«Թարխուն»–ի խմբագրումների տարբերություն
չNo edit summary |
|||
| Տող 30. | Տող 30. | ||
}} |
}} |
||
'''Թարխուն''' ({{lang-la|''Artemísia dracuncúlus''}}), [[աստղածաղկազգիներ]]ի ([[բարդածաղկավորներ]]) ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույս։ |
'''Թարխուն''' ({{lang-la|''Artemísia dracuncúlus''}}), [[աստղածաղկազգիներ]]ի ([[բարդածաղկավորներ]]) ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույս։ |
||
Տարածված տերևաբանջար, որն օգտագործվում է բացառապես թարմ վիճակում որպես կանաչի, իսկ կերակուրների մեջ գրեթե չի |
Տարածված տերևաբանջար, որն օգտագործվում է բացառապես թարմ վիճակում որպես կանաչի, իսկ կերակուրների մեջ գրեթե չի օգտագործվում։ |
||
== Կենսաբանական նկարագիր == |
== Կենսաբանական նկարագիր == |
||
18:55, 2 Մայիսի 2017-ի տարբերակ
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Թարխուն (այլ կիրառումներ)
| Թարխուն | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||||||
| Artemisia dracunculus L., 1753
| ||||||||||||
|
|
Թարխուն (լատին․՝ Artemísia dracuncúlus), աստղածաղկազգիների (բարդածաղկավորներ) ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույս։ Տարածված տերևաբանջար, որն օգտագործվում է բացառապես թարմ վիճակում որպես կանաչի, իսկ կերակուրների մեջ գրեթե չի օգտագործվում։
Կենսաբանական նկարագիր
Ցողունը կանգուն է, բարձրությունը՝ 60-80 սմ, տերևները հերթադիր են, նեղ-նշտարաձև։ Ծաղկաբույլը զամբյուղ է, ծաղիկները՝ մանր, սպիտակ։ Ծաղկում է հուլիս-սեպտեմբերին։
Կիրառություն և նշանակություն
Թարխունը ունի սուր, դուրեկան համ ու հոտ, օգտագործում են սննդի մեշ՝ որպես համեմունք: Պարունակում է եթերայուղեր, վիտամին C, կարոտին (A-նախավիտամին), հանքային աղեր։ Կարգավորում է նյութափոխանակությունը, ախորժաբեր է։ Բազմանում է վեգետատիվ ճանապարհով և սերմերով։ Որոշ չափով թարխունն օգտագործվում է թթուների մեջ։ Թարխունի ծաղկած բույսերն օգտագործվում են լիկյորներ պատրաստելու համար։
Տարածում
ՀՀ-ում մշակվում է ամենուր՝ տնամերձ տարածություններում, ջերմոցներում։ Վայրի տեսքով աճում է Արևելյան Եվրոպայում, Կենտրոնական Ասիայում, Մոնղոլիայում, Պակիստանում և Հնդկաստանում, Հյուսիսային Ամերիկայում աճում է կենտրոնական Մեքսիկայից մինչև Կանադա և Ալյասկա։ Աճում է լեռնային գոտիներում։
Բուսական հումք
Արմատային համակարգը պարունակում է կարոտին (մինչև 15 %), ասկորբինաթթու (0,19 %)։ Պարունակում է եթերային յուղեր, կանաչ մասում կազմում է 0,1—0,4 % իսկ չմշակվածներինը՝ 0,25—0,8 %:
Մշակույթյան և բժշկության մեջ օգտագործում են կանաչ մասը, որը հավաքում են մինչև բույսի ծաղկելը։
Դասակարգում
Տաքսոնոմիա
| 12 ընտանիք (համաձայնAPG II Համակարգի) | ևս 200 մինչև 400 տեսակ | |||||||||||||||
| Կարգ Բարդածաղկավորներ | դաս Օշինդր | f1 | ||||||||||||||
| Բաժին Ծաղկավոր բույսեր կամ Ծածկասերմեր | ընտանիք Աստղածաղկազգիներ | տեսակ Թարխուն |
||||||||||||||
| ավելի քան 44 կարգի ծաղկավոր բույսեր (համաձայնAPG II Համակարգի) |
մոտ 900-100 տեսակ | f2 | ||||||||||||||
Հոմանիշներ
- Artemisia glauca Pall. ex Willd.
- Artemisia glauca var. dracunculina Fernald
- Artemisia redowskyi Ledeb.[1]
Ըստ 2010 թվականի տվյալների The Plant List[2], հոմանիշներ են նաև՝
- Achillea dracunculus Hort. ex Steud.
- Achillea changaica Krasch.
- Artemisia dracunculus Pursh, nom. illeg.
- Artemisia inodora Willd.
- Draconia dracunculus (L.) Soják
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
- ↑ По данным сайта GRIN (см. раздел Ссылки).
- ↑ «Artemisia dracunculus L. is an accepted name». The Plant List (2010). Version 1. Published on the Internet; http://www.theplantlist.org/ (անգլերեն). Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanical Garden. 2010. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 5-ին.
{{cite web}}: External link in|work=
Գրականություն
- Дудченко Л. Г., Козьяков А. С., Кривенко В. В. Пряно-ароматические и пряно-вкусовые растения: Справочник / Отв. ред. К. М. Сытник. — К.: Наукова думка, 1989. — 304 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-12-000483-0.
- Губанов И. А. и др. 1276. Artemisia dracunculus L. — Полынь эстрагон // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3 т. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл., 2004. — Т. 3. Покрытосеменные (двудольные: раздельнолепестные). — С. 340. — ISBN 5-87317-163-7.
- Liste der Küchenkräuter und Gewürzpflanzen
- Anne Iburg (Hrsg.)։ Dumonts kleines Gewürzlexikon. 1. Auflage. Edition Dörfler im Nebel Verlag, Egolsheim 2004, ISBN 3-89555-202-X.
- Avril Rodway: Kräuter und Gewürze. Tessloff, Hamburg 1980, ISBN 3-7886-9910-8.
Արտաքին հղումներ
- Entire Site about Tarragon
- NRCS: USDA Plants Profile: Artemisia dracunculus
- Flora of Pakistan: Artemisia dracunculus
- "Tarragon" at Purdue Guide to Medicinal and Aromatic Plants
|
Ընթերցե՛ք «թարխուն» բառի բացատրությունը Հայերեն Վիքիբառարանում։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|