Խատարի խաչքար
 | |
|---|---|
 Խատարի խաչքար | |
| Երկիր | Հայաստան |
| Տարածաշրջան | Գեղարքունիքի մարզի Այրք գյուղի մեջ գտնվող Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու արևմտյան պատին կից՝ գետնին կանգնեցված։ |
| Սկզբնական տեղադրություն | Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու արևմտյան պատին կից՝ գետնին կանգնեցված։ |
| Ներկա տեղադրություն | Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու արևմտյան պատին կից՝ գետնին կանգնեցված։ |
| Ներկա վիճակ | կանգուն |
| Ժառանգության կարգավիճակ | Պատմաճարտարապետական հուշարձան |
| Նվիրված | Խաչքարը նվիրված է Խատարին։ |
| Խաչագործ | Խաչքագործն անհայտ է։ |
| Պատվիրող | Խաչքարի պատվիրատուն անհայտ է։ |
| Ճարտարապետական ոճ | Հայկական ճարտարապետություն |
| Ստեղծման տարեթիվ | 16 դար |
| Զարդաքանդակի նկարագրություն | Խաչքարը ունի քանդակներ։ Քիվի կենտրոնում՝ երկու կերպարների ամբողջ հասակով քանդակներն են, որոնց շրջապատում են 4 ավետարանիչների կենդանական քանդակներ։ |
| Նյութ | տուֆ |
| Արձանագրություն | Խաչքարը ունի արձանագրություններ։ |
| Վայր | Գերեզմանոց |
 Holy Mother of God church in Ayrk village Վիքիպահեստում | |
Խատարի խաչքար, գտնվում է Հայաստանի Գեղարքունիքի մարզի Այրք գյուղի մեջ գտնվող Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու արևմտյան պատին կից՝ գետնին կանգնեցված։ Հաշվառված է Հայաստանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցանկում (5.11/2.2.10)[1]։
Տեղադրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Խաչքարը գտնվում է Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու արևմտյան պատին կից։
Քանդակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Խաչքարի քիվի կենտրոնում՝ երկու կերպարների ամբողջ հասակով քանդակներն են։
Նրա շուրջ քանդակված են 4 ավետարանիչներն,
- Մատթեոսը նույնացվում է մարդու հետ, որովհետև նրա Ավետարանը սկսվում է Քրիստոսի մարդեղության պատմությունով։
- Մարկոսը ներկայացվում է առյուծի խորհրդանիշով, որովհետև իր Ավետարանի սկզբում առյուծի պես քաջաբար հայտարարում է, թե Հիսուս Աստծո Որդին է։
- Ղուկասը նույնացվում է եզի հետ, որ զոհի խորհրդանիշն է, այն պատճառով, որ նրա Ավետարանը սկսվում է Զաքարիայի` տաճարում զոհի պատրաստության պաշտամունքի նկարագրությամբ։ Այս պատմությունն իր հերթին դիտվել է իբրև պատրաստություն Քրիստոսի զոհաբերության։
- Հովհաննեսը ներկայացվում է արծվի խորհրդանիշով, որովհետև նա իր Ավետարանի սկզբում սավառնում է վեր` հայտարարելով Քրիստոսի աստվածությունը։
Կենտրոնական խաչի աջ բվերնամասում քանդակված է մեկ այլ մարդու ամբողջական քանդակ։
Վիմական արձանագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Խաչքարի քիվին և ճակատին ուռուցիկ տառերով առկա է 3 տող վիմական արձանագրություն[2]
- ԽԱՉՍ ԲԱՐԵԽԱԻՍ ԽԱՏԱՐԻՆ
- ՏՐ ԱԾ
- ՅՍ ՔՍ
Համաձայան արձանագրության՝ խաչքարը նվիրված է Խատարին։