Սուրբ Մինաս եկեղեցի (Աբլահ)

Սուրբ Մինաս եկեղեցի;
Հիմնական տվյալներ
Տեսակ	եկեղեցի և ավերակներ
Երկիր	Արցախ
Տեղագրություն	Այգեստան, Կողթ և Գյոյգյոլի շրջան
Դավանանք	Հայ Առաքելական Եկեղեցի
Հիմնական ամսաթվերը	17-րդ դար
Ներկա վիճակ	Ավերակ
Ճարտարապետական ոճ	Հայկական
Կառուցման սկիզբ	17-րդ դար
Կառուցման ավարտ	17-րդ դար
Հիմնադրված	17-րդ դար
	Church of Saint Minas (Ablakh) Վիքիպահեստում

Սուրբ Մինաս եկեղեցի, պատմական Մեծ Հայքի Արցախ նահանգի Կողթ գավառի (նախկին Խանլարի շրջան) Աբլահ գյուղում։

Պատմություն

Սուրբ Մինաս եկեղեցին կառուցվել է 17-րդ դարում՝ ավելի հին և ավերված եկեղեցու տեղում։ Միևնույն դարավերջին նորոգվել է եկեղեցու մուտքն ու ավելացվել կրկնահարկ զանգակատուն։

Եկեղեցին գործել է մինչև 1928 թվականը և նույն թվականին իշխանությունների կարգադրությամբ փակվել։

1814 թվականին Սուրբ Մինաս եկեղեցու քահանա է ձեռնադրվել Տեր Պետրոս Ադիբեկյանցը (ծնված՝ 1782թ․)։

Նկարագրություն

Սուրբ Մինասը եռանավ բազիլիկ եկեղեցի է։ Երեք զույգ սյուների վրա հենված կիսաշրջանաձև կամարները պահում են երկթեք ծածկի տակ առնված տանիքը։ Խորանի երկու կողմերում այն ուղղանկյունաձև հատակագծով մեկական ավանդատներ ունի։ Մկրտարանի ավազանը գտնվում է հյուսիսային պատի մեջ, իր ավադական տեղում։ Եկեղեցին լուսավորվում է արևելյան և հարավային ճակատներից բացված հինգ լուսամուտների միջոցով․ երկուսը՝ հարավից, երեքը՝ արևելքից։ Եկեղեցու մյուս երկու ճակատները՝ արևմտյան և հյուսիսային, ամբողջ բարձրությամբ լեռնալանջին են կպած։ մուտքը բացված է հարավային ճակատից։ Այն կառուցվել է սրբատաշ և կոփածո քարով, կրաշաղախով։ Եկեղեցու արտաքին չափերն են 18,85 × 10,30 մ․։

1892 թվականին մուտքի նորոգման ժամանակ տեղահանվել է հին եկեղեցու բարավորը, այնուհետև ագուցված վիճակում պահպանվել է եկեղեցու մուտքի մոտ՝ զանգակատան արևմտյան եզրին՝ հենապատի շարվածքի մեջ։

Հին եկեղեցու բարավորին գրված է․

ԹՎ(ին) ՌՃՁԱ (1732), յիշատակ է Պետրոսին, Յակոբին, Մրզ|ի (ն) տրո(ւ)բ Տ(է)ր Պօղ|օսին, որ էինք|որդիք Աւետիսի, |ի ազգէն՝ Հաս|անանց, որ էր ժամանակին Վալին Ահմատին, որ գոչի Թահմազ, որ թաք|աւորեցաւ ի երգրին Բարսից, բազում գաւառս աւերեաց

Եկեղեցու պատերը հարուստ են 17-18-րդ դարերի նվիրատվական հակիրճ նկարագրություններով։