Դանիլինո (լիճ)
| Դանիլինո | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | լիճ |
| Երկիր |  Ռուսաստան[1] |
 | |
 | |
Դանիլինո (Դանիլովո) լիճ[2][3][3][4][5][6][7][8][9], գտնվում է Նովոսիբիրսկի մարզում[10], « Հինգ լիճ » խմբի ամենահայտնի լիճն է։
Լճի նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լիճը գտնվում է Նովոսիբիրսկի մարզի[6] Կիշտովյան շրջանի Մալոկրասնոյարսկի գյուղխորհրդի տարածքում։ Սահմանակից է Օմսկի մարզի Մուրոմցևյան շրջանին ( Օմսկի Կուրգանկա գյուղից մեկ կիլոմետր հեռավորության վրա է )։ Լճի տրամագիծը մեկ կիլոմետր է, խորությունը 17 մետր է. 10 մետրով ավել է քիչ հեռու հոսող Թարա գետից։ Ջրի հստակությունը 5 մետր է։ Լիճը խորությամբ զգալիորեն գերազանցում է տարածաշրջանի մյուս լճերին։ Ափերը զառիվայր են, խիտ գագաթներով և թփերով, իսկ վերևում՝ սոճինով, կեչիներով, կաղամախիներով։ Դանիլինո լճի շրջակայքում կան երկու լեռնակոհակներր՝ մեկ ու կես մետր բարձրությամբ, տասը մետր հեռավորության վրա։ Լիճը տարբերվում է Օմսկի և Նովոսիբիրսկի շրջանի բնության ջրային ավազաններից և բավականին նման է լեռնայինի`շատ խորը, հստակ, թափանցիկ ջրով, որտեղ բուսականություն գրեթե չկա[11]։
Լճի մասին լեգենդներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լճի անսովոր բնույթի պատճառով տեղացիները և զբոսաշրջիկները լեգենդներ են հյուսել նրա ծագման և ջրի բուժիչ հատկությունների մասին։ Լեգենդի համաձայն, Դանիլինո լիճը բաղկացած է« Հինգ լճերից» բաղկացած համակարգից, որը ձևավորվել է հինգ բեկորից բաղկացած երկնաքարերի ընկնելու արդյունքում։ Երկնաքարերի ընկնելով պայմանավորված՝ լիճը զարմանահրաշ հատկությամբ մաքուր ջուր ունի, որը պարունակում է մեծ քանակությամբ արծաթ։ Լեգենդի համաձայն լիճը ձեռք է բերել երկրորդ անունը՝ Արծաթյա։ Ասում են նաև, որ արծաթի պարունակության շնորհիվ բուժիչ լիճն օգտակար հատկությունները ունի, և բնակինչներն այն օգտագործում են մաշկային և այլ հիվանդություններ բուժելու համար։
Գիտական հետազոտություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2003 թվականի օգոստոսին Մուրոմցևյան շրջանի ջրային ռեսուրսները ուսումնասիրելու նպատակով Ռուսաստանի աշխարհագրական և ռուսական երկրաբանական ընկերությունների Օմսկի տարածքային գրասենյակները, ինչպես նաև «Բնության ռեսուրսների և Օմսկի շրջանի համար բնական պաշարների բնապահպանական տեղեկատվության տարածքային հիմնադրամը » դաշնային պետական հաստատությունը կատարել են բնապահպանական արշավ (գետ Թարա,փոքր գետեր, լճեր, այդ թվում և Դանիլիվո լիճ)։ Արշավախումբը ղեկավարում էր «ՏՖԳԻ-ի Օմսկի շրջանի » դաշնային պետական ինստիտուտի տնօրեն, գիտական քարտուղար Ի.Վյատկինը, ինչպես նաև Ռուսաստանի Դաշնության պատվավոր էկոլոգ, փոխնախագահ Գ. Նովիկովը։ Արշավախմբի գիտական ղեկավարը հանդիսանում է Ռուսական աշխարհագրական ընկերության Օմսկի տարածաշրջանային մասնաճյուղի նախագահության անդամ, գյուղատնտեսական գիտությունների դոկտոր, Օմսկի տարածաշրջանային մասնաճյուղի պրոֆեսոր Վ. Ռուսակովը[9] : Արշավի ընթացքում իրականացվել են հիդրոլոգիական, աշխարհագրական, էկոլոգիական և երկրաբանագիտական ուսումնասիրություններ։ Հավաքված ջրային նմուշները հետազոտվել են Օմսկի պետական տեխնիկական համալսարանում։ Պարզվել է, որ արծաթի պարունակությունը ջրում աննշան քանակությամբ է և չի գերազանցում սովորական նորմերը։ Սակայն մյուս կողմից, հայտնաբերվել է հսկայական քանակությամբ ազատ թթվածին[12][13]։ Լճի ջուրն անընդհատ փոփոխվում է բազմաթիվ ստորգետնյա աղբյուրներից ջրի հոսքի պատճառով և բերում թթվածին, դրանով է բացատրվում է Դանիլնոյի բուժիչ հատկությունները։ Ազատ թթվածինը բարելավում է նյութափոխանակության գործընթացները մարմնի մեջ և ակտիվացնում է նրա պաշտպանիչ մեխանիզմները[8]։
