Պաուլ Ցելան

Պաուլ Ցելան Paul Celan
Գերմանալեզու
Ծնվել է	23 Նոյեմբերի, 1920
Ծննդավայր	Չերնովից
Մահացել է	20 Ապրիլի, 1970
Մահվան վայր	Փարիզ
Գերեզման	Cimetière parisien de Thiais
Քաղաքացիություն	Ֆրանսիա
Ազգություն	Գերմանական հրեա
Կրթություն	Չեռնովցիի համալսարան
Երկեր	Death Fugue? և Language Mesh?
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, երգերի հեղինակ, ակնարկագիր և թարգմանիչ
Ամուսին	Ժիզել Լեստրանժ
Պարգևներ և մրցանակներ	Գեորգ Բյուխների մրցանակ և Բրեմեն քաղաքի գրականական մրցանակ
Կայք	celan-projekt.de
Ստորագրություն Պատկեր:Պ. Ցելանի
Paul Celan Վիքիպահեստում

Պաուլ Ցելան (գերմ.՝ Paul Celan [paʊl ˈtselan], (* 1920 թ. նոյեմբերի 23 Չերնովից (այն ժամանակ՝ Ռումինիա, այժմ` Ուկրաինա), † հավանաբար 1970 թ. ապրիլի 20, Փարիզ)։ (Բուն անունը` Պաուլ Անցել, որը գրաշրջությամբ (անագրամա) դարձել է Ցելան) 20-րդ դարի գերմանալեզու նշանավոր բանաստեղծներից է, ում ստեղծագործությունը թարգմանված է աշխարհի բազմաթիվ լեզուներով։ Սկսելով հիմնականում ֆրանսիական սյուրռեալիզմի ավանդներով` Պ. Ցելանը վերջին ժողովածուներում մխրճվում է գերմաներենի հերմենևտիկական նրբությունների մեջ` հասնելով բառի էկզիստենցիալիստական արմատներին։ Ավելացրած նրա պոեզիայի գրաֆիկական նրբագիծը, արտակարգ երաժշտականությունը, հրեական և համաշխարհային մշակույթի հետ բազմաթիվ զոգորդությունները, աղերսները և առնչությունները, որոնք այդ բանաստեղծությունը 20-րդ դարի երկրորդ կեսի համաեվրոպական պոեզիայի մեջ եզակի, գրեթե անձեռակերտ մի ձեռագիր են դարձնում։ Մեծ է Ցելանի ավանդը նաև թարգմանության ասպարեզում։

ԿՅԱՆՔԸ

Պաուլ Ցելանը ծնվել է Ռումինիայում, Բուկովինայի կենտրոն Չերնովիցում, գերմանախոս հրեական ընտանիքում։

Սկզբում այցելել է գերմանական, իսկ այնուհետև եբրայական դպրոց։ Հինգ տարի սովորել է ռումինական, իսկ ապա ուկրաինական գիմազիաներում։ 1938 թ.-ին սկսել է բժկություն սովորել Տուրսում, սակայն մի տարի անց վերադարձել է Ռումինիա` ռոմանիստիկա ուսանելու համար: 1940 թ.-ին Բուկովինան և նրա հետ միասին նաև Ցելանի հայրենի քաղաքը` Չերնովիցը, անցնում են ՍՍՀՄ տիրապետության տակ։ 1941 թ.-ին, երբ ռումինական և գերմանական զորքերը գրավում են Չերնովիցը, նաև այնտեղ սկսվում է հրեաներին գետտո տեղափոխելու պրոցեսը։ Ցելանի ծնողները տեղահանվել են 1942 թ.-ին։ Հայրը մահացել է ճամբարում` տիֆից, իսկ մորը գնդակահարել են։ Ծնողների մահը խոր հետք է թողել Ցելանի հոգեաշխարհի վրա: Նա ողջ կյանքում տառապել է այն մտքից, որ ծնողներին թողել է բախտի քմահաճույքին։

1942-1943 թթ. Ցելանը անցկացրել է ռումինական տարբեր աշխատանքային ճամբարներում, ծանր աշխատանքներ է կատարել մոլդավական ճանապարհաշինարարական խմբերում։ Սովետական զորքերի կողմից Չերնովիցի ազատագրումից հետո Ցելանը 1944 թ.-ին վերադարձել է այնտեղ։ Շարունակել է ուսումը, աշխատել է իբրև թարգմանիչ։ 1947 թ.-ին Հունգարիայով փախել է Վիեննա և 1948 թ.-ին հաստատվել Փարիզում։ Նույն թվականին Վիեննայում լույս է տեսել Աճյունասափորների ավազը բանաստեղծությունների առաջին ժողովածուն, որը ուշադրության չի արժանացել։

