Խուանա Ինես դե լա Կրուս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Խուանա Ինես դե լա Կրուս
իսպ.՝ Sor Juana Inés de la Cruz
Ծնվել էնոյեմբերի 12, 1651(1651-11-12)[1][2]
ԾննդավայրNepantla de Sor Juana Inés de la Cruz, Նոր Իսպանիայի փոխարքայություն, Կաստիլիա և Լեոն[3]
Վախճանվել էապրիլի 17, 1695(1695-04-17)[4][1][5][…] (43 տարեկան)
Վախճանի վայրՄեխիկո, Նոր Իսպանիայի փոխարքայություն, Կաստիլիա և Լեոն[3]
ԳերեզմանՄեխիկո
Մասնագիտությունբանաստեղծուհի, religious sister, գրող, մաթեմատիկոս, փիլիսոփա, կոմպոզիտոր, դրամատուրգ, cloistered nun և միանձնուհի
Քաղաքացիություն Իսպանական կայսրություն
Ժանրերթատրոն և պոեզիա
Գրական ուղղություններբարոկկո
Ուշագրավ աշխատանքներLos empeños de una casa?, El divino narciso?, Primero sueño?, Neptuno alegórico? և Respuesta a Sor Filotea de la Cruz?
Ստեղծագործությունների ցանկQ6286929?
Изображение автографа
 Sor Juana Inés de la Cruz Վիքիպահեստում

Դոնյա Ինես դե Ասբաժե Ռամիրես դե Սանտիլյանա (իսպ.՝ Juana Inés de Asbaje Ramírez de Santillana), հայտնի որպես Խուանա Ինես դե լա Կրուս [Ն 1] (իսպ.՝ Juana Inés de la Cruz, նոյեմբերի 12, 1651(1651-11-12)[1][2], Nepantla de Sor Juana Inés de la Cruz, Նոր Իսպանիայի փոխարքայություն, Կաստիլիա և Լեոն[3] - ապրիլի 17, 1695(1695-04-17)[4][1][5][…], Մեխիկո, Նոր Իսպանիայի փոխարքայություն, Կաստիլիա և Լեոն[3])[6], մեքսիկացի գրող, փիլիսոփա, կոմպոզիտոր և բարոկո ժամանակաշրջանի բանաստեղծ։ Իսպանական ոսկե դարի աջակցությունների շնորհիվ, նա ստացավ «Տասներորդ մուսա» կամ «Ամերիկայի փյունիկ» մականունը:Պատմաբան Ստյուարտ Մյուրեյը նրան անվանում է բոց, որը ծագել է կրոնական ավտորիտարիզմի մոխիրներից։ Սոր Խուանան ապրել է Մեքսիկայի գաղութատիրության ժամանակաշրջանում, նա սկսեց ներդրում կատարել ինչպես վաղ իսպանական գրականության, այնպես էլ իսպանական ոսկե դարի արտասահմանյան գրականության մեջ։ Սկսելով իր ուսումը երիտասարդ տարիքից՝ Սոր Խուանան սահուն տիրապետում էր լատիներենին, նաև գրում էր նահուատլերեն, իր պատանեկության տարիներին փիլիսոփայությամբ հայտնի դարձավ։

Սոր Խուանան ուսում ստացավ իր սեփական գրադարանում, որը հիմնականում ժառանգել էր իր պապիկից[7]։ 1667 թվականին միանձնատանը միանալուց հետո, Սոր Խուանան սկսեց գրել պոեզիա և արձակ սեր, ֆեմինիզմ, կրոն, բնապահպանություն թեմաներով[8]։ Նա իր միանձնուհու կացարանը վերածեց սրահի, ուր այցելում էին Նոր Իսպանիայի կին վերնախավը, ներառյալ Դոնյա Էլեոնորա դել Կարետոն, Մանսերայի և Դոնյա Մարիա Լուիզա Գոնզագան, Պարեդես դե Նավայի կոմսուհին, երկուսն էլ Նոր Իսպանիայի փոխարքաներ[9]։ Միսոգինիայի և տղամարդկանց կեղծավորության վերաբերյալ նրա քննադատությունը հանգեցրեց նրան, որ Պուեբլայի եպիսկոպոսը դատապարտեց նրան[10],1964 թվականին նրան ստիպեցին վաճառել իր գրքերի հավաքածուն և կենտրոնանալ աղքատների բարեգործության վրա[11]։ Նա մահացավ հաջորդ տարի, հիվանդանալով ժանտախտով, իր քույրերին բուժելիս[12]։

