«Ճշմարտություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ Ռոբոտը ավելացնում է․: lv:Patiesība |
չ Ռոբոտը ավելացնում է․: be:Ісціна |
||
Տող 26. | Տող 26. | ||
[[ar:حقيقة]] |
[[ar:حقيقة]] |
||
[[arz:حقيقه]] |
[[arz:حقيقه]] |
||
[[be:Ісціна]] |
|||
[[be-x-old:Ісьціна]] |
[[be-x-old:Ісьціна]] |
||
[[bg:Истина]] |
[[bg:Истина]] |
16:33, 20 Հուլիսի 2010-ի տարբերակ
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
Ճշմարտությունը սուբյեկտի կողմից իրականության ադեկվատ արտացոլումն է: Ճշմարտությունն իրականության հենց այնպիսի վերարտադրումն է, ինչպիսին այն կա՝ գիտակցությունից դուրս և նրանից անկախ: Ճշմարտության չափանիշները դիտարկվում են ճանաչողության տեսության՝ գնեսեոլոգիայի շրջանակներում: Գնեսեոլոգիան փիլիսոփայության այն բաժինն է, որն ուսումնասիրում է ճանաչողական գործունեության ընթացքում սուբյեկտի և օբյեկտի փոխհարաբերությունները, գիտելիքի և իրականության հարաբերակցությունը, մարդու կողմից աշխարհի ճանաչման հնարավորությունները, ճշմարտության չափանիշներն ու գիտելիքի հավաստիությունը:
Իդեալիստական փիլիսոփայության համակարգերում ճշմարտությունը համարվել է իդեալական օբյեկտների հավերժ ու անփոփոխ հատկություն /Պլատոն/, բանականության բնածին հատկանիշ /Դեկարտ/ կամ մտքի ապրիորի ձև /Կանտ/: Ըստ դիալեկտիկական ըմբռնման՝ ճշմարտությունը գիտելիքների ծավալուն գործընթաց է /Հեգել/: Իսկ պրագմատիզմը ճշմարիտ է համարում այն գիտելիքը, որը գործնականորեն կիրառելի է և ապահովում է հաջողություն:
Փիլիսոփայության շրջանակներում քննարկվում է այնպիսի կատեգորիա, ինչպիսին է օբյեկտիվ ճշմարտությունը, ինչը մարդուց և մարդկությունից անկախ գիտելիքի բովանդակությունն է: Կա նաև բացարձակ և հարաբերական ճշմարտություն, ինչը դիալեկտիկական մատերիալիզմի կատեգորիա է:
Ճշմարտություն տերմինն օգտագործվում է նաև ձևական տրամաբանության մեջ: Գոյություն ունի «տրամաբանական ճշմարտություն», որը հակադրվում է փաստական ճշմարտությանը: Տրամաբանության մեջ ասույթը համարվում է ճշմարիտ, եթե նրա ձևը համընկնում է կամ որոշ թույլատրելի գործողություններից հետո կարող է համընկնել տրամաբանական օրենքի հետ:
Արտաքին հղումներ
- The Correspondence Theory of Truth (անգլ.)
- The Coherence Theory of Truth (անգլ.)
- The Deflationary Theory of Truth (անգլ.)
- Tarski's Truth Definitions (անգլ.)
- Axiomatic Theories of Truth (անգլ.)