնականները (պրոֆեսոր Ջոնաթան Կիպնիսը , PhD, UVA Department of Neuroscience, UVA's Center for Brain Immunology and Glia) բացահայտել են, որ գլխուղեղում կա ավշային համակարգ:[3] Ավելի վաղ համարվում էր, որ ավշային համակարգը կապված չէ կենտրոնական նյարդային համակարգի հետ:
Ծանոթագրություններ
- ↑ անատոմիայի հիմնարար մոդել
- ↑ «ЛИМФАТИЧЕСКАЯ СИСТЕМА — Большая Медицинская Энциклопедия» (ռուսերեն). xn--90aw5c.xn--c1avg. Վերցված է 2017-01-25-ին.
- ↑ «В мозге нашли лимфатическую систему» (ռուսերեն). medportal.ru. Վերցված է 2015-11-04-ին.