Յադվիգա Սմոսարսկա
 լեհ.՝ Jadwiga Smosarska | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | սեպտեմբերի 23, 1898[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Վարշավա, Ռուսական կայսրություն[4] |
| Մահացել է | նոյեմբերի 1, 1971[1][2][3][…] (73 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Վարշավա, Լեհաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն[4] |
| Գերեզման | Պովոնզկի գերեզմանատուն |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Լեհաստան |
| Մասնագիտություն | դերասանուհի և կինոդերասանուհի |
| Ժանրեր | Կինեմատոգրաֆիա և թատրոն |
| Ամուսին(ներ) | Zygmunt Protassewicz? |
| Պարգևներ և մրցանակներ |  |
Յադվիգա Սմոսարսկա (լեհ.՝ Jadwiga Filipina Smosarska, սեպտեմբերի 23, 1898[1][2][3][…], Վարշավա, Ռուսական կայսրություն[4] - նոյեմբերի 1, 1971[1][2][3][…], Վարշավա, Լեհաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն[4]), լեհ դերասանուհի[5]։ 1919-1937 թվականներին նկարահանվել է շուրջ 25 ֆիլմերում։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Յադվիգա Սմոսարսկան ծնվել է 1898 թվականին Վարշավայում։ Ավարտել է Վարշավայի մասնավոր գիշերօթիկ դպրոցը։ Առաջին անգամ բեմ է բարձրացել 1916 թվականին մայրաքաղաքային թատրոնում, Զիգմունտ Կրասինսկու «Ոչ աստվածային կատակերգություն» դրամայում՝ հանդես գալով առաջին տիկնոջ դերում։ Անցել է դերասանական վարպետության մասնավոր դասեր, այնուհետև սովորել է Վարշավայի դրամատիկական դպրոցում, որն ավարտել է 1920 թվականին։ Մինչև Երկրորդ համաշխարհային պատերազմը հանդես է եկել Վարշավայի տարբեր թատրոններում (Rozmaitości - 1920-1923, Polski և Mały - 1924, Letni - 1927, Narodowy, Nowy, Letni և Polski - 1928-1939): Վարշավայի բեմերում խաղացել է 40 թատերական ներկայացումներում[6][7]։
1919 թվականին Ստանիսլավ Պշիբևսկուի պիեսի հիման վրա նկարահանված «Հանուն երջանկության» (լեհերեն՝ Dla szczęścia) ֆիլմում խաղացել է իր առաջին դերը։
Պատերազմի սկսվելուց հետո Սմոսարսկան տեղափոխվել է Լիտվա, ապա՝ Միացյալ Նահանգներ, որտեղ լեհ ներգաղթյալների շրջանում զբաղվել է սոցիալական աշխատանքով, 1974 թվականին կազմակերպել է «Վտարանդի լեհ դերասանների օգնության կոմիտեն», 1944 թվականի գարնանը խաղացել է Նյու Յորքի լեհական թատրոնում։
Հետպատերազմյան ժամանակահատվածում Սմոսարսկան եղել է Լեհաստանի դերասանների լիգայի կազմակերպիչներից մեկը։ 1945 թվականից հետո բազմիցս մեկնել է հայրենիք, 1970 թվականին վերադարձել է Լեհաստան և բնակություն հաստատել Վարշավայում։
Մահացել է 1971 թվականին։ Թաղված է Վարշավայի Պովոնզկի գերեզմանատանը։
Ֆիլմեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| Ֆիլմ | Ֆիլմի բնօրինակ անուն | Տարեթիվ | Դեր |
|---|---|---|---|
| Հանուն երջանկության | Dla szczęścia[8] | 1919 | Հելենա |
| Լեհ սկաուտի հերոսությունը | Bohaterstwo polskiego skauta | 1920 | Գանկա |
| Հրաշք Վիսլայի վրա | Cud nad Wisłą | 1921 | Կրիստա |
| Տրամվայի կանգառի առեղծվածը | Tajemnica przystanku tramwajowego | 1922 | Կազիմիրա |
| Կրակոց | Strzał | 1922 | Մարի Գրոնսկայա |
| Կիզյա | Kizia | 1922 | Միզյա-Միզյա |
| Սիրո գերին | Niewolnica miłości | 1923 | Բրոնկա |
| Ինչի մասին չեմ խոսում | O czem się nie mówi | 1924 | Ֆրանյա |
| Չքնաղ մեղսագործ Իվոնկան | Iwonka | 1925 | Իվոնկա |
| Բորոտը | Trędowata | 1926 | Ստեֆկա Ռուդենցկայա |
| Ճակատագրի հեգնանք | Uśmiech losu | 1927 | Իռենա Գլեբոցկայա |
| Ավետյաց երկիր | Ziemia obiecana[9] | 1927 | Անկա Կուրովսկայա |
| Հնագույն ցեղի առեղծվածը | Tajemnica starego rodu | 1928 | Ալիցիա- իշխանի քույրը / Լիլիա, ձկնորսի դուստրը |
| Մեղսալից սեր | Grzeszna miłość | 1929 | Մոնիկա |
| Դեպի Սիբիր | Na Sybir | 1930 | Ռենա Չարսկայա |
| Իշխանուհի Լովիչը | Księżna Łowicka | 1932 | Ժանետտա Գրուդզինսկայա |
| 1914 թվական | Rok 1914 | 1932 | Գանկա |
| Դատախազ Ալիցիյա Գորնը | Prokurator Alicja Horn[10] | 1933 | Ալիցիյա Գորն |
| Արդյոք Լյուցինան աղջիկ է | Czy Lucyna to dziewczyna? | 1934 | Լյուցինա Բորտնովսկայա կամ Յուլիան Կվյատկովսկի |
| Երկու Իոասներ | Dwie Joasie | 1935 | Իոասյա |
| Յադզյա | Jadzia | 1936 | Յադվիգա |
| Բարբարա Ռադզիվիլ | Barbara Radziwiłłówna | 1936 | Բարբարա Ռադզիվիլ |
| Իշխան Յոզեֆի ուլանը | Ułan Księcia Józefa | 1937 | Կասյա |
| Ստել եմ | Skłamałam | 1937 | Հելենա Ուրբանկուվեա-Բուրսկայա |
| Կյանքը գլխիվայր շրջվել է | Życie na opak | 1937 | պատերազմի պատճառով ֆիլմն անավարտ է մնացել |
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Polski Słownik Biograficzny» t. 39. s. 346-350.
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Internet Movie Database — 1990.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Առցանց լեհական կենսագրական բառարան (польск.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 http://janek.czarnieckiego.pl/artysta/jadwiga-smosarska/ (польск.)
- ↑ «Jadwiga Smosarska». filmpolski. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 24-ին.
- ↑ Haltof, Marek (2002). Polish National Cinema (անգլերեն). Berghahn Books. ISBN 9781571812759. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 20-ին.
- ↑ Grant, Barry Keith (ed.). Encyclopedia Of Film Schirmer Vol 3 - Independent Film - Road Movies. էջ 272. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 20-ին.
- ↑ экранизация драмы Станислава Пшибышевского
- ↑ экранизация романа Владислава Реймонта
- ↑ экранизация повести Тадеуша Доленга-Мостовича
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յադվիգա Սմոսարսկա» հոդվածին։ |
| ||||||
