Jump to content

Վալհալլա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վալհալլայի պատկերը 17-րդ դարի իսլանդական ձեռագրում: Դարպասները պահպանվում են Հեյմդալի կողմից

Վալհալլա (հին սկանդինավյան լեզվով՝ Valhöll — «մահացածների սրահ»[1], «սպանվածների սրահ»[2][3], «սպանվածների պալատ»[4]), գերմանա-սկանդինավյան դիցաբանության մեջ երկնային պալատ Ասգարդում, որտեղ պատերազմի նահատակներն ընկնում են մահից հետո և որտեղ շարունակում են իրենց նախկին հերոսական կյանքը։

Օդինը բազմելով Հլիդսկյալֆում՝ ղեկավարում է Վալհալլան։ Նա վերցնում է մարտի դաշտում ընկած զինվորների մի մասին, իսկ վալկիրիաները հասցնում են նրանց պալատ։ Նահատակների մյուս կեսն ուղարկվում է Ֆոլկվանգ՝ (Fólkvangr — «Մարդկանց դաշտ») Ֆրեյա աստվածուհու մոտ։

Առասպելը պատմում է, որ Վալհալլան իրենից ներկայացնում է սրերի եզրին կախված վահաններով մի հսկա դահլիճ[4]։ Այդ դահլիճն ունի 540 դուռ և, վերջին մարտի՝ Ռագնարյոկի ժամանակ, Հեյմդալ աստծո կանչով ամեն դռնից դուրս կգան 800 զինվորներ։ Վալհալլայում ապրող զինվորներին կոչում են Էյնհերիներ։ Ամեն առավոտ նրանք զրահավորվում են և մարտնչում մինչ մահ, իսկ հետո հարություն են առնում, նստում են ընդհանուր սեղանի մոտ ու խրախճանք անում վալկիրիաների շրջապատում։ Նրանք ուտում են Սեհրիմնիր վարազի միսը, որին նրանք սպանում են ամեն օր, և որն ամեն օր հարություն է առնում։ էյնհերիները խմում են մեղր, որը կթում են Հեյդրութ այծից. վերջինս կանգնած է Վալհալլայում և ծամում է Իգգդրասիլ Տիեզերեկան Ծառի տերևները։ Կրակի փոխարեն Վալհալլան լուսավորում է սրերի փայլը[5]։

Գերմանա-սկանդինավյան դիցաբանության և պատմության մասին երգերի հին իսլանդերենով գրված Ավագ Էդդա ժողովածուի Գրիմնիրի խոսքը երգում կան Վալհալլային նվիրված տողեր[6]։

Յուպիտեր մոլորակի Կալիստո արբանյակի վրա շրջան է անվանակոչվել Վալհալլայի պատվին[7][8]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Вальх., 1971, էջ 273
  2. Jóhannesson, 1956, Isl. etym. Wört., s. 179
  3. Orchard, 1997, Dict. o. No. Myth a. Leg., էջեր 171–172
  4. 4,0 4,1 Валг., 1891, էջ 399
  5. Щеглов, 2006, Вальхалла// БРЭ, էջ 559
  6. Ст. Эдда, 2015, էջ 37
  7. Кусков и др., 2009, Системы Юпитера и Сатурна, էջ 353
  8. Greeley et al., 2000

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • «Валгалла, в мифологии». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  • Вальхалла // Брасос — Веш. — М. : Советская энциклопедия, 1971. — С. 273. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 4).
  • Кусков О. Л.. Системы Юпитера и Сатурна : Формирование, состав и внутреннее строение / Кусков О. Л., Дорофеева В. А., Кронрод В. А., Макалкин А. Б. ; Отв. ред. ак. М. Я. Маров. — М. : Изд. ЛКИ, 2009. — 576 с. — ISBN 978-5-382-00986-5.
  • Речи Гримнира // Старшая Эдда [Текст] : древнеисландские песни о богах и героях / пер. А. И. Корсуна; ред., вступ. ст. и коммент. М. И. Стеблин-Каменского. — СПб. : Наука, 2015. — 259 с. — (Литературные памятники / Российская акад. наук). — Репр. вопроизведение изд. 1963. — ISBN 978-5-02-038253-4.
  • Старшая Эдда : Исландский эпос. — СПб. : Азбука, 2011. — С. 87, 415. — 464 с. — ISBN 978-5-389-02679-7.
  • Вальхалла / А. Д. Щеглов // Большой Кавказ — Великий канал. — М. : Большая российская энциклопедия, 2006. — С. 559. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 4). — ISBN 5-85270-333-8.
  • Buisson, Ludwig. Der Bildstein Ardre VIII auf Gotland : [գերմ.] // Abhandlungen der Akademie der Wissenschaften in Göttingen, Philologisch-historische Klasse, Dritte Folge. — Göttingen, 1976. — № 102. — ISSN 0930-4304.
  • Die Geschichte vom starken Grettir, dem Geächteten : [գերմ.] / Übertragen von Paul Herrmann. — Düsseldorf, Köln, 1963. — Bd. 5. — (Sammlung Thule).
  • Greeley, R.; et al.; Klemaszewski, J.E.; Wagner L.; et al. (2000). “Galileo views of the geology of Callisto”. Planetary and Space Science. 48 (9): 829—853. Bibcode:2000P&SS...48..829G. DOI:10.1016/S0032-0633(00)00050-7.
  • Gutalag och Gutasaga, utg. af Hugo Pipping, København 1905—1907 (Samfund 33)
  • Jóhannesson, Alexander. Isländisches etymologisches Wörterbuch : [իսլանդ.]. — Bern : Franske, 1956. — XXIII, 1406 s.
  • Orchard, Andy. Dictionary of Norse Myth and Legend : [англ.]. — L. : Cassell, 1997. — ISBN 0-304-34520-2.
  • Sögubrot af Fornkonungum// Sögur Danakonunga, udg. av C. af Petersens och E. Olson, København 1919—1925 (Samfund 46,1). Dänische Übersetzung: C. Ch. Rafn, Nordiske Kaempe-Historier, Bd. III (1824).
  • Saxo Grammaticus, Gesta Danorum, rec. et ed. J. Olrik et H. Ræder, Bd. I (1931), Lib. VII, c.X.; Lib. VIII, c.IV.
  • Uecker, Heiko. Die altnordischen Bestattungssitten in der literarischen Überlieferung. — München : Schön, 1966. — 179 s. — München, Phil. F., Diss. v. 3. Okt. 1966.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վալհալլա» հոդվածին։