Jump to content

Սեգուլա (հրաբուխ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Տեսակլեռ
Երկիր ԱՄՆ
ՏեղադրությունRat Islands?
Մասն էRat Islands?
Բարձրություն (ԲԾՄ)1150 մետր մ
Սմիթսոնիան կոդ311030

Սեգուլա (անգլ. Segula), հանգած ստրատոհրաբուխ Սեգուլա կղզում, որն ընդգրկված է Ալեուտյան կղզիների կազմում։ Լինելով Առնետների կղզիների մաս, Սեգուլա հրաբուխը Անդրեանովյան կղզիների հետ միասին տեղակայված է Կիսկա կղզու արևմուտքում[1]։

Հրաբուխը և կղզին աստիճանաբար ձևավորվել են ստորջրյա խառնարաններից, աճը տեղի է ունեցել ժայթքման ընթացքում լավայի հոսքի և պիրոկլաստիկ նյութի արտանետումների պատճառով։ Հրաբխի չափը` 7,5-ը 6,7 կմ-ի վրա[2]։ Ըստ տարբեր աղբյուրների՝ հրաբխի բացարձակ բարձրությունը տատանվում է 1153-ից[3] մինչև 1160[3] մ։

Ջրային էրոզիայի և սառցապատման տեսանելի հետքերի բացակայության պատճառով հրաբխի ձևավորումը վերագրում են անթրոպոգենի ժամանակաշրջանին[1]։ Սեգուլան ունի կոնաձև տեսք և արմատապես շեղվում է գագաթնակետից (ճեղքվածքից)[3], բացառությամբ հյուսիս-արևմտյան ճաքից, որի դեպքում ֆրեգոմագմատիկ ժայթքումը, հավանաբար, հանգեցրել է կղզու հյուսիսային մասում գետի ձևավորմանը[4]։ Լավայի և պիրոկլաստիկ հոսքերի փոփոխությունը բազմաբնույթ է (ափին ենթարկվող ծածկույթների հաստությունը հասնում է 30 մ-ի), իսկ ցածր բարձրությունների վրա գտնվող պիրոկլաստիկ հոսքերը զբաղեցված են բուսականությամբ։ Հյուսիսային ճառագայթահարման լանջը ծածկված է լավայի հոսքերով, որոնք, հավանաբար, հոսում են գագաթային խառնարանից, փոքր լավայի հոսքերը արևելյան ափի երկայնքով գալիս են դուստր հրաբխային կոներից[1]։ Ըստ լավայի հոսքերի երկարության, որի երկարությունը որոշ դեպքերում հասնում է 18 կմ-ի, ենթադրվում է, որ Սեգուլան վերջին անգամ ժայթքել է վերջին մի քանի դարերի ընթացքում[3]։

Համաձայն բաղադրիչ շարքի կազմի՝ հրաբուխը վերագրվում է, այսպես կոչված, տոլեիտի կենտրոններին[5]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 Nelson W.H. Geology of Segula, Davidof and Khvostof Islands, Alaska // Geological Survey Bulletin. —Washington, 1959. — Vol. 1028-K.
  2. Kay R.W. Segula. Western Aleutian Islands // Volcanoes of North America: United States and Canada / C.A. Wood, J. Kienle. — Cambridge University Press, 1992. — P. 19-20. — ISBN 978-0521438117
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 «Segula». Smithsonian Institution's Global Volcanism Program. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 24-ին.
  4. Nakamura K., Jacob K.H., Davies J.N. Volcanoes as possible indicators of tectonic stress orientation — Aleutians and Alaska // Pure and Applied Geophysics. — 1977. — Vol. 115, Is. 1-2. — P. 87-112.
  5. Цветков А.А. Магматизм и геодинамика Командорско-Алеутской островной дуги. — М.: Наука, 1990. — С. 112-113.