Հետազոտության անդամ էր Ռուսական աշխարհագրական ընկերության Օմսկի տարածաշրջանային մասնաճյուղի նախագահության անդամ Ռ.Վալիտովը, իսկ աշխատանքային խումբը բաղկացած էր Օմսկի պատմության պետական թանգարանի կրտսեր գիտաշխատող Ի. Շիպիցինից և Կալաչինսկ քաղաքի աշխարհագրության ուսուցիչ Եստաֆեյից։ Խումբը հավաքել է հերբարիումի 20 հավաքածու լճի տարբեր հատվածներից։ Չորացրած բույսերի հավաքածուն ներառում էր ջրային, առափնյա, խոտհարքի ու անտառային բարձրագույն անոթային բույսերի 4 ստորաբաժանումների 47 տեսակներ, 4 դասերի, 22 ընտանիքների, 45 տեսակներ։ Հերբարիումի պարունակությունը սովորական բույսերի մեջ կան հազվագյուտ նմուշներում, օրինակ, օճառախոտ դեղատուն,մազմզուկով սուսամբարը ։ Հերբիումի և թունավոր բույսերի մի քանի տեսակների համար հավաքված էր (կծու գորտնուկ, կոշտ ճարպ, հյուսիսային կործանիչ)[9]։
2008 թվականի հոկտեմբերին Սիբիրի ֆիզիկական կուլտուրայի և սպորտի պետական համալսարանի ուսուցիչների կողմից կազմակերպվել է արշավախումբ։ Արշավախմբի ղեկավարն էր Վ. Աիկինան, մանկավարժության դոկտոր Վ. Աիկինան[8]։ Արշավախումբը ուսումնասիրել է լճի ստորին հատվածի ռելիեֆը և պարզել, որ լիճն ունի ձագարաձև տեսք՝ լճի կենտրոնում հասնելով առավելագույն 16.2 մետր խորության։ Լճի ստորին հատվածը հարթ է և պղտոր։ Հետազոտության ընթացքում պարզվել է, որ կտրուկ փոփոխություններ տեղի չեն ունեցել։ Միևնույն ժամանակ պարզվել է, որ խորը հատվածը լճի կեսից տեղափոխվել է բարձր գոտի, երկու գագաթներով, որը կարող էր տեղի ունենալ երկրի երկայնքով անկյան տակ ընկած երկնաքարից[8]։
Լճի ջրի լաբորատոր փորձաքննությունները ցույց են տվել ավելի բարձր փափկություն և ավելի ցածր քանակի մետաղներ՝ համեմատած սովորական խմելու ջրի հետ։ Արծաթի պարունակությունը նորմայից մի փոքր ցածր է եղել։ Գիտականորեն ենթադրվում է, որ ջրի բարձր թթվածնի պարունակությունը պայմանավորված է բազմաթիվ աղբյուրներից։ Ենթադրվում է նաև, որ լճի ջրի բուժիչ հատկությունները պայմանավորված են որոշակի մետաղների եզակի համադրությամբ[8]։
Զբոսաշրջություն և հանգիստ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լճի մոտ կառուցապատված է հանգստի գոտի։ Այստեղ են գալիս Օմսկից, Նովոսիբիրսկի մարզից, ինչպես նաև Սիբիրի այլ մարզերից։ Զբոսաշրջիներին առաջարկվում են ջրային զվարճանքներ։ 2008 թվականի տվյալներով հանգստի գոտու տարածքը վճարովի է։
Լճի ափին կապտականաչավուն կավի հանքավայր կա, որն օգտագործվում է բուժիչ և կոսմետիկ նպատակով։ Լիճը շրջապատված է միջքաղաքային ճանապարհներով[14]։
Բնապահպանական վիճակը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Անտրոպոգեն գործոնը հանգեցրել է ջրամբարի բնապահպանական վիճակի վատթարացման։ 2002 թվականին ջրանցք էր փորվել՝ միացնելով լիճը Թարա գետին՝ ծանծաղացող լիճը ջրով ու ձկներով հարստացնելու նպատակով, ինչը հանգեցրել է լճի ջրի աղտոտման[9]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ GEOnet Names Server — 2018.
- ↑ Կաղապար:Карта
- ↑ 3,0 3,1 Словцовские чтения – 2001
- ↑ «Реестр наименований географических объектов на территорию Новосибирской области по состоянию на 16.05.2016». rosreestr.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 2-ին.
- ↑ Կաղապար:Карта
- ↑ 6,0 6,1 Կաղապար:КарСер
- ↑ Կաղապար:КарСер
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 Վ. Այկին. «Դանիլովո խորհրդավոր լիճը». Сибирский государственный университет физической культуры и спорта. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 12-ին. Վերցված է 2009 հունիսի 1-ին.
{{cite web}}: External link in|publisher= - ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 Шипицына И. Н. «Մուրոմցևսկի շրջանի ջրային օբյեկտների ուսումնասիրման բնապահպանական արշավախմբի մասին». Известия ОГИК музея. - № 10. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հուլիսի 18-ին.
- ↑ Атлас: 2006: Новосибирская область. — Новосибирск: ФГПУ ПО Инжгеодезия, 2006. — ISBN 5-85120-062-6
- ↑ «Тайна озера Данилово». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 15-ին. Վերցված է 1 июня 2009-ին.
- ↑ СибГУФК. «содержание неорганических веществ в воде озера Данилово». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 6-ին.
- ↑ СибГУФК. «показатели качества и безопасности воды озера Данилово».
{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)(չաշխատող հղում) - ↑ «Внедорожный первомай — 2011». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին.
-ին
|
