Աղոթարարներ

Աղոթարարներ
Սովորական աղոթարար
Գիտական դասակարգում
Թագավորություն Կենդանիներ Տիպ Հոդվածոտանիներ Դաս Միջատներ Կարգ Աղոթարարներ
Լատիներեն անվանում
Mantodea Burmeister, 1838
Հոմանիշներ
Mantoptera
Ընտանիքներ
Acanthopidae Amorphoscelidae Chaeteessidae Empusidae Eremiaphilidae Hymenopodidae Iridopterygidae Liturgusidae Mantidae Mantoididae Metallyticidae Sibyllidae Tarachodidae Thespidae Toxoderidae
Դասակարգումը Վիքիցեղերում Պատկերներ Վիքիպահեստում ITIS 666589 NCBI 7504 EOL 416

Աղոթարարներ կամ հարցուկներ կամ մորղեր (լատին․՝ Mantodea կամ Mantoptera), միջատների կարգ։ Հայտնի է 2000, Հայաստանում՝ 5 տեսակ։ Առավել տարածված է մորղ սովորականը (Mantis religiosa)։

Արտաքին կառուցվածք

Մորղերը մեծ կամ միջին մեծության, խիստ երկարավուն մարմնով գիշատիչ միջատներ են։ Հարցուկների գլուխը եռանկյունաձև է, խիստ շարժուն։ Մորղի բերանային մասերը կրծող են։ Կրծքային առաջին զույգ բնորոշ գիշատիչ ոտքերը վերափոխված են բռնող վերջավորությունների, որոնց սրունքներն ու ազդրերը պատված են փշերով։ Որսին դարանակալելիս մարմինը ձգում են, առջևի ոտքերն ուղղում դեպի վեր (աղոթողի կեցվածքի է նման, այստեղից՝ անվանումը)։ Որոշ տեսակների մոտ թեվերին կա մի թերթ որի վրա գունավոր նախշեր կան որի օգնութըամբ՝ վախեցնում են թշնամուն և փախնում։

Բազմացում և զարգացում

Զարգանում են թերի կերպարանափոխությամբ։ Մորղերը ձվադրում են մեծ քանակությամբ ձվածիր խոշոր կոնակիթերում։ Թրթուրները ձվերից դուրս են գալիս ուշ գարնանը և ամռանը զարգանալով՝ դառնում են սեռահասուն։ Աղոթարարները տարվա մեջ տալիս են 1 սերունդ։

Սննդառություն

Հարցուկներ վարում են ցերեկային կյանք, ջերմասեր են։ Սնվում են առավելապես լվիճներով, ճանճերով և այլ մանր միջատներով, մեծ չափերի աղոթարարները՝ նաև մորեխներով, թիթեռներով և այլն։ Որոշ խոշոր արևադարձային տեսակներ հարձակվում են նույնիսկ փոքր թռչունների, գորտերի և մողեսների վրա։ Ունեն պաշտպան, գունավորում։ Ոչնչացնում են վնասատու միջատներին։ Որոշ տեսակները ունեն գիպնոզացնող հատկություն, որի օգնությամբ կարողանում է զոհին հիպնոսացնել և հետո ուտել, մինչև միջատը ուշքի գա։

Վիքիբառարան

Ընթերցե՛ք «աղոթարար» բառի բացատրությունը Հայերեն Վիքիբառարանում։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։