Հարյուրավոր տարիներ ակադեմիական դիսկուրսից հեռանալուց հետո,Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Օկտավիո Փազը վերահաստատեց Սոր Խուանայի կարևորությունը ժամանակակից ժամանակներում[13]։ Այժմ գիտնականները Սոր Խուանային նկարագրում են որպես ֆեմինիստ, և նա գաղութատիրություն, կրթության իրավունքներ, կանանց կրոնական իշխանություն թեմաների աշխույժ դիսկուրսի առարկան է։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռամիրես դե Սանտիլյանա ընտանիքի նստավայրը։

Դոնյա Ինես դե Ասբաժեն ծնվել է Սան Միգել Նեպանտլայում Մեխիկոյին մոտ:Նա ապօրինի զավակն էր Դոն Պեդրո Մանուել դե Ասուաջե և Վարգաս Մաչուկայի, իսպանացի սպա, ով բնակվում էր Մեխիկոյին մոտ գտնվող Պանոայայում։ Նա մկրտվել է 1651 թվականի դեկտեմբերի 2-ին «Ինես» անունով (Խուանա 16-ը ավելացվել է միայն նրա մենաստան մտնելուց հետո, մկրտության գլանակների վրա նկարագրված է որպես «Եկեղեցու դուստր»[14] «Ինես» անունը ստացել է իր մորաքրոջ «Դոնյա Ինես Ռամիրես դե Սանտիլանայի» անունից, ով ժառանգել էր իր անունը տատիկից «Դոնյա Ինես դե Բրենես»[15]։

Ըստ տեղեկությունների, նրա կենսաբանական հայրը իսպառ բացակայել է նրա կյանքից։ Այնուամենայնիվ, իր մայրական պապիկի շնորհիվ, Ինեսը իր ազգականների հետ, Պանոայայի կալվածքում ունեցավ հարմարավետ կյանք[16]։

Սոր Խուանա դե լա Կրուսի արձանը, Իսպանիա

Իր մանկության տարիներին Ինեսը հաճախ էր թաքնվում կացարանի մատուռում, որպեսզի հարակից գրադարանից կարդա իր պապիկի գրքերը, ինչը աղջիկներին արգելված էր:Մինչև երեք տարեկանը նա սովորեց կարդալ և գրել լատիներեն։ Մինչև հինգ տարեկան նա կարողանում էր հաշվարկ անել։ Ութ տարեկանում նա բանաստեղծություն գրեց հաղորդության մասին[17] Մինչև դեռահասության տարիք Ինեսը տիրապետում էր հունական տրամաբանությանը, տասներեք տարեկանում Ինեսը սովորեցնում էր լատիներեն երեխաներին։ Նա նաև սովորեց ացտեկական նահուատլ լեզուն և գրեց մի քանի բանաստեղծություն այդ լեզվով[16]։

1664 թվականին, 16 տարեկանում Ինեսին ուղարկեցին Մեքսիկա ապրելու։ Նա նույնիսկ իր մայրիկից թույլտվություն խնդրեց դառնալ արական սեռի ուսանող, որպեսզի կարողանա ընդունվել համալսարան։ Առանց ֆորմալ կրթության, Խուանան շարունակեց իր ուսումը մասնավոր։ Նրա ընտանիքի ազդեցիկ դիրքի շնորհիվ նա ստացավ սպասավորի պաշտոն գաղութատիրական փոխարքայի արքունիքում, որտեղ նա գտնվում էր Իտալիայի ամենանշանավոր ընտանիքներից մեկի փոխարքայի կնոջ՝ Դոննա Էլեոնորա դել Կարետոյի, խնամակալության ներքո։ Փոխարքա Մարկիզ դե Մանսերան, ցանկանալով ստուգել 17-ամյա երիտասարդի ուսումն ու խելքը, մի քանի աստվածաբանների, իրավաբանների, փիլիսոփաների և բանաստեղծների հրավիրեց հանդիպման, որի ընթացքում նա ստիպված էր անպատրաստ պատասխանել բազմաթիվ հարցերի և բացատրել տարբեր գիտական և գրական առարկաների մի քանի դժվար կետեր։ Այն ձևը, որով նա արդարացնում էր իրեն, ապշեցնում էր բոլոր ներկաներին և մեծապես բարձրացնում նրա հեղինակությունը։ Նա իր գրական նվաճումների շնորհիվ համբավ ձեռք բերեց Նոր Իսպանիայում։ Նա շատ էր հիանում փոխարքայական դատարանում, և նա մի քանի ամուսնության առաջարկներ ստացավ, որոնք նա մերժեց[17]։

