«Զանգվածի ներգործության օրենք»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

12:24, 17 Հոկտեմբերի 2015-ի տարբերակ

Զանգվածի ներգործության օրենք, ֆիզիկական քիմիայի հիմնական օրենքներից է։

Օրենքի ձևակերպողներ

Ձևակերպել են նորվեգացի գիտնականներ Կ․ Գուլդբերգը ն Պ․ Վաագեն 1864 —1867 թվականներին։

Օրենքի նկարագիր

Զանգվածի ներգործության օրենքը կապ է հաստատում քիմիական ռեակցիայի արագության և փոխազդվող նյութերի կոնցենտրացիաների միջև։ Համաձայն Զանգվածի ներգործության օրենքի, արագությունը, որով А նյութը փոխազդում է В նյութի հետ, կախված է դրանց կոնցենտրացիաից կամ ակտիվությունից։ Դարձելի ռեակցիայի համար՝ аА+bВ=mМ+nN, ուղիղ ռեակցիայի (ձախից աջ ընթացող) արագությունը արտահայտվում է v₁ = k₁[A]^a[B]^b, հետադարձ ռեակցիայի (աջից ձախ ընթացող) արագությունը՝ v₂= = k₂[M]^m[N]ⁿ, որտեղ k₁ ն к₂-ը ռեակցիաների արագությունների հսատատուններն են կամ տեսակարար արագությունները, [А], [В], [M], [N]-ը՝ А, В, M, N նյութերի մոլային կոնցենտրացիաները։ Ուղիղ ռեակցիայի արագությունը ռեակցիայի ընթացքում փոքրանում է, իսկ հետադարձ ռեակցիայինը՝ մեծանում։ Երբ ռեակցիաների արագությունները հավասարվում են՝ V₁ = V₂, հաստատվում է hավասարակշռություն։ Այդ դեպքում ռեակցիային մասնակցող նյութերի կոնցենտրացիաների միջև կապն արտահայտվում Է

k₁/k₂=K[M]^m[N]ⁿ/[A]^a[B]^b

առնչությամբ, որտեղ K-ն հաստատուն մեծություն է տվյալ ռեակցիայի և ջերմաստիճանի համար և կոչվում է ռեակցիայի հավասարակշռության հաստատուն (կոնստանտ)։ Գազային նյութերի համար հավասարումն արտահայտվում է նյութերի պարցիալ ճնշումներով։ Զանգվածի ներգործության օրենքը կիրառվում է քիմիական պրոցեսների տարբեր հաշվարկների համար (օրինակ, ամոնիակի սինթեզ, ծծմբային գազի օքսիդացում և այլն), թույլ է տալիս վճռելու հարցեր, թե նյութերի կոնցենտրացիաների տրված հարաբերության դեպքում որ ուղղությամբ կընթանա ռեակցիան, որքան շատ կստացվի ցանկալի նյութը ռեակցիայի այս կամ այն պայմաններում։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։

