Մարդալսֆոսսեն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մարդալսֆոսսեն
Տեսակջրվեժ
ԵրկիրՆորվեգիա
Վարչատարածքային միավորՄոլդե
Աշխարհագրական
տեղադրություն
62.4758/8.1241
Ջրածախս2-2,5
Բարձրություն (ԲԾՄ)954 մետր
Հարաբերական
բարձրություն
705 մետր
Լայնություն305 մետր

Մարդալսֆոսսեն (նորվ.՝ Mardalsfossen), ջրվեժ Նորվեգիայում, Եվրոպայի տասը խոշոր ջրվեժներից մեկը։

Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ջրվեժը տեղակայված է Նեսսեթի քաղաքապետարանի տարածքում՝ Մյորո-օգ-Ռոմսդալ գավառում։ Ջրվեժի ընդհանուր բարձրությունը, կախված չափման տեխնիկայից, 645[1]-705[2] մետր է։ Ջրվեժն ունի 2 մեծ և մի քանի փոքր ելուստ։ Ջրի ազատ անկման ամենաբարձր մասը, ըստ տարբեր աղբյուրների, կազմում է մոտ 250[2] կամ 320[1] մետր։

Ջրվեժի անունը ծագում է «Mardalen» (հովտի անվանումը) և «foss» («ջրվեժ») բառերից։ «Mardalen» բառը, իր հերթին, ծագել է «dal» (հովիտ) և «Mara» (փորել) բառերից։ Ջրվեժը պատկերված է Նեսսեթի զինանշանի վրա։

Ջրվեժի վրա հիդրոէլեկտրակայանի կառուցումից հետո (աշխատանքը սկսվել է 1975-ին), տարվա մեծ մասը ջուրը շարժվում է հիդրոտեխնիկական համակարգով։ Այն ջրվեժով անցնում է միայն տուրիստական սեզոնի ընթացքում՝ հունիսի 20-օգոստոսի 20-ը։ 1991 թվականից ջրվեժում ջրի հոսքը պահպանվում է 2,5մ2 / վրկ` հունիսի 20-հուլիսի 31-ը, և 2մ2 / վրկ` օգոստոսի 1-20-ը։ Հուլիսին ջրի բնական հոսքը (մինչև ՀԷԿ-ի կառուցումը) նույնիսկ 2.5մ2 / վայրկյանից պակաս էր։ Մյուս կողմից, անձրևոտ սեզոնի ընթացքում բնական հոսքը զգալիորեն ավելի բարձր էր. չափված առավելագույնը 45մ2 / վրկ է։

1970 թվականին տեղի ունեցավ բողոքի ակցիա ընդդեմ էլեկտրակայանի կառուցման նման սխեմայի, որն իրականում հասնելու էր ջրվեժի վերացման։ Այնուհետև Նորվեգիայի էկոլոգիական շարժման հիմնադիր Առնե Նեսը և ևս երեք հարյուր մարդ ի նշան բողոքի՝ իրենց կապեցին։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 -705
  2. 2,0 2,1 «Statistical Yearbook of Norway 2013 Geographical survey». www.ssb.no. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մարդալսֆոսսեն» հոդվածին։