Պաշտամունքի տուն
Առաջին հայտնի դիմանկարը Սոր Խուանա դե լա Կրուսի

Կրոնական կյանք և անվանափոխություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1667 թվականին նա մուտք գործեց Սուրբ Հովսեփի վանքը, որը Կարմելիտից հեռացված միանձնուհիների համայնք էր։ Նա այտեղ մնաց ընդամենը մի քանի ամիս:Ավելի ուշ՝ 1669 թվականին, նա մտավ Հիերոնիմիտ միանձնուհիների վանքը, որն ուներ ավելի հանգիստ կանոններ և փոխեց իր անունը Սոր Խուանա Ինես դե լա Կրուսի, հավանաբար նկատի ունենալով Սոր Խուանա դե լա Կրուս Վասկես Գուտիերեսը, ով իսպանացի միանձնուհի էր:Մեկ այլ պոտենցիալ համանուն էր Սուրբ Խուան դե լա Կրուսը, իսպանական բարոկկոյի ամենահեղինակավոր հեղինակներից մեկը։ Նա որոշեց միանձնուհի դառնալ, որպեսզի կարողանա սովորել այնպես, ինչպես ցանկանում էր, քանի որ ցանկանում էր «չունենալ հաստատուն զբաղմունք, որը կարող է կրճատել իր սովորելու ազատությունը[18]։

Ավելի վաղ, Սոր Խուանան վանքում ընկերացավ գիտակից Դոն Կառլոս դե Սիգյունզա և Գոնգորայի հետ, ով այցելում էր նրան մենաստանի դահլիճ։ Նա մնաց 1669 թվականից մինչև իր մահը Մեխիկոյում գտնվող Սանտա Պաուլայի մենաստանում։ Այնտեղ սովորեց, գրեց և հավաքեց գրքերի մեծ գրադարան:Նոր Իսպանիայի փոխարքաները դարձան նրա հովանավորները, նրանք աջակցեցին նրան և հրատարակեցին նրա գործերը Իսպանիայում[18]։ Նա իր բանաստեղծություններից մի քանիսը նվիրեց հովանավոր Մարիա Լուիզա Մանրիկե դե Լարա Գոնզագայի՝ Վեսպասիանո Գոնզագայի, Դուկա դի Գուաստալայի, 9-րդ կոմսուհի Պարեդեսի դստեր նկարներին։

1690 թվականի նոյեմբերին Պուեբլայի եպիսկոպոս Մանուել Ֆերնանդես դե Սանտա Կրուսը՝ Սոր Ֆիլոտեա կեղծանունով, հրապարակեց Սոր Խուանայի քննադատությունը պորտուգալացի քարոզիչ հայր Անտոնիո Վիեյրայի 40-ամյա քարոզի վերաբերյալ[10]։ Չնայած Սոր Խուանայի մտադրությունները թողնված են մեկնաբանության, շատ գիտնականներ նախընտրել են մեկնաբանել աշխատանքը որպես կրոնական իշխանության հիերարխիկ կառուցվածքի մարտահրավեր[18]։ Նա հրապարակեց իր քննադատությունները, որպեսզի դրանք օգտագործի քահանայի դեմ, և թեև համաձայն էր նրա քննադատություններին, նա կարծում էր, որ որպես կին, նա պետք է նվիրվի աղոթքին և հրաժարվի իր գրություններից[19]։

