Մասնակից:Օլեսյա Սահակյան/Ավազարկղ 10003

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Մարտին Վան Բյուրեն (Վան՝ ազգանվան կեսը, անգլ.՝ Martin Van Buren, ), ԱՄՆ-ի ութերորդ նախագահը՝ 1837-1841 թվականներից:

Կարիերայի սկիզբը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1782 թվականին Նյու Յորք նահանգի Քինդերուկ գյուղում՝ գյուղացու ընտանիքում: Նրա հայրը պանդոկատեր էր և ստրուկների սեփականատեր (Նյու Յորք նահանգում ստրկությունն արգելվում էր միայն 1799 թվականին)[1]: Վան Բորինը ԱՄՆ-ի միակ նախագահն էր, ում մայրենի լեզուն անգլերենը չէր (հոլանդերեն): Բացի այդ, Վան Բորինն առաջին նախագահն էր, որը ծնվել է անկախ Միացյալ Նահանգներում (և ոչ Անգլիայի գաղութներում)[2][3]:

1821 թվականին Վան Բուրենը դարձել է Նյու Յորք նահանգի սենատորը, որը ներկայացնում էր Դեմոկրատական ​​հանրապետական ​​կուսակցությունը[4][5]: Այստեղ Բուրենը դեմ էր բարձր պաշտոնի պարտականությունների համակարգին՝ աջակցելով պետական ​​սեփականություն հանդիսացող հողերը վաճառելու կամ վերադարձնելու համապատասխան նահանգներին: 1828 թվականին խոսել է գեներալ Ջեքսոնի աջակցությունից, որի համար պաշտոնը ստանձնելուց անմիջապես հետո նրան նշանակել է ԱՄՆ պետքարտուղար, իսկ երկու տարի անց կաբինետում ծագած թյուրըմբռնումներին վերջ տալու համար նրան որպես դեսպան ուղարկել է Լոնդոն: Սենատը, այնուամենայնիվ պահանջել է նրա վերադարձը և 1832 թվականին Դեմոկրատական ​​կուսակցությունը Ջեքսոնի օրոք նրան առաջադրել է փոխնախագահի պաշտոնում։ Ընտրություններում Ջեքսոնի հաղթանակից հետո Վան Բուրենը դարձել է ԱՄՆ փոխնախագահ (1833–1837)[6][7][8]:

Նախագահություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1836 թվականին Վան Բուրենը ընտրվեց Ջեքսոնի իրավահաջորդը. նրա մրցակիցներն էին Ուեբստերը, Քլեյը և Հարիսոնը: Նա ստանձնեց պաշտոնավարումը 1837 թվականի մարտին: Առաջին բանը, որ Վան Բուրենը կատարեց՝ դադարեցրեց ֆինանսական դժվարությունները, որոնք հասել էին Ջեքսոնի կառավարման վերջին տարիներին: Այդ նպատակով նա առաջարկել է վերջապես առանձնացնել պետության ֆինանսները բանկերից և ստեղծել նահանգի գանձարան Վաշինգտոնում և նրա գերատեսչությունները մարզային քաղաքներում: Այս նախագիծը, սակայն, խստորեն մերժվեց, և Վան Բուրենի ժողովրդականությունը նվազեց:

Ընտրական պարտությունը և նախագահությունը վերադարձնելու անհաջող փորձերը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1840 թվականի նախագահական ընտրություններում հաղթել է Վիգերի ներկայացուցիչ գեներալ Հարիսոնը[9]: 1844 թվականին Վան Բուրենի թեկնածությունը նույնպես անհաջող էր. նախագահ է ընտրվել դեմոկրատ Ջեյմս Նոքս Պոլկը[10]: Դրա պատճառը ստրկատիրական համակարգի հանդեպ մասամբ անվստահությունն էր, քանի որ արդեն 1841 թվականին Վան Բուրենը կտրականապես դեմ էր Տեխասի բռնակցմանը՝ առանց Մեքսիկայի համաձայնության[11]: 1846 թվականին ձևավորված «Freesoilers» կուսակցությունը՝ ստրկության հակառակորդները 1848 թվականին Վան Բուրենին ընտրել են նախագահի թեկնածու: Այնուամենայնիվ, Մեքսիկայի պատերազմից հետո գեներալ Թեյլորի բարձր համբավը գրավել է քաղաքական բոլոր ուղղությունների զանգվածներին և Վան Բուրինը ստացել է ձայների քիչ մասը[12]: Այդ ժամանակից ի վեր, Վան Բուրենը թոշակի է անցել և մահացել 1862 թվականին: Նրա միակ գլխավոր գրական գործը «Inquiry into the origin and course of political parties in the United States»-ն էր («Ուսումնասիրություն քաղաքական կուսակցությունների ծագման վերաբերյալ» Միացյալ Նահանգներում) (հրատարակվել է հետմահու՝ 1867 թվականին)[13]:

Վերջին տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1861 թվականի աշնանը նախկին նախագահը ծանր հիվանդացել է: Նա մահացել է բրոնխիալ ասթմայի և սրտի հետ կապված խնդիրներից՝ իր հայրենի Կինդրհուկ քաղաքում, 1862 թվականի հուլիսի 24-ին: Նա, նրա կինը՝ Աննան, ծնողներն ու որդին թաղված են այնտեղ[14]:

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ «Martin Van Buren: Life in Brief». Miller Center of Public Affairs University of Virginia. Վերցված է March 6, 2017-ին.
  2. ↑ Roberts, James A. (1898). New York in the Revolution as Colony and State. Albany, NY: Brandow Printing Company. էջ 109.
  3. ↑ Kane, Joseph Nathan (1998). Presidential Fact Book. Random House. էջ 53. ISBN 978-0-375-70244-0.
  4. ↑ «Martin Van Buren, 1782–1862». Historical Society of the New York Courts. Վերցված է March 4, 2015-ին.
  5. ↑ See (Cole 1984), p. 14.
  6. ↑ Loizeau, Pierre-Marie (2008). Martin Van Buren: The Little Magician. Hauppauge, New York: Nova Science Publishers. էջ 10. ISBN 978-1-60456-773-1.
  7. ↑ Koenig, Louis William (1960). The Invisible Presidency. New York, NY: Rinehart & Company. էջ 89.
  8. ↑ Foss, William O. (2005). Childhoods of the American Presidents. Jefferson, NC: McFarland & Company. էջ 46. ISBN 9780786423828.
  9. ↑ See (Niven 1983), p. 194–196.
  10. ↑ Glass, Andrew. «Van Buren slips into coma». Politico. Politico. Վերցված է 14 May 2019-ին.
  11. ↑ Benjamin, Gerald (2012). The Oxford Handbook of New York State Government and Politics. Oxford University Press. էջ 322. ISBN 9780199996353.
  12. ↑ Neu, Irene D. (1960). Erastus Corning: Merchant and Financier, 1794–1872. Cornell University Press. էջ 91. ISBN 0801476453.
  13. ↑ Lamb, Brian; the C-SPAN staff (2000). Who's Buried in Grant's Tomb?: A Tour of Presidential Gravesites. Washington, DC: National Cable Satellite Corporation. ISBN 1-881846-07-5. {{cite book}}: Unknown parameter |lastauthoramp= ignored (|name-list-style= suggested) (օգնություն)
  14. ↑ Lamb, Brian; the C-SPAN staff (2000). Who's Buried in Grant's Tomb?: A Tour of Presidential Gravesites. Washington, DC: National Cable Satellite Corporation. ISBN 1-881846-07-5. {{cite book}}: Unknown parameter |lastauthoramp= ignored (|name-list-style= suggested) (օգնություն)
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Օլեսյա_Սահակյան/Ավազարկղ_10003&oldid=6573782» էջից