1948 թ.-ին Ցելանը հանդիպում է Ինգեբորգ Բախմանին. նրանց սիրո պատմությունը վկայված է հետմահու հրատարակված օրագրերով և նամակագրությամբ (վերջինս հրատարակվեց 2008 թ.-ին, Սրտի ժամանակ վերնագրով)։

Փարիզում Ցելանը 1951 թ.-ին ծանոթանում է արվեստագիտուհի Գիզելե Լեստրանժի հետ, որի հետ ամուսնանում է։ 1952 թ.-ին Շտուտգարտում լույս է տեսնում երկրորդ ժողովածուն` Կակաչ և հիշողություն վերնագրով, որտեղ զետեղված էր միանգամից հռչակավոր դարձած Մահվան Ֆուգա բանաստեղծությունը։ 1955 թ.-ին ֆրանսիական հպատակություն է ընդունում։ Ծնվում է միակ որդին։

1960 թ.-ին հրեա բանաստեղծ Իվ Գոլլի այրին` Կլարա Գոլլը, նրան անհիմն մեղադրում է ամուսնու բանաստեղծությունների գրագողության մեջ։ Այն շարունակվում է մինչև բանաստեղծի կյանքի վերջը` հոգեկան մեծ ընկճվածության մեջ գցելով բանաստեղծին։

Ցելանը բազմիցս հայտնվում է հոգեբուժական կլինիկաներում։ Դեպրեսիվ վիճակներից մեկի ժամանակ փորձում է դանակահարել կնոջը։ 1967 թ.-ին նրանք որոշում են առանձին ապրել։ Գերմանիայում արժանանում է ամենահեղինակավոր գրական պարգևներին։

Կյանքի վերջին շրջանում հրատարակած ժողովածուները ավելի ու ավելի են քաշվում լեզվական-հերմենևտիկական խորությունների մեջ։ Բանաստեղծը ասես հետևում է իր մեծ ժամանակակցի` Մարտին Հայդեգերի «die Sprache spricht» - «լեզուն խոսում է» սկզբունքին, ինչը թե' անասելին ասացման դաշտ բերելու նորանոր հնարավորություններ է տալիս և թե' ապահովում է նրա բանաստեղծման կարևորագույն մի սկզբունքը` «բանաստեղծությամբ հայտնաբերել այն վայրը, որտեղ ինչ-որ մեկը ազատվում է իրենից` իր` իբրև-ինքն-իրեն-օտարի զգացողությամբ»:

1969 թ.-ին, մահից մի քանի ամիս առաջ, առաջին և վերջին անգամ մեկնում է Երուսաղեմ։ Շփվում է հրեա բանաստեղծների հետ։ Ամբողջ կյանքի ընթացքում ջերմ հարաբերություններ է պահպանում բանաստեղծուհի Նելլի Զախսի հետ։

Ցելանի մահվան հանգամանքները մինչև օրս քննարկումների առարկա են։ Հավանաբար 1970 թ.-ի ապրիլի 20-ին նա Փարիզում, Միրաբոյի կամրջից նետվում է Սենան։ Այսօր բանաստեղծի ժառանգությունը քննարկումների և մեկնաբանությունների կենտրոնում է։

«Ես տարբերություն չեմ տեսնում սեղմված բռունցքի և բանաստեղծության միջև» - այս սկզբունքը, չնայած ցելանյան բանաստեղծության հերմետիկ բնույթին, դրան միաժամանակ խորունկ ապրումայնություն է հաղորդում` մեջտեղ հանելով բանաստեղծման մյուս սկզբունքը, որը գոյաբանական ընդգրկման է. «Բանաստեղծությունը - զուտ մահկանացուության և մեռած տառի փոխակերպումն է անսահմանության»: Հայդեգերյան «գոյության տան» իր անկյունում այն լուսավորում է հիշողությունն ու ցավը, վախն ու հուսացումը, սերն ու տագնապը։ Այդ լուսավորման ներքո, ինչպես նա ինքն է գրում իր մի բանաստեղծության մեջ, «Ամեն ինչ ավելի քիչ է, / քան կա, / ամեն ինչ ավելին է»: «Բանաստեղծությունը - ժամանակակից բանաստեղծությունը - անկասկած ավելի ու ավելի է ձգտում համրության, և դա, ինձ թվում է, միայն անուղղակիորեն է կապված բառապաշարի ընտրության դժվարություններին, շարահյուսության կտրուկ անկումներին և էլլիպսիզմների հակմանը։ Բանաստեղծությունը...հաստատվում է ինքն իր եզրին, եզրին կանգնելու համար այն իրեն իր Արդեն-Ոչ-ից անդադար հետ է կանչում և մղում է իր Դեռ-Եվս-ի մեջ։ ... Դա ակտուալիզացված լեզու է, որը ազատված է ինչ-որ արմատական անհատականացման նշանով և ըստ այդմ հիշողության մեջ պահել է լեզվով հատկացված սահմանները և նրանով ներկայացված հնարավորությունները»:

ԵՐԿԵՐԸ

• Der Sand aus den Urnen, Wien 1948 (enthält den deutschsprachigen Erstdruck der [[Todesfuge), im Herbst 1948 auf Celans Wunsch wegen zahlreicher Druckfehler und der unpassenden Illustrationen von Edgar Jené makuliert // Աճյունասափորների ավազը, 1948:
• Mohn und Gedächtnis, Stuttgart 1952; 2000 mit einem Nachwort von Joachim Seng, ISBN 3-421-05223-9 // Կակաչ և հիշողություն, 1952:
• Von Schwelle zu Schwelle, 1955 // Շեմից շեմ, 1955:
• Sprachgitter, 1959, // Խոսաճաղ. 1959:
• Die Niemandsrose, 1963, // Ոչ ոքի վարդը, 1963:
• Atemwende, 1967 // Շնչառության շրջադարձ, 1967:
• Fadensonnen, 1968 // Թելարևներ, 1968:
• Lichtzwang, 1970 // Լույսի հարկադրանք, 1970:
• Schneepart, (Nachlass), 1971 // Ձյունե բաժին, 1971:
• Zeitgehöft, (Nachlass), 1976 // Ժամանակի ագարակ, 1976:
• Eingedunkelt und Gedichte aus dem Umkreis von Eingedunkelt. Hrsg. von Bertrand Badiou und Jean-Claude Rambach (Nachlass), Suhrkamp, Frankfurt am Main 1991, ISBN 3-51840374-5

ԵՐԿԵՐԻ ԺՈՂՈՎԱԾՈՒՆԵՐ

• Werke in sieben Bänden, 2000
• Die Gedichte – Kommentierte Gesamtausgabe in einem Band, hrsg. und kommentiert von Barbara Wiedemann, Frankfurt am Main (Suhrkamp) 2003, ISBN 3-518-41390-2; TB-Ausg.: 2005, ISBN 3-518-45665-2
• „Mikrolithen sinds, Steinchen“. Paul Celan, Die Prosa aus dem Nachlaß. Kritische Ausgabe, hrsg. und kommentiert von Barbara Wiedemann und Bertrand Batiou, Frankfurt/ Main 2005. ISBN 3-518-41706-1