Ի պատասխան իր քննադատներին՝ Սոր Խուանան նամակ գրեց, որտեղ նա պաշտպանում էր կանանց ֆորմալ կրթություն ստանալու իրավունքը[20]։ Սոր Խուանան պնդում էր, որ կանանց, հատկապես տարեց կանանց, հեղինակավոր պաշտոններում դնելով, կանայք կարող են կրթել այլ կանանց։ Արդյունքում, Սոր Խուանան պնդում էր, որ այս պրակտիկան կարող է նաև խուսափել պոտենցիալ վտանգավոր իրավիճակներից, որոնք ներառում են տղամարդ ուսուցիչներին ինտիմ միջավայրում երիտասարդ կին ուսանողների հետ[21]։ 1691 թվականին նրան նկատողություն արեցին և հրամայեցին դադարեցնել գրելը մասնավոր նամակի բացահայտումից հետո, որտեղ նա գրում էր կանանց կրթության իրավունքի մասին։

Պոեզիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջին երազը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջին երազը երկար փիլիսոփայական և նկարագրական ստեղծագործություն, բանաստեղծություն, որը միավորում է 7 և 11 վանկերի տողերը, «զբաղված է գիշերվա ստվերով, որի տակ մարդը քնում է լռության մեջ, որտեղ գիշերային ու ցերեկային կենդանիներն են մասնակցում»[22]։ Մարդու մարմինը դադարեցնում է իր սովորական գործողությունները, որոնք նկարագրված են ֆիզիոլոգիական և խորհրդանշական տերմիններով՝ ավարտվելով երևակայությամբ՝ որպես պատկեր արտացոլող սարքի՝ փարոսի գործունեությամբ։ Այս պահից սկսած նրա հոգին երազի մեջ սեփական ինտելեկտի գագաթին իրեն ազատ է տեսնում, այլ կերպ ասած՝ սեփական բուրգանման լեռան գագաթին, որը լուսավոր է և ուղղված է Աստծուն[23]։

Այդ ժամանակ մարմինը սպառել է իր ողջ սնունդը, և այն սկսում է շարժվել և արթնանալ, հոգին և մարմինը վերամիավորվել են:Բանաստեղծությունն ավարտվում է նրանով, որ Արևը հաղթահարում է գիշերը լուսավոր և մութ բանակների ուղիղ ճակատամարտում և բանաստեղծի զարթոնքով[24]։

Սիրային պոեզիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոր Խուանայի պոեզիայի առաջին հատորը հրատարակվել է Իսպանիայում՝ փոխանորդ Մարիա Լուիզա Մանրիկե դե Լարա Գոնզագայի, Պարեդեսի կոմսուհի՝ Մարկիզա դե լա Լագունայի կողմից[25]։ Նրա բանաստեղծություններից շատերը վերաբերում էին սիրո և զգայականության թեմային։ Կոլումբացի-ամերիկյան թարգմանիչ Խայմե Մանրիկեն իր պոեզիան նկարագրել է այսպես «Նրա սիրային բանաստեղծությունները բարդ և երկիմաստ ժամանակակից հոգեբանության արտահայտություններ են, և քանի որ դրանք այնքան կրքոտ և վայրագ են, որ երբ մենք կարդում ենք դրանք, մենք զգում ենք, որ կլանված ենք նրա ձեռք բերած մերկ ինտենսիվությունից[26]

Դրամա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բացի երկու կատակերգություններից (Ցանկությունների տուն և Սերը միայն լաբիրինթոս է), Սոր Խուանան համարվում է որպես Ագուստինի կատակերգության հնարավոր ավարտի հեղինակ։ 1990-ականներին Գիլերմո Շմիդհուբերը թողարկեց կատակերգությունը, որն այլ ավարտ էր պարունակում։ Նա ասաց, որ այդ հազար բառերը գրել են Սոր Խուանայի կողմից։ Որոշ գրականագետներ, ինչպիսիք են Օկտավիո Պազը, Ջորջինա Սաբատ-Ռիվերսը և Լուիս Լեալը, ընդունել են Սոր Խուանային որպես համահեղինակ, իսկ մյուսները, ինչպիսիք են Անտոնիո Ալատորեն և Խոսե Պասկուալ Բուքսոն, հերքել են այն[27]։

