«Կոնյակ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Տող 36. | Տող 36. | ||
Հարկ է նշել, որ Napoleon գրությունը կոնյակի տեսակ չէ, այլ դասակարգման աստիճան (համապատասխանում է X.O. կարգին): |
Հարկ է նշել, որ Napoleon գրությունը կոնյակի տեսակ չէ, այլ դասակարգման աստիճան (համապատասխանում է X.O. կարգին): |
||
== |
== Տե'ս նաև == |
||
[[Երևանի կոնյակի գործարան]] |
* [[Երևանի կոնյակի գործարան]] |
||
* [[Արմանյակ]] |
|||
== Ծանոթագրություններ == |
== Ծանոթագրություններ == |
||
{{ծանցանկ}} |
{{ծանցանկ}} |
09:37, 10 Նոյեմբերի 2013-ի տարբերակ
Կոնյակ (ֆր.՝ cognac), թունդ ալկոհոլային խմիչք, որն արտադրվում է խաղողի որոշ տեսակներից թորման և հնեցման հատուկ տեխնոլոգիայով։ Իր անունը ստացել է Ֆրանսիայի Պուատու տարածաշրջանի Կոնյակ քաղաքի անունից։ Կոնյակ արտադրվում է նաև Հայաստանում: Այստեղ արտադրությունը հիմնադրվել է 1887թ., վաճառական Ներսես Թաիրովի (Թահիրյան) կողմից, Հին Էրիվան ամրոցի տեղում` իր իսկ կառուցած կոնյակի գործարանում։
Անունը
Իր անունը ստացել է Ֆրանսիայի Պուատու տարածաշրջանի Կոնյակ (Ֆրանսերեն` Cognac) քաղաքի անունից, որի շրջակայքի եւ նույն այդ քաղաքի հետ է կապված այդ ոգելից խմիչքի ծագման պատմությունը:
Արտադրության տեխնոլոգիան
Խաղողը
Կոնյակի արտադրության համար որպես հումք ծառայող սպիտակ խաղողներից հիմնական տեսակն է ունյի բլանը (ֆրանսերեն` Ugni Blanc, Իտալիայում հայտնի է Trebbiano տրեբիանո անունով), որն աճում է դանդաղ, ունի բարձր թթվայնություն, բարձր բեքատվություն եւ հիվանդությունների հանդեպ դիմացկուն է: Բացի դրանից, օգտագործվում են նաեւ այլ տեսակներ, որոնց աճեցնելը շատ բարդ է: Նրանցից ստացվող սպիրտներն ավելի բուրավետ են եւ ավելի հարուստ համեր ունեն: Այդ տեսակներից են, մասնավորապես, ֆոլ բլանշը, կոլոմբարը եւ մոնտիլը:
Ճզմումը եւ խմորումը
Խաղողի բերքը հավաքվում է հոկտեմբերին եւ անմիջապես սկսվում է հյութը քամելու պրոցեսը: Ավանդաբար այդ նպատակի համար օգտագործվում են հորիզոնական մամլիչներ, որոնք չեն կոտրատում պտուղների կորիզները: Օրենսդրությամբ արգելվում է Արքիմեդի պարուրակով աշխատող մամլիչների կիրառումը: Խաղողի հյութն այնուհետեւ ուղարկվում է խմորման: Օրենսդրությամբ խմորման ժամանակ շաքար ավելացնելն արգելվում է: Խմորումը կարեւորագույն պրոցես է եւ տեւում է երեք շաբաթի չափ:
Թորումը
Հաջորդ պրոցեսը ստացված 9% թնդության եւ բարձր թթվայնության գինու թորումն է:
Թորումը կատարվում է հատուկ կաթսաներում` երկու փուլով: Առաջին փուլում ստացվում է 27-32 % թնդության հումքային սպիրտ (Ֆրանսերեն` première chauffe): Բուն կոնյակի սպիրտն (Ֆրանսերեն` bonne chauffe) ստացվում է երկրորդ անգամ թորելուց հետո: Ստացված 68-72 % թնդության սպիրտն ուղարկվում է կաղնե տակառների մեջ հնեցնելու, որից էլ ստացվում է կոնյակը:
Հնեցումը
Կոնյակ կոչվելու համար սպիրտը կաղնե տակառներում պետք է պահվի առնվազն երկու տարի: Տակառների ծավալը 270-ից 450 լիտր է, պատրաստվում են Տրոնսյո եւ Լիմուզեն դեպարտամենտների անտառներում աճող, առնվազն 80 տարեկան կաղնու ծառերից: Կոնյակի հնեցման համար տակառները պահում են մառաններում:
Հնեցման ժամանակ կոնյակը դառնում է ավելի մուգ, ձեռք է բերում ոսկեգույն փայլ եւ հագենում է փայտի վանիլային բույրով: Հնեցման ժամանակ փայտի ծակոտիների միջով ցնդում է սպիրտի մի զգալի մասը, որի ֆրանսիացիներն ասում են part des anges` «հրեշտակների բաժին»: Տարեկան այն կազմում է ավելի քան քսան միլիոն շշին համարժեք քանակ: Կոնյակի արտադրության հաջորդ փուլում այն տակառներից լցնում են «դամ-ժոն» (ֆրանսերեն` Dames-Jeanne) կոչվող ապակե շշերի մեջ եւ տեղավորում են մառանի ամենահեռավոր տեղերում, որտեղ նրանք կարող են առանց փոխվելու մնալ տասնամյակներով:
Արտադրող ընկերությունները
Կոնյակ արտադրող ընկերություններն ավելի քան 200-ն են, նրանցից ամենախոշոր չորս ընկերություններն արտադրում են համաշխարհային շուկայում իրացվող կոնյակի ավելի քան 90%-ը: Դրանք են` Courvoisier (Հայերեն` Կուրվուազյե), Hennessy (Հայերեն` Անսի), Martell (Հայերեն` Մարտել) եւ Rémy Martin (Հայերեն` Ռեմի մարտեն) ընկերությունները:
Դասակարգումը
Համաձայն Կոնյակների ազգային միջարհեստակցական բյուրոյի (Bureau National Interprofessionnel du Cognac) դասակարգման, կոնյակների պաշտոնական որակային աստիճանները հետեւյալն են`
- V.S. (Very Special), կամ ✯✯✯ (երեք աստղ)` պահելու ժամանակն առնվազն երկու տարի է:
- V.S.O.P. (Very Special or Superior Old Pale) կամ Reserve` նվազագույնը` չորս տարի:
- V.V.S.O.P. (Very Very Special or Superior Old Pale) կամ Grand Reserve` նվազագույնը` հինգ տարի:
- X.O. (Extra Old) կամ Napoleon` վեց տարի:
Աստիճանների անուններն անգլերեն են, քանի որ կոնյակի առեւտուրը, մասնավորապես 18րդ դարում կապված է եղել Բրիտանիայի հետ:[1] Բյուրոն արգելում է 6.5 տարուց ավելի պահված կոնյակների դասակարգումը, քանի որ համարում է, որ 6.5 տարուց ավելի ժամկետներում հնարավոր չէ վերահսկել հնեցման պրոցեսները: Հարկ է նշել, որ Napoleon գրությունը կոնյակի տեսակ չէ, այլ դասակարգման աստիճան (համապատասխանում է X.O. կարգին):