ԳՐԱԿԱՆՈւԹՅՈւՆ

• Peter Horst Neumann։ Zur Lyrik Paul Celans. Eine Einführung. V&R, Göttingen 1968; 2. Auflage 1990, ISBN 3-525-33567-9
• dsb.: Wort-Konkordanz zur Lyrik Paul Celans bis 1967. W. Fink, München 1969
• Peter Szondi։ Celan-Studien. Hg. Jean Bollack mit Henriette Beese, Wolfgang Fietkau, Hans-Hagen Hildebrandt, Gert Mattenklott, Senta Metz, Helen Stierlin. Suhrkamp, Frankfurt 1972
• Dietlind Meinecke (Hrsg.)։ Über Paul Celan. Suhrkamp, Frankfurt 1973
• Marlies Janz: Vom Engagement absoluter Poesie. Zur Lyrik und Ästhetik Paul Celans. Athenäum, Königstein 1976
• Paul Celan Schwerpunktheft von Text und Kritik. Heft 53/54, München 1977
• Israel Chalfen: Paul Celan. Eine Biographie seiner Jugend. Insel, Frankfurt 1979
• Winfried Menninghaus: Paul Celan. Magie der Form. Suhrkamp, Frankfurt 1980
• Karsten Hvidfelt Nielsen & Harald Pors: Index zur Lyrik Paul Celans. Fink, München 1981
• Gerhart Baumann։ Erinnerungen an Paul Celan. Suhrkamp, Frankfurt 1986
• Hans-Georg Gadamer։ Wer bin Ich und wer bist Du? Ein Kommentar zu Paul Celans Gedichtfolge 'Atemkristall', Suhrkamp, Frankfurt 1986
• Otto Pöggeler։ Spur des Worts. Zur Lyrik Paul Celans. Alber, Freiburg 1986, ISBN 3-495-47607-5
• Werner Hamacher & Winfried Menninghaus Hgg.: Paul Celan. Suhrkamp, Frankfurt 1988 (Reihe: Materialien)
• Harald Pors: Rückläufiges Wortregister zur Lyrik Paul Celans. W. Fink, München 1989
• Edith Silbermann: Begegnung mit Paul Celan. Erinnerung und Interpretation. 2. Auflage. Rimbaud, Aachen 1995, ISBN 3-89086-884-3
• John Felstiner: Paul Celan. Eine Biographie Beck, München 1997, ISBN 3-406-42285-3
• Stéphane Mosès։ P. Celans Inskription der Vernichtung in: Der Exodus aus Nazideutschland und die Folgen. Jüdische Wissenschaftler im Exil. Hg. Marianne Hassler, Attempto, Tübingen 1997, ISBN 3-89308-265-4
• Oliver Wieters: Der Traum vom Schweigen. Paul Celans frühe Arbeit (1948) über den surrealistischen Maler Edgar Jené. Tübingen 1997 [1]
• Bernhard Böschenstein & Sigrid Weigel (Hgg.)։ Ingeborg Bachmann und Paul Celan. Poetische Korrespondenzen. Vierzehn Beiträge Suhrkamp, Frankfurt 1997; wieder 2000
• Thomas Schestag: Mantisrelikte. Blanchot, Fabre, Celan Urs Engeler, Basel 1998, ISBN 3-905591-06-5 (über Celan Lichtzwang, in Auswahl)
• Wolfgang Emmerich: Paul Celan Rowohlt, Reinbek 1999, ISBN 3-499-50397-2
• Jean Firges։ "Den Acheron durchquert ich." Einführung in die Lyrik Paul Celans. Vier Motivkreise: Die Reise, der Tod, der Traum, die Melancholie. 2. Auflage. Stauffenburg, Tübingen 1999, ISBN 3-86057-067-6 (siehe dsb., 2001 sowie seinen Namensartikel, mit dem Forschungsschwerpunkt Celan)
• Jean Bollack: Paul Celan. Poetik der Fremdheit. Übers. Werner Wögerbauer. Zsolnay, Wien 2000, ISBN 3-552-04976-2
• Andrei Corbea-Hosie Hg.: Paul Celan. Biographie und Interpretation Bukarest & Konstanz 2000, ISBN 3-89649-578-X
• Barbara Wiedemann: Paul Celan. Die Goll-Affäre. Dokumente zu einer "Infamie". Suhrkamp, Frankfurt 2000, ISBN 3-518-41178-0
• Albrecht Schöne։Dichtung als verborgene Theologie : Versuch einer Exegese von Paul Celans: "Einem, der vor der Tür stand". Göttinger Sudelblätter, Wallstein Verlag, Göttingen 2000, ISBN 3-89244-431-5