Կոմեդիա

Գիտնականները քննարկում են Խուանայի կատակերգությունների իմաստը։ Ջուլի Գրիր Ջոնսոնը նկարագրում է, թե ինչպես է Խուանան բողոքել սեռերի միջև խիստ սահմանված հարաբերությունների դեմ՝ իր լիամետրաժ կատակերգությունների և հումորի միջոցով։ Նա պնդում է, որ Խուանան գիտակցում էր կանանց բացասական տեսակետը կատակերգության մեջ, որը նախատեսված էր կանանց հաշվին տղամարդկանց գերազանցությունը պահպանելու համար։ Ճանաչելով ծիծաղի ուժը՝ Խուանան յուրացրեց հումորի նպատակը և օգտագործեց այն որպես սոցիալապես ընդունելի միջոց, որի միջոցով կասկածի տակ էր դնում տղամարդկանց և կանանց պատկերացումները[28]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Cruz, Juana Inés de La // Benezit Dictionary of ArtistsOUP, 2017. — ISBN 978-0-19-977378-7doi:10.1093/BENZ/9780199773787.ARTICLE.B00045050
  2. 2,0 2,1 datos.bne.es (իսպ.): El portal de datos bibliográficos de la Biblioteca Nacional de España — 2011.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Archivio Storico Ricordi — 1808.
  4. 4,0 4,1 4,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  5. 5,0 5,1 5,2 Enciclopedia de la Literatura en México (իսպ.)
  6. Gobernación, Secretaría de. «Conoce más acerca de Sor Juana Inés de la Cruz». gob.mx (իսպաներեն). Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 1-ին.
  7. Murray, Stuart (2009). The Library: An Illustrated History. Chicago: Skyhorse Publishing. 978-0-8389-0991-1.
  8. «Sor Juana Ines de La Cruz, famous women of Mexico». Mexonline.com. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 11-ին.
  9. Stephanie, Merrim. «Sor Juana Ines de la Cruz». Encyclopædia Britannica. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 11-ին.
  10. 10,0 10,1 «Manuel Fernandez de Santa Cruz, bishop of Puebla». Encyclopædia Britannica. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 15-ին.
  11. «Cabrera, Portrait of Sor Juana Inés de la Cruz». Khan Academy (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 5-ին.
  12. Leonard, Irving A. (1960). Baroque Times in Old Mexico: Seventeenth-Century Persons, Places, and Practices (անգլերեն) (12th ed.). University of Michigan Press. էջեր 191–192. ISBN 9780472061105.
  13. Bergmann, Emilie L.; Schlau, Stacey (2017). The Routledge Research Companion to the Works of Sor Juana Inéz de la Cruz. Routledge. ISBN 9781317041641.
  14. Arenal, Electa; Powell, Amanda (1993). «A Life Without and Within: Juana Ramírez / Sor Juana Inés de la Cruz (1648/51-1695)». Women's Studies Quarterly. 21 (1/2): 67–80. ISSN 0732-1562. JSTOR 40003874.
  15. Cervantes, Biblioteca Virtual Miguel de. «La Fe de bautismo de "Inés hija de la iglesia" de Sor Juana». Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes (իսպաներեն). Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 21-ին.
  16. 16,0 16,1 "Sor Juana Inés de la Cruz", Academy of American Poets
  17. 17,0 17,1 Կաղապար:Cite Appletons'
  18. 18,0 18,1 18,2 «Sor Juana Inés de la Cruz Biography». Biography.com. A&E Television Networks. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 15-ին.
  19. Murray, Stuart (2012). Library : an illustrated history. New York: W W Norton. էջ 139. ISBN 978-1-61608-453-0.
  20. Allatson, Paul (2004). «A Shadowy Sequence: Chicana Textual/Sexual Reinventions of Sor Juana». Chasqui (անգլերեն). 33 (1): 3–27. doi:10.2307/29741841. JSTOR 29741841.
  21. Murray, Stuart A.P. (2009). The library : an illustrated history. New York, NY: Skyhorse Pub. ISBN 9781602397064.
  22. In the final verse we come to know it is Sor Juana herself because she uses the first person, feminine.
  23. It must be understood that this light of intellect is Grace given by God. poemas cortos Արխիվացված 2018-08-20 Wayback Machine
  24. Olivares Zorrilla, Rocío. "The Eye of Imagination. Emblems in the Baroque Poem The Dream, by Sor Juana Inés de la Cruz", Emblematica. An Interdisciplinary Journal for Emblem Studies, volume 18 (2010): 111–61: 115–17.
  25. Juana Inés de la Cruz, Joan Larkin, and Jaime Manrique. (2003) Sor Juana’s Love Poems. University of Wisconsin Press. 9–11.
  26. Juana Inés de la Cruz, Joan Larkin, and Jaime Manrique.(2003) Sor Juana’s Love Poems. University of Wisconsin Press. 9–11.
  27. Georgina Sabat-Rivers, “Los problemas de La segunda Celestina” (Nueva Revista de Filología Hispánica 40 (1992), pp. 493–512.
  28. Johnson, Julie Greer (2000). «Humor in Spain's American Colonies: The Case of Sor Juana Inés de la Cruz». Studies in American Humor (անգլերեն). Studies in American Humor, 2000. 7: 35–47.

