Վաղարշակ Ջրբաշյան
Վաղարշակ Հակոբի Ջրբաշյան | |
|---|---|
| Ծնվել է | 1929 հուլիսի 27 Հայաստան Երևան |
| Մահացել է | մարտի 17, 2000 (տարիքը 70) Երևան |
| Ազգություն | Հայ |
| Մասնագիտություն | Ֆիզիկա, աստղաֆիզիկա |
| Ալմա մատեր | Երևանի պետական համալսարան |
| Գիտական աստիճան | ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր և ակադեմիկոս |
| Ինչով է հայտնի | Տարրական մասնիկների ֆիզիկա միջուկային ֆիզիկա ճառագայթման տեսություն |
| Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
Վաղարշակ Հակոբի Ջրբաշյան (1929, հուլիսի 27, Երևան - 2000, մարտի 17, Երևան), հայ խորհրդային ֆիզիկոս, ֆիզմաթ գիտությունների դոկտոր (1974 թ.), ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս (1996 թ.), թղթակից անդամ (1982 թ.)[1]։ ԽՄԿԿ անդամ 1951 թվականից։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1952 թվականին ավարտել է Երևանի պետական համալսարանը։ 1956 թվականից աշխատել է Երևանի ֆիզիկայի ինստիտուտում (1962 թվականից՝ ավագ գիտաշխատող)։
Աշխատանքները վերաբերում են հիմնականում տարրական մասնիկների ֆիզիկայի և միջուկային ֆիզիկայի տեսական հարցերին։ 1958 թվականին ցույց է տվել, որ մեզոնների բևեռացման փոքր աստիճանը պայմանավորված է մեզոատոմային անցումների ժամանակ սպին ուղեծրային կապով։ Դրանով իսկ մեզոնների թույլ փոխազդեցություններում զույգության խախտման վերաբերյալ տեսությունը համաձայնեցվեց բազմաթիվ փորձերի արդյունքներին։
Ջրբաշյանն առաջինն է դիտարկել էլեկտրոնային թաղանթի ազդեցությամբ մեզոնների լրացուցիչ ապաբևեռացման հնարավորությունը, որն ընկած է մյուոնային ազատ ատոմի կազմավորման երևույթի հայտնագործության (1978 թ.) հիմքում։ Ուսումնասիրել է ատոմային միջուկների գրգռման պրոցեսը՝ էլեկտրամագնիսական ուժերի հետ մեկտեղ հաշվի առնելով միջուկային ուժերը։ Զբաղվել է բարձրագույն սիմետրիաներով, մասնավորապես հաշվել է պրոտոնի մագնիսական ընկալունակությունը խախտված ՏՍ(6) սիմետրիայում։ Խմբերի ներկայացումների տեսության կիրառությամբ տվել է նաև միջուկի P-տրոհման ժամանակ զույգության խախտման վերաբերյալ կատարված փորձերի արդյունքների լրիվ բացատրությունը։ Ունի նաև ճառագայթման տեսությանը և հատուկ ֆունկցիաների (մասնավորապես, Բեսելի ֆունկցիաների ինտեգրալների) տեսությանը վերաբերող աշխատանքներ[2]։
Նոր, ավելի բնական սպինորներ մտցնելով՝ վերացրել է բացասական Էներգիայով Էլեկտրոնների գոյության հնարավորության հետ կապված դժվարությունը։
Ստեղծել է պոզիտրոնի ռելյատիվիստական տեսությունը, որտեղ բացակայում են անվերջ մեծ թվով չդիտվող օբյեկտները։
Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Сохранение полного момента при атомных и ядерных переходах, Е., 1989.[3]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի իսկական անդամներ». Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 11-ին.
- ↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007.
- ↑ «ՀՀ ԳԱԱ հիմնարար գիտական գրադարանի էլ․ քարտարան- Վաղարշակ Ջրբաշյան». Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 12-ին.
 | Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վաղարշակ Ջրբաշյան» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|