• Jean Firges: Paul Celan: Die beiden Türen der Welt. Gedichtinterpretationen. Sonnenberg, Annweiler 2001, ISBN 978-3-933264-06-0 (siehe dsb., 1999 & 2010)
• Roland Reuß։ Im Zeithof. Celan-Provokationen. Stroemfeld/Roter Stern, Frankfurt 2001, ISBN 3-87877-777-9
• Marie-Hélène Quéval u.a. Hgg.: Paul Celan "Die Niemandsrose". Lectures d'une Œuvre. Éd. du Temps, Paris 2002 ISBN 2842742052 (in frz. Sprache)
• Jacques Derrida։ Schibboleth. Für Paul Celan Übers. Wolfgang Sebastian Baur. Passagen, Wien 2002
• Anja Lemke: Konstellation ohne Sterne. Zur poetischen und geschichtlichen Zäsur bei Martin Heidegger und Paul Celan. Wilhelm Fink, München 2002 ISBN 3-7705-3755-6
• Hans-Michael Speier Hg.: Gedichte von Paul Celan. Interpretationen Reclam, Stuttgart 2002
• Martin A. Hainz։ Masken der Mehrdeutigkeit. Celan-Lektüren mit Adorno, Szondi und Derrida. (Reihe: Untersuchungen zur österreichischen Literatur des 20. Jahrhunderts 15) Braumüller, 2. Auflage. Wien 2003
• Theo Buck։ Celan schreibt an Jünger Rimbaud, Aachen 2005, ISBN 3-89086-634-4 (Reihe: Celan-Studien, 7)
• Jürgen Lehmann Hg.: Kommentar zu Paul Celans 'Sprachgitter'. Universitätsverlag Winter, Heidelberg 2005, ISBN 3-8253-5136-X. (Rezension)
• Robert Kleindienst։ Beim Tode! Lebendig! Paul Celan im Kontext von Roland Barthes' Autorkonzept. Eine poetologische Konfrontation. Königshausen & Neumann, Würzburg 2006, ISBN 3-8260-3329-9
• Sandro Zanetti: „zeitoffen“. Zur Chronographie Paul Celans. Wilhelm Fink, München 2006, ISBN 3-7705-4300-9
• "Wer auf dem Kopf geht, hat den Himmel als Abgrund unter sich." Résonances, Paul Celan, Poesie, Rütjer, Malerei. Eine Ausstellung des Heinrich-Heine-Instituts und des Institut Français, 2001; ISBN 3-9807575-3-6
• Myron Hurna: Modernität in der Lyrik Paul Celans. Der poetologische Status seiner Gedichte. Sonnenberg, Annweiler 2006, ISBN 3-933264-40-5
• Karl-Josef Kuschel: „Tübingen, Jänner“: Paul Celan, Walter Jens und die Schwierigkeiten einer jüdisch-deutschen Begegnung in: Sönke Lorenz, Volker Schäfer Hgg.: Tubingensia: Impulse zur Stadt- und Universitätsgeschichte. Festschrift für Wilfried Setzler, Jan Thorbecke, Ostfildern 2008, ISBN 978-3-7995-5510-4, S. 621–642
• Markus May, Peter Goßens & Jürgen Lehmann Hgg.: Celan-Handbuch. Leben, Werk, Wirkung. J. B. Metzler, Stuttgart 2008, ISBN 978-3-476-02063-5
• Martin A. Hainz: Paul Celan: Fadensonnen, -schein und -kreuz. Dr. Kovac, Hamburg 2009, ISBN 978-3-8300-4605-9
• Gernot Wolfram: Paul Celan. Der Dichter des Anderen, Hentrich & Hentrich, Berlin 2009, ISBN 978-3-941450-07-3
• Jean Firges: Büchner, Lenz, Celan: Der Gang durchs Gebirg. Gespräch im Gebirg. Exemplarische Reihe Literatur und Philosophie, 29. Sonnenberg, Annweiler 2010 ISBN 9783933264589
• Arnau Pons: "Vor Morgen. Bachmann und Celan. Die Minne im Angesicht der Morde", Kultur & Genspenster. Heft Nr. 10, 2010.
• Werner Wögerbauer: "Das Gesicht des Gerechten. Paul Celan besucht Friedrich Dürrenmatt", 'Kultur & Genspenster. Heft Nr. 10, 2010, ISBN 978-3-938801-73-4