Արտաքին աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • ALATORRE, Antonio, Sor Juana a través de los siglos. México: El Colegio de México, 2007.
  • BENASSY-BERLING, Marié-Cécile, Humanisme et Religion chez Sor Juana Inés de la Cruz: la femme et la cultura au 17e siècle. Paris: Editions Hispaniques, 1982. 2-85355-000-1
  • BEAUCHOT, Mauricio, Sor Juana, una filosofía barroca, Toluca: UAM, 2001.
  • BUXÓ, José Pascual, Sor Juana Inés de la Cruz: Lectura barroca de la poesía, México, Renacimiento, 2006.
  • CORTES, Adriana, Cósmica y cosmética, pliegues de la alegoría en sor Juana Inés de la Cruz y Pedro Calderón de la Barca. Madrid: Vervuert, 2013. 978-84-8489-698-2
  • GAOS, José. "El sueño de un sueño". Historia Mexicana, 10, 1960.
  • HAHN, Miriam, "As If There Were No Damages: Representing Native American Spirituality in the Dramas of Lope de Vega and Sor Juana Ines de la Cruz." Ecumenia. April 2015, vol. 8, no. 1, Pennsylvania State University Press, pgs. 7–20, 87
  • JAUREGUI, Carlos A. "Cannibalism, the Eucharist, and Criollo Subjects." In Creole Subjects in the Colonial Americas: Empires, Texts, Identities. Ralph Bauer & Jose A. Mazzotti (eds.). Chapel Hill: Omohundro Institute of Early American History & Culture, Williamsburg, VA, U. of North Carolina Press, 2009. 61–100.
  • JAUREGUI, Carlos A. "El plato más sabroso’: eucaristía, plagio diabólico, y la traducción criolla del caníbal." Colonial Latin American Review 12:2 (2003): 199–231.
  • Kretsch, Donna Raske. “Sisters Across the Atlantic: Aphra Behn and Sor Juana Inez de La Cruz.” Women's Studies, vol. 21, no. 3, Taylor & Francis Group, 1992, pp. 361–79, doi:10.1080/00497878.1992.9978949.
  • MERKL, Heinrich, Sor Juana Inés de la Cruz. Ein Bericht zur Forschung 1951–1981. Heidelberg: Winter, 1986. 3-533-03789-4
  • MURATTA BUNSEN, Eduardo, "La estancia escéptica de Sor Juana". Sor Juana Polímata. Ed. Pamela H. Long. México: Destiempos, 2013. 978-607-9130-27-5
  • NEUMEISTER, Sebastian, "Disimulación y rebelión: El Político silencio de Sor Juana Inés de la Cruz". La cultura del barroco español e iberoamericano y su contexto europeo. Ed. Kazimierz Sabik and Karolina Kumor, Varsovia: Insituto de Estudios Ibéricos e Iberoamericanos de la Universidad de Varsovia, 2010. 978-83-60875-84-1
  • OLIVARES ZORRILLA, Rocío, "The Eye of Imagination: Emblems in the Baroque Poem 'The Dream,' by Sor Juana Inés de la Cruz Արխիվացված 2013-12-03 Wayback Machine", in Emblematica. An Interdisciplinary Journal for Emblem Studies, AMC Press, Inc., New York, vol. 18, 2010: 111–161.
  • ----, La figura del mundo en "El sueño", de Sor Juana Inés de la Cruz. Ojo y "spiritus phantasticus" en un sueño barroco, Madrid, Editorial Académica Española, 2012. 978-3-8484-5766-3
  • PERELMUTER, Rosa, Los límites de la femineidad en sor Juana Inés de la Cruz, Madrid, Iberoamericana, 2004.
  • PAZ, Octavio. Sor Juana Inés de la Cruz o las trampas de la fe. México: Fondo de Cultura Económica, 1982.
  • PFLAND, Ludwig, Die zehnte Muse von Mexiko Juana Inés de la Cruz. Ihr Leben, ihre Dichtung, ihre Psyche. München: Rinn, 1946.
  • RODRÍGUEZ GARRIDO, José Antonio, La Carta Atenagórica de Sor Juana: Textos inéditos de una polémica, México: UNAM, 2004. 9703214150
