«Թուրքմենչայի պայմանագիր»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

10:42, 18 հունվարի 2009-ի տարբերակ

Թուրքմենչայի Պայմանագիրը 1828 (ռուս.՝ Туркманчайский договор; պարս.՝ عهدنامه ترکمنچای), ստորագրվել է Ռուսաստանի և Պարսկաստանի միջև փըտրվարի 21–ին, Ղարաբաղի Գյուլիստան (Խաչեն) գյուղում, 1804-13 ռուս–պարսկական պատերազմից հետո։

1828թ. Թուրքմենչայի պայմանագիրը կնքվել է Ռուսաստանի և Իրանի միջև՝ նշանավորելով 1826-1828թթ. ռուս-պարսկական պատերազմի ավարտը։ Պայմանագիրը ստորագրվել է փետրվարի 10-ին՝ Թուրքմենչայ գյուղում (Թավրիզի մերձակայքում)։ Ռուսական կողմից այն ստորագրել է Իվան Պասկևիչը, Իրանի կողմից՝ Աբաս-Միրզան։ Խաղաղության պայմանների մշակմանը մասնակցել է Ալեքսանդր Սերգեի Գրիբոեդովը։ ^[1]

Նրա կնքելով, երկու երկրները համաձայնեցին հետևյալին՝ ^[2]

1. Պայմանագրի 4րդ հոդվածի համաձայն, Իրանը հանձնում է Երևանը , և այսօր Ադրբեջանի մաս կազմող՝ Նախիջևանը, Թալիշը, Օրդուբադը, և Արրան նահանգի Մուղան շրջանները Ռուսաստանին, ինչպես նաև այն շրջանները որ Ռուսաստանին էր հանձնել Գյուլիստանի պայմանագրի ընթացքում:

2. Արազն է նոր սահմանը Իրանի և Ռուսաստանի միջև, «Արարատ ղալաից մինչև Աստարա-ի գետի ելանցքը»:

3. Պայմանագրի 6րդ հոդվածի համաձայն, Իրանը խոստացավ Ռուսաստանին վճարել 10 քորուր ոսկիում (1828ի արժույթով)

4. Պայմանագրի 8րդ հոդվածի համաձայն, պարսկական նավերը կորցնում են իրենց իրավունքները Կասպից ծովում և իր ափերին շրջելու, որը տրվում է Ռուսաստանին:

5. Իրանը ճանաչում է կապիտուլյացիայի իրավունքներ՝ Իրանում գտնվող ռուսերի համար:

6. Պայմանագրի 10րդ հոդվածի համաձայն, ռուսաստանը շահում է իր հյուպատոսարան պատվիրակներին Պարսկաստանում այլուր ուղարկելու իրավունքը:

7. Պայմանագրի 13րդ հոդվածի համաձայն, պատերազմի գերիների փոխանակում

8. Պայմանագրի 10րդ հոդվածի համաձայն, Պարսկաստանը ուժադրված է տնտեսական պայմանագրեր կնքել Ռուսաստանի հետ՝ ոնց որ Ռուսաստանը կոնկրետացնի:

9. Պայմանագրի 7րդ հոդվածի համաձայն, Ռուսաստանը խոստանում է աջակցել Աբբաս Միրզային որպես Պարսկաստանի թագաժառանգը Ֆաթհալի Շահի մահից հետո:

10. Պարսկաստանը պաշտոնապես ներողություն է խնդրում իր Գյուլիստանի պայմանագրի խոստումների խախտման համար:

11. Պայմանագրի 15րդ հոդվածի համաձայն, Ֆաթհալի Շահը խոստանում է հյուսիս-արևմտյան շրջանում որևե խանությունների անջատման շարժունմերը չհալածել:

Տես նաև

Գյուլիստանի պայմանագիր

Աղբյուրներ

↑ «Երևանում բացվել է Թուրքմենչայի պայմանագրի կնքման 180-ամյակին նվիրված ցուցահանդես». Վերցված է 2009-1-18-ին.
↑ [www.cais-soas.com/CAIS/Iran/torkmanchai.htm «Թուրքմենչայի պայմանագիրը (անգլերեն)»]. Վերցված է 2009-1-18-ին. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)

Արտաքին հղումներ

«Թուրքմենչայի պայմանագրի տեքստը (ռուսերեն)». Վերցված է 2009-1-18-ին.

[1] «Երևանում բացվել է Թուրքմենչայի պայմանագրի կնքման 180-ամյակին նվիրված ցուցահանդես». Վերցված է 2009-1-18-ին.

[2] [www.cais-soas.com/CAIS/Iran/torkmanchai.htm «Թուրքմենչայի պայմանագիրը (անգլերեն)»]. Վերցված է 2009-1-18-ին. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)

[1]

[2]

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
- [[Image:Turkmanchai.jpg|thumb|350px|Ռուսաստանի և Պարսկաստանի մարզերը պայմանագրից հետո և առաջ]]
+[[Պատկեր:Map Iran 1900-fr.png|thumb|300px|right|Ռուսաստանի և Պարսկաստանի մարզերը պայմանագրից հետո և առաջ]]
 '''Թուրքմենչայի Պայմանագիրը [[1828]]''' ({{lang-ru|Туркманчайский договор}}; {{lang-fa|عهدنامه ترکمنچای}}), ստորագրվել է [[Ռուսաստան|Ռուսաստանի]] և [[Պարսկաստան|Պարսկաստանի]] միջև փըտրվարի 21–ին, [[Ղարաբաղ]]ի [[Գյուլիստան]] ([[Խաչեն]]) գյուղում, 1804-13 ռուս–պարսկական պատերազմից հետո։
@@ Տող 37. / Տող 37. @@
 ==Արտաքին հղումներ==
 {{cite web|url=http://www.hist.msu.ru/ER/Etext/FOREIGN/turkman.htm|title=Թուրքմենչայի պայմանագրի տեքստը (ռուսերեն)|accessdate=2009-1-18}}
+[[Կատեգորիա:Հայոց պատմություն]]
+[[Կատեգորիա:Պայմանագիրներ]]
+[[az:ترکمنچای مقاوله‌سی]]
+[[de:Friede von Turkmantschai]]
+[[en:Treaty of Turkmenchay]]
+[[fa:عهدنامه ترکمنچای]]
+[[fr:Traité de Turkmanchai]]
+[[ja:トルコマーンチャーイ条約]]
+[[no:Turkmantsjaj-traktaten]]
+[[ru:Туркманчайский мирный договор]]
+[[tr:Türkmençay Antlaşması]]