@@ Տող 6. / Տող 6. @@
 == Օրենքի նկարագիր ==
-Զանգվածի ներգործության օրենքը կապ է հաստատում քիմիական ռեակցիայի [[Արագություն|արագությ]]ան և փոխազդվող նյութերի [[խտություն]]ների միջև։
+Զանգվածի ներգործության օրենքը կապ է հաստատում քիմիական ռեակցիայի [[Արագություն|արագությ]]ան և փոխազդվող նյութերի [[կոնցենտրացիա]]ների միջև։
-Համաձայն [[Զանգված]]ի ներգործության օրենքի, արագությունը, որով А նյութը փոխազդում է В նյութի հետ, կախված է դրանց խտությունից կամ ակտիվությունից։ Դարձելի ռեակցիայի համար՝ аА+bВ=mМ+nN, ուղիղ ռեակցիայի (ձախից աջ ընթացող) արագությունը արտահայտվում է v<sub>1</sub> = k<sub>1</sub>[A]<sup>a</sup>[B]<sup>b</sup>, հետադարձ ռեակցիայի (աջից ձախ ընթացող) արագությունը՝ v<sub>2</sub>= = k<sub>2</sub>[M]<sup>m</sup>[N]<sup>n</sup>, որտեղ k<sub>1</sub> ն к<sub>2</sub>-ը ռեակցիաների արագությունների հսատատուններն են կամ տեսակարար արագությունները, [А], [В], [M], [N]-ը՝ А, В, M, N նյութերի խտությունները։ Ուղիղ ռեակցիայի արագությունը ռեակցիայի ընթացքում փոքրանում է, իսկ հետադարձ ռեակցիայինը՝ մեծանում։ Երբ ռեակցիաների արագությունները հավասարվում են՝ V<sub>1</sub> = V<sub>2</sub>, հաստատվում է hավասարակշռություն։ Այդ դեպքում ռեակցիային մասնակցող նյութերի խտությունների միջև կապն արտահայտվում Է
+Համաձայն [[Զանգված]]ի ներգործության օրենքի, արագությունը, որով А նյութը փոխազդում է В նյութի հետ, կախված է դրանց կոնցենտրացիաից կամ ակտիվությունից։ Դարձելի ռեակցիայի համար՝ аА+bВ=mМ+nN, ուղիղ ռեակցիայի (ձախից աջ ընթացող) արագությունը արտահայտվում է v<sub>1</sub> = k<sub>1</sub>[A]<sup>a</sup>[B]<sup>b</sup>, հետադարձ ռեակցիայի (աջից ձախ ընթացող) արագությունը՝ v<sub>2</sub>= = k<sub>2</sub>[M]<sup>m</sup>[N]<sup>n</sup>, որտեղ k<sub>1</sub> ն к<sub>2</sub>-ը ռեակցիաների արագությունների հսատատուններն են կամ տեսակարար արագությունները, [А], [В], [M], [N]-ը՝ А, В, M, N նյութերի մոլային կոնցենտրացիաները։ Ուղիղ ռեակցիայի արագությունը ռեակցիայի ընթացքում փոքրանում է, իսկ հետադարձ ռեակցիայինը՝ մեծանում։ Երբ ռեակցիաների արագությունները հավասարվում են՝ V<sub>1</sub> = V<sub>2</sub>, հաստատվում է hավասարակշռություն։ Այդ դեպքում ռեակցիային մասնակցող նյութերի կոնցենտրացիաների միջև կապն արտահայտվում Է
 k<sub>1</sub>/k<sub>2</sub>=K[M]<sup>m</sup>[N]<sup>n</sup>/[A]<sup>a</sup>[B]<sup>b</sup>
-առնչությամբ, որտեղ K-ն հաստատուն մեծություն է տվյալ ռեակցիայի և [[ջերմաստիճան]]ի համար և կոչվում է ռեակցիայի հավասարակշռության հաստատուն (կոնստանտ)։ Գազային նյութերի համար հավասարումն արտահայտվում է նյութերի պարցիալ ճնշումներով։ Զանգվածի ներգործության օրենքը կիրառվում է քիմիական պրոցեսների տարբեր հաշվարկների համար (օրինակ, ամոնիակի սինթեզ, ծծմբային գազի օքսիդացում և այլն), թույլ է տալիս վճռելու հարցեր, թե հյութերի խտություևների տրված հարաբերության դեպքում որ ուղղությամբ կընթանա ռեակցիան, որքան շատ կստացվի ցանկալի նյութը ռեակցիայի այս կամ այն պայմաններում։
+առնչությամբ, որտեղ K-ն հաստատուն մեծություն է տվյալ ռեակցիայի և [[ջերմաստիճան]]ի համար և կոչվում է ռեակցիայի հավասարակշռության հաստատուն (կոնստանտ)։ Գազային նյութերի համար հավասարումն արտահայտվում է նյութերի պարցիալ ճնշումներով։ Զանգվածի ներգործության օրենքը կիրառվում է քիմիական պրոցեսների տարբեր հաշվարկների համար (օրինակ, ամոնիակի սինթեզ, ծծմբային գազի օքսիդացում և այլն), թույլ է տալիս վճռելու հարցեր, թե նյութերի կոնցենտրացիաների տրված հարաբերության դեպքում որ ուղղությամբ կընթանա ռեակցիան, որքան շատ կստացվի ցանկալի նյութը ռեակցիայի այս կամ այն պայմաններում։
 {{ՀՍՀ}}