  • ROSAS LOPATEGUI, Patricia, Oyeme con los ojos : de Sor Juana al siglo XXI; 21 escritoras mexicanas revolucionarias. México: Universidad Autónoma Nuevo León, 2010. 978-607-433-474-6
  • SABAT DE RIVERS, Georgina, El «Sueño» de Sor Juana Inés de la Cruz: tradiciones literarias y originalidad, Londres: Támesis, 1977.
  • SORIANO, Alejandro, La hora más bella de Sor Juana Inés de la Cruz, México, CONACULTA, Instituto Queretano de la Cultura y las Artes, 2010.
  • WEBER, Hermann, Yo, la peor de todas – Ich, die Schlechteste von allen. Karlsruhe: Info Verlag, 2009. 978-3-88190-542-8
  • Juana Inés de la Cruz, and Carl W Cobb. The Sonnets of Sor Juana Ines De La Cruz in English Verse. E. Mellen Press, 2001.
  • Juana Inés de la Cruz, and Alberto G Salceda. Obras Completas De Sor Juana Ines De La Cruz. 1st ed., Fondo De Cultura Economica, 1957.
  • Juana Inés de la Cruz, and Margaret Sayers Peden. A Woman of Genius : The Intellectual Autobiography of Sor Juana Inés De La Cruz. 2nd ed., Lime Rock Press, 1987.
  • Schmidhuber de la Mora, Guillermo, et al. The Three Secular Plays of Sor Juana Inés De La Cruz : A Critical Study. University Press of Kentucky, 2000. INSERT-MISSING-DATABASE-NAME, INSERT-MISSING-URL. Accessed 14 May 2020.
  • Thurman, Judith, et al. I Became Alone : Five Women Poets, Sappho, Louise Labé, Ann Bradstreet, Juana Ines De La Cruz, Emily Dickinson. 1st ed., Atheneum, 1975.
  • 2.14.6, Notes on Two Spanish American Poets: Gabriela Mistral and Sor Juana Ines de la Cruz, 1947 and undated, Box: 14, Folder: 6.0; Reel: 81, Frame: 148. Katherine Anne Porter papers, 0041-LIT. Special Collections and University Archives. https://archives.lib.umd.edu/repositories/2/archival_objects/417161 Accessed May 14, 2020.
  • Juana de la Cruz. Mother Juana De La Cruz, 1481–1534 : Visionary Sermons. Edited by Jessica A Boon, Iter Academic Press, 2016.
  • Juana Inés de la Cruz . A Sor Juana Anthology. Translated by Alan S Trueblood, Harvard University Press, 1988.
  • The Politics and Poetics of Sor Juana Inés De La Cruz. Ashgate, 2012. INSERT-MISSING-DATABASE-NAME, INSERT-MISSING-URL. Accessed 14 May 2020.
  • Kirk Rappaport, Pamela. Sor Juana Inés De La Cruz : Religion, Art, and Feminism. Continuum, 1998.
  • Merrim, Stephanie. Early Modern Women's Writing and Sor Juana Inés De La Cruz. 1st ed., Vanderbilt University Press, 1999.
  • Juana Inés de la Cruz, Joan Larkin, Jaime Manrique. Sor Juana's Love Poems. University of Wisconsin Press, 2003. Project Muse, https://usf-flvc.primo.exlibrisgroup.com/permalink/01FALSC_USF/8i1ivu/alma99379510642006599. Accessed 14 May 2020.
  • Allen, Heather. “New Research on Sor Juana Ines De La Cruz.” Letras Femininas (Vol. 42, Issue 2, Association of Hispanic Feminine Literature, 2016, https://go-gale-com.lc.idm.oclc.org/ps/i.do?p=AONE&u=leth49384&v=2.1&it=r&id=GALE%7CA166534877&inPS=true&linkSource=interlink&sid=bookmark-AONE.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Խուանա Ինես դե լա Կրուս» հոդվածին։


Քաղվածելու սխալ՝ <ref> tags exist for a group named "Ն", but no corresponding <references group="Ն"/> tag was found