ԿԱՅՔԷՋԵՐԸ

Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են

Պաուլ Ցելան հոդվածին

Մեդիա ֆայլեր

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Պաուլ Ցելան կատեգորիայում։

• Celan in der Bretagne rencontres: Ausgabe Juni 2007
• Biografie und Werkverzeichnis (Suhrkamp Verlag)
• Biografie und Gedichtinterpretationen
• Artikel zur Goll-Affäre in der Zeit
• Kommentierte Linksammlung der Universitätsbibliothek der Freien Universität Berlin
• Dirk Weissmanns Dissertation zur Rezeption von Celan in Frankreich Text in französischer Sprache, PDF 6,2MB.
• Audiofiles auf lyrikline.org, Celan liest Celan
• Peter Hamm: Glühbirnen des Geistes. Der deutsche Tiefsinn ist eine französische Erfindung... DIE ZEIT 19. November 2009, S. 52 (Peter Hamms deutlicher Verriss eines Buchs von Jean Daive)

Բանաստեղծությունների նմուշներ

© Թարգմանությունը գերմաներենից` Հակոբ ՄՈՎՍԵՍԻ

ՄԱՀՎԱՆ ՖՈՒԳԱ Սև կաթ վաղորդայնի մենք այն խմում ենք երեկոյան մենք խմում ենք կեսօրին և առավոտյան խմում ենք գիշերը խմում ենք և խմում մենք օդերում գերեզման ենք փորում այնտեղ ազատ կարելի է պառկել Տանը մի մարդ է ապրում նա խաղում է օձերի հետ նա գրում է երբ մթնում է նա գրում է Գերմանիա քո ոսկյա մազերը Մարգարետ նա գրում է այսպես և ելնում է տան դեմ և աստղերն են շողում նա սուլելով կանչում է իր գամփռներին նա սուլելով դուրս է կանչում իր հրեաներին ստիպում է հողում մի գերեզման փորել նա մեզ հրամայում է իսկ հիմա մի պարեղանակ փչեք Սև կաթ վաղորդայնի մենք քեզ խմում ենք գիշերը մենք քեզ խմում ենք առավոտյան և կեսօրին մենք քեզ խմում ենք երեկոյան խմում ենք ու խմում Տանը մի մարդ է ապրում նա խաղում է օձերի հետ նա գրում է երբ մթնում է նա գրում է Գերմանիա քո ոսկյա մազերը Մարգարետ Քո մոխրե մազերը Սուլամիթ մենք օդերում գերեզման ենք փորում այնտեղ ազատ կարելի է պառկել Նա գոչում է բահերը ավելի խոր խրեք հողը դուք այդտեղ և դուք այնտեղ երգեք և նվագեք նա քաշում է ատրճանակը գոտու տակից ճոճում է այն նրա աչքերը կապույտ են բահերը խոր խրեք դուք այդտեղ և դուք այդտեղ շարունակեք պարեղանակ փչել Սև կաթ վաղորդայնի մենք քեզ խմում ենք գիշերը մենք քեզ խմում ենք կեսօրին և առավոտյան մենք քեզ խմում ենք երեկոյան խմում ենք ու խմում Տանը մի մարդ է ապրում քո ոսկյա մազերը Մարգարետ քո մոխրե մազերը Սուլամիթ նա խաղում է օձերի հետ Նա գոչում է ավելի քաղցր նվագեք մահը գերմանացի վարպետ է Նա գոչում է ջութակները ավելի մռայլ հնչեցրեք ապա ծխի պես ելեք օդ այնտեղ դուք ձեզ մի գերեզման կգտնեք ամպերի մեջ այնտեղ ազատ կարելի է պառկել Սև կաթ վաղորդայնի մենք քեզ խմում ենք գիշերը մենք քեզ խմում ենք կեսօրին մահը գերմանացի վարպետ է մենք քեզ խմում ենք երեկոյան և առավոտյան խմում ենք ու խմում մահը գերմանացի վարպետ է նրա աչքերը կապույտ են նա դիպչում է քեզ արճիճե գնդակով նա քեզ ինչ դիպուկ է դիպչում տանը մի մարդ է ապրում քո ոսկյա մազերը Մարգարետ նա մեզ վրա է բաց թողնում իր գամփռներին նա մեզ մի գերեզման է նվիրում օդում նա խաղում է օձերի հետ և երազում մահը գերմանացի վարպետ է քո ոսկյա մազերը Մարգարետ քո մոխրե մազերը Սուլամիթ

ՍԱՓՈՐՆԵՐԸ Ժամանակի երկար սեղաններին խնջույքի են նստած սափորները Աստծո։ Նրանք ցմրուր խմում են աչքերը ապրողների և աչքերը կույրերի, սրտերը տիրական ստվերների, սմքած այտերը երեկոյի։ Նրանք ամենաուժեղ հարբեցողներն են. նրանք տանում են դատարկությունը բերաններին, իբրև լիությունը, և փրփրելով պռունկներից չեն թափվում, ինչպես դու կամ ես։ ԱԱՂՄՈՍ Ոչ ոք դարձյալ մեզ չի հունցի հող ու կավից, ոչ ոք չի արթնացնի մոխիրը մեր: Ոչ ոք։ Օրհնյալ լինես, ոչ ոք։ Քեզ ի սեր ենք մենք ուզում ծաղկել։ Քեզ ընդառաջ։ Ոչինչ էինք մենք, և ենք, և կմնանք, փթթելով, Ոչնչի վարդ, Ոչ ոքի վարդ։ Վարսանդով` հոգու նման պայծառ, առէջքով` երկնքի պես դատարկ և պսակով` կարմրած պուրպուր բառից, որը մենք երգեցինք վերևում, ախ, վերևում փշի։