Վախ Աստծուց
うgふfじゅふyj, դժոխքից կամ Աստծո զորությունից։
Քրիստոնեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ Հռոմի Ֆրանցիսկոս Պապի «Տիրոջ վախը, Սուրբ Հոգու պարգևը, չի նշանակում վախենալ Աստծուց, քանի որ մենք գիտենք, որ Աստված մեր Հայրն է, ով միշտ սիրում և ներում է մեզ․․․ դա ոչ թե ստրկական վախ է, այլ ավելի շուտ Աստծո մեծության ուրախ և երախտապարտ գիտակցումը, որ միայն նրա մեջ է, որ մեր սրտերը ձեռք են բերում ճշմարիտ խաղաղություն»[1]։
Աստվածաբանական տեսանկյունից «Վախ Աստծուց» ներառում է ինչ-որ բան ավելի, քան պարզապես վախը։ Ռոբերտ Բ. Ստրիմփլեն ասում է․ «Դա հարգանքի, երկրպագության, վստահության, երախտագիտության, սիրո և այո, վախի միաձուլումն է»[2]։ Մագնիֆիկատում (Ղուկաս 1:50) Մարին ասմունքում է, «Նրա ողորմությունը դարից դար է նրանց համար, ովքեր վախենում են դրանից»։ Այրի կնոջ և դատավորի առակը (Ղուկաս 18:1-8) ցույց է տալիս, որ Հիսուսը նկարագրում է դատավորին որպես նրա, ով «...նա չի վախենում Աստծուց և չի հետաքրքրում մարդու»։ Որոշ Աստվածաշնչի թարգմանություններ, ինչպիսիք են նոր միջազգային տարբերակը, երբեմն «վախ» բառը փոխարինվում է «հարգանքով»։ Սա կարող է նշանակել նաև վախը Աստծո դատաստանից։ Աստծո վախը զգացվում է, քանի որ մարդը հասկանում է «վախկոտը սպասում է դատաստանին»։ Այնուամենայնիվ, սա այն վախը չէ, որը մարդուն հուսահատություն է բերում, ավելի շուտ նա պետք է համակերպվի վստահության հետ և ամենակարևորը դա անի սիրով։ Սաղմոս 130:3-4-ում ասվում է «Եթե Դու, Տեր, անօրենությունները հիշես, ով կարող է կանգնել։ Բայց Քո մոտ ներում կա, որպեսզի Քեզնից վախենան»։
Նոր Կտակարանում այս վախը նկարագրվում է հունարեն φόβος բառով (Փոբոս «վախ / սարսափ»), բացառությամբ Ա Տիմոթեոս 2:10, որտեղ Պողոս առաքյալը նկարագրում է γυναιξὶν ἐπαγγελλομέναις θεοσέβειαν (յինեքսին էպայելոմենես թեոսևիան), «կանայք դավանում են վախ Աստծուց» օգտագործելով θεοσέβεια (թեոսևիա) արտահայտությունը։
Հռոմի կաթոլիկությունը կարծում է, որ այս վախը Սուրբ Հոգու յոթ պարգևներից մեկն է։ Առակներով 15:33, Տիրոջ վախը նկարագրվում է որպես իմաստության «կարգապահություն» կամ «խորհուրդ»[3]։ Կաթոլիկ հանրագիտարանում գրող Ժակ Ֆորջը բացատրում է որ այդ պարգևը «մեզ հարգանք է պարգևում Աստծո հանդեպ և ստիպում է մեզ վախենալ, առաջին հերթին Նրանից»[4]։ 2006 թվականի ապրիլին «Inside the Vatican» ամսագրում հրապարակված հոդվածում խմբագիր Ջոն Մելոնը գրում է, որ վախը հաճախ սխալ է մեկնաբանվում՝ որպես «ստրկական վախ» (փորձանքի մեջ ընկնելու վախ), երբ այն պետք է հասկանալ որպես «որդիական վախ» (վախ մեկից, ում սիրում ես)[5]։
Ըստ Ջերի Բրիջեսի «Կար մի ժամանակ, երբ քրիստոնյաները հայտնի էին որպես աստվածավախ մարդիկ։ Դա պատվի նշան էր»[6]։ Աստվածաբան Ռուդոլֆ Օտտոն ներկայացրել է «նումինոզ» տերմինը` արտահայտելու վախի այն տեսակը, որը մարդը զգում է Տիրոջ առաջ։ Անգլիացի Քլայվ Սթեյփլս Լյուիս նշում է այս տերմինը իր բազմաթիվ աշխատանքներում, բայց կոնկրետ նկարագրում է այն իր գրքում «ցավի խնդիրը» և պնդում է, որ գերբնական վախն այն վախը չէ, որ մարդը զգում է վագրի կամ նույնիսկ ուրվականի առջև։ Ավելի շուտ, վախը գերբնական է, ինչպես նկարագրում է Քլայվ Սթեյփլս Լյուիսը, այն վախն է, որը լցված է հարգանքով, որտեղ դուք եք «ես զգում եմ զարմանք» կամ «անհամապատասխանության զգացում, որպեսզի նման այցելուի կամ նրա առջև տարածվի»։ Դա վախ է, որ առաջացնում է սեր Աստծո հանդեպ։
Իսլամ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տակվան իսլամական տերմին է, որը նշանակում է Աստծո գիտակցություն և ճանաչում, ճշմարտություն, ռացիոնալ իրականություն, «բարեպաշտություն, Աստծո վախ»[7][8]։ Սա հաճախ օգտագործվել է Ղուրանում։ Ալ Մուտաքին (արաբ․՝ لِّلْمُتَّقِينَ, Ալ Մուտաքին) վերաբերում է նրանց, ովքեր կիրառում են տակվա, կամ խոսելով Իբն Աբբասի խոսքերով «հավատացյալները, ովքեր խուսափում են Ալլահից և որոնք աշխատում են իրենց հնազանդության վրա»[9]։
Հուդայականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աստծո վախի մասին առաջին հիշատակումը հրեական Աստվածաշնչում պարունակվում է Ծննդոց 22:12-ում, որտեղ Աբրահամը գոհանում է այն բանի համար, որ նա ապավինում է Աստծուն։ Եսայիա 11:1-3-ում մարգարեն նկարագրում է ծիլ, որը դուրս է գալիս Հեսսեի արմատից «Տիրոջ Հոգին պիտի հանգստանա նրա վրա, իմաստության և մտքի ոգին, խորհրդի և զորության ոգին, Տիրոջ գիտելիքի և վախի ոգին և նրա ուրախությունը կլինի Տիրոջ վախը։» Առակաց 9։ 10-ում ասվում է, որ «Տիրոջ վախը» «իմաստության սկիզբն է»[10]։ Եբրայերեն բառ יִרְאַ֣ת (yir’aṯ) և פחד (p̄aḥaḏ) հաճախ օգտագործվում է նկարագրելու վախը Աստծո/Էլ/Յահվե։
Բահյա Իբն Պակուդան վախի երկու տեսակ է բնութագրել «որպես պատժի ցածր վախ» և «փառքի աստվածային ակնածանքի վախ»։ Աբրահամ Իբն Դաուդը տարբերակել է «վախը չարի հանդեպ» (նման է օձի խայթոցին կամ թագավորի պատժին) և «վախը մեծության հանդեպ», որը նման է վսեմ մարդու հանդեպ հարգանքին, որը մեզ ոչ մի վնաս չէր պատճառի։ Մայմոնիդը սահմանել է Աստծո վախը որպես դրական պատվիրան, որպես մարդկային ոչնչության զգացում, որն առաջանում է «Աստծո մեծ և հրաշալի արարքների և արարչագործությունների դիտումից»[11][12]։
Բահայի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բահայի հավատքում «սիրտը պետք է սրբագործվի եսասիրության և ցանկասիրության ամեն ձևից, քանզի սրբերի զենքն Աստծո վախն է»[13]։
Այլընտրանքային տեսակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հեղինակ Բոյդ Ք. Պերսելը և աթեիստ Սեմ Հարիսը համեմատել են Աստծո վախը քարոզող վարդապետությունները Ստոկհոլմի համախտանիշի պայմաններում կյանքի հետ, երբ պատանդները կապի և կապվածության անհարկի զգացում ունեն պատանդ վերցնողի հանդեպ[14]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Harris, Elise. "Pope: Fear of the Lord an alarm reminding us of what's right", Catholic News Agency, June 11, 2014
- ↑ «The Fear of the Lord». Opc.org. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 12-ին.
- ↑ The translates the Hebrew as instruction.
- ↑ Forget, Jacques. "Holy Ghost." The Catholic Encyclopedia Vol. 7. New York: Robert Appleton Company, 1910. 3 September 2016
- ↑ Mallon, John (2006 թ․ ապրիլ). «The Primacy of Jesus, the Primacy of Love». ISSN 1068-8579. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 14-ին.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(օգնություն) - ↑ Bridges, Jerry. The Joy of Fearing God, p.1, WaterBrook Press, 1997
- ↑ "Taḳwā", (2012).
- ↑ Nanji, Azim. "Islamic Ethics," in A Companion to Ethics, Peter Singer. Oxford: Blackwells, n(1991), pp. 106–118.
- ↑ «The Meaning of Al-Muttaqin». Quran Tafsir Ibn Kathir. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 4-ին.
- ↑ The translates the Hebrew as discipline.
- ↑ «Fear of God». Jewishvirtuallibrary.org. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 12-ին.
- ↑ Office of the Chief Rabbi Արխիվացված Հոկտեմբեր 25, 2012 Wayback Machine
- ↑ "Fear of God", Bahá'í Library Online
- ↑ Spiritual Terrorism: Spiritual Abuse from the Womb to the Tomb, by Boyd C. Purcell, page 199, 2008, 1434378888.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 |
Տես՝ theophobia Վիքիբառարան, բառարան և թեզաուրուս |
- Հրեական հանրագիտարան. Աստծո վախը
- Բաուկ, Ուիթնի։ «Աստծո վախը դնելով նորաձևության արդյունաբերության մեջ», քրիստոնեություն այսօր՝ 19 օգոստոսի 2016 թ
- Աստվածաշնչի համարների կազմում Արխիվացված 2020-11-11 Wayback Machine
- Աստծո վախը Քրիստոնեական հոդվածների և քարոզների կազմում
| ||||||
