Տանգու (արարած)

Տանգուն (ճապ.՝ 天狗 - բառացի՝ «Երկնային շուն»; չին.՝ Տան Գոու), ճապոնական հավատալիքների արարած։ Ճապոնական հավատալիքների մեջ Տանգուն տերատոլոգիական արարած է. հայտնվում է բարձրահասակ տղամարդու կերպարում` կարմիր դեմքով, երկար քթով, երբեմն թևերով։ Թանգուն շատ հաճախ հագնում է լեռնային ճգնավորի (յամաբուշի) հագուստ. նա օժտված է հսկայական ուժով։

Տանգուն յամաբուշիի հագուստով

Ընդհանուր նկարագրություն

Թանգուն սիրում է մաքրությունը, չի հանդուրժում մարդկանց հարևանությունը, փայտահատներին, վախեցնում է նրանց բարձր ծիծաղով։ Համաձայն ժողովրդական համոզմունքի՝ մահից հետո չար կամ հպարտ մարդը կարող է վերածվել տանգուի։

Թանգուին վերագրվում են արտասովոր ֆիզիկական հմտություններ։ Ժամանակ առ ժամանակ նրանք ծառայում են որպես ուսուցիչներ պատերազմի և ռազմավարության արվեստում այն մարդկանց համար, ում արժանի են համարում։ Բացի այդ, ազնիվ տենգուն հանդես է գալիս որպես սուրբ մարդկանց և տաճարների պաշտպան։ Այնուամենայնիվ, ավելի հաճախ տենգուն չար, ծաղրող արարածներ են, որոնք ամեն անգամ ձգտում են վնասել մարդկանց։ Նրանք դաժան խաբեբաներ են, կրակներ են առաջացնում, հրահրում պատերազմներ։

Տանգուն չի կարող հանդուրժել ամբարտավանությունը, նախապաշարմունքը և ունայնությունը, հատկապես, երբ բուդդայական քահանաների և սամուրայների մասին է խոսքը։ Այսպիսով, Կամակուրայի դարաշրջանի ավարտին տանգուն դառնում է գրականության հիմնական գործիքը Դհարմայի պաշտպան հոգևորականության մեղավորությունը քննադատելու և բացահայտելու համար։

Տանգուն հեքիաթներում

Չնայած այն հանգամանքին, որ տանգուն թևեր ունի, հեքիաթներում նա թռչում է կախարդական վեերի օգնությամբ։

18-րդ դարի վերջում լեգենդի մեջ վիշապ լճի տիրոջը լեռներ է քարշ տալիս, որպեսզի նա ծարավից մեռնի ։ Փրկում է վիշապին Բուդդայական մի վանական։ Տանգուն սիրում է տեղավորվել ոլորված կոճղերով հին ծառերի մեջ։ 19-րդ դարի վերջի լեգենդներից մեկում մահացել են մարդիկ, ովքեր հատել են սոճին, որի մեջ ապրում էր Թանգուն:։

Տանգուի տեսակները

Կարասու տանգու

Կոտանգու, «ագռավ» տաենգու, կրտսեր տանգու

Տանգուի հնագույն ձև, որը պատկերված է որպես չար, ագռավանման արարած։ Նա ուներ մարդու մարմին, կեռանման դեմք, փոքր գլուխ, թևեր և ճանկեր։ Առևանգում է մեծահասակներին և երեխաներին։ Մասերի է բաժանում նրանց, ովքեր միտումնավոր վնասում են անտառը։ Երբեմն կարասու տենգուն ազատում է իր առևանգած մարդկանց, բայց կենդանի մնալով՝ նրանք վերադառնում էին տուն տկարամիտ դարձած։ Նրանք կարող են նաև շահարկել մարդու ճակատագիրը։

Կա նաև «Վեեր տենգու» հեքիաթը, որի սյուժեի հիմքում ընկած է այն փաստը, որ գյուղացի Հեյսակուն վեերների փոխանակում է կատարել։ Վեերի մի կողմը թակելիս՝ «Քիթ, աճի՜ր, քիթ, աճի՜ր, քիթ աճի՜ր» բառերով. թխկացնելով մյուսին և միաժամանակ երեք անգամ ասելով. «Քիթ, նեղացի՜ր», քիթը վերադառնում էր իր նախկին տեսքին։ Այս հեքիաթի հիման վրա 1970-ում թողարկվեց համանուն Դիաֆիլմ։

Յամաբուշի տանգու

Դաիտանգու, լեռնային ճգնավոր վանական

տանգուն, որն իր կյանքի ընթացքում արտաքնապես ավելի նման էր մարդու և պաշտպանի դեր էր ստանձնել մարդկային գործերում։ տանգուն կարող է վերածվել տղամարդու, կնոջ կամ երեխայի, բայց նրա հիմնական հիպոստազը ոտաբոբիկ թափառող տարեց ճգնավորն է՝ ծայրահեղ երկար քթով Յամաբուշի վանականը։

Գրականություն

• Тэнгу // Мифологический словарь/ Гл. ред. Е. М. Мелетинский. — М.:Советская энциклопедия, 1990. — 672 с.
• «Веер Тэнгу. Японские сказки» ISBN 5-7440-0234-0. (1991 год) 208 с.

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տանգու (արարած)» հոդվածին։