Սատոշի Նակամոտո

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սատոշի Նակամոտո
անհայտ
Դիմանկար
Բուդապեշտում գտնվող մի արձան՝ նվիրված Նակամոտոյին։
Քաղաքացիությունանհայտ
ԵրկերBitcoin և Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System?
Մասնագիտությունգաղտնագիր և ծրագրավորող
 Satoshi Nakamoto Վիքիպահեստում

Սատոշի Նակամոտոն (ծնված 1975 թվականի ապրիլի 5-ին) անունն է, որն օգտագործվում է որպես կեղծանուն[1][2][3][4] այն անձի կամ անձանց կողմից, ովքեր մշակել են բիթքոյնը, հեղինակել են բիթքոինի սպիտակ թուղթը և ստեղծել ու կիրառել են բիթքոինի սկզբնական տեղեկանքը[5]։ Իրականացման շրջանակներում Նակամոտոն նաև ստեղծեց առաջին բլոկչեյն տվյալների բազան[6]։ Նակամոտոն ակտիվ մասնակցում էր բիթքոյնի մշակմանը մինչև 2010 թվականի դեկտեմբերը[7]։ Սատոշի Նակամոտոյի իրական ինքնության մասին լայնորեն տարածված ենթադրություններ են եղել, քանի որ եղել են մի շարք մարդիկ, որոնք ներկայացված են որպես անունի հետևում կանգնած անձ կամ անձինք։ Թեև Նակամոտոյի անունը ճապոնական է, և նա 2012-ին հայտարարեց, որ ինքը Ճապոնացի է,ենթադրությունների մեծ մասը վերաբերում էր Միացյալ Նահանգներում կամ Եվրոպայում ծրագրային ապահովման և ծածկագրման փորձագետներին։

Բիթքոյնի զարգացումը

Սատոշի Նակամոտոյի մեկնաբանությունը, որը գրված է առաջին բլոկի մետաղադրամի հիմքում։

Նակամոտոն հայտարարեց, որ բիթքոյնի կոդ գրելու աշխատանքները սկսվել են 2007 թվականին[8]։ 2008 թվականի օգոստոսի 18-ին նա կամ նրա գործընկերը գրանցել են bitcoin.org տիրույթի անունը և ստեղծել վեբ կայք այդ հասցեով[9]։ Հոկտեմբերի 31-ին Նակամոտոն հրապարակեց սպիտակ թուղթ metzdowd.com կայքում ՝ կրիպտոգրաֆիայի փոստային ցուցակ, որը նկարագրում էր թվային կրիպտոարժույթը, որը վերնագրված էր «Բիթքոյին,հասակակիցների էլեկտրոնային կանխիկացման համակարգ»[10][11][12]։

2009 թվականի հունվարի 9-ին Նակամոտոն թողարկեց Բիթքոյն ծրագրաշարի 0.1 տարբերակը SourceForge-ում և գործարկեց ցանցը՝ սահմանելով բիթքոինի ծագման բլոկը (բլոկի համարը 0), որն ուներ 50 բիթքոյին արժույթ[13][14][15][16]։ Այս բլոկի coinbase գործարքի մեջ ներառված է տեքստը։ 2009 թվականի հունվարի 3-ին The Times-ը գրում է՝ «Կանցլերը երկրորդ անգամ կանգնած է բանկերը փրկելու շեմին»՝ վկայակոչելով բրիտանական The Times թերթի վերնագիրը, որը հրապարակվել է այդ օրը[17]։ Այս նշումը մեկնաբանվել է որպես և՛ ժամանակային դրոշմակնիք, և՛ որպես ծաղրական մեկնաբանություն բանկային գործունեության հետևանքով առաջացած ենթադրյալ անկայունության վերաբերյալ[18]։

Նակամոտոն մինչև 2010 թվականի կեսերը շարունակեց համագործակցել այլ մշակողների հետ բիթքոյնի ծրագրային ապահովման վրա՝ ինքն անձամբ կատարելով բոլոր փոփոխությունները սկզբնական կոդի մեջ։ Այնուհետև նա Գևին Անդրեսենին տվեց աղբյուրի կոդի պահեստի և ցանցի ազդանշանային բանալիների կառավարումը, մի քանի հարակից տիրույթներ փոխանցեց բիթքոյն համայնքի տարբեր նշանավոր անդամներին և դադարեցրեց իր ճանաչված ներգրավվածությունը նախագծում[19]։

Նակամոտոն ունի 750,000-ից մինչև 1,100,000 բիթքոյն։ 2021 թվականի նոյեմբերին, երբ բիթքոյնը հասավ իր դեռևս ամենաբարձր արժեքին՝ ավելի քան 68,000 ԱՄՆ դոլար, դա նրա ամբողջ կարողությունը կհասցներ մինչև 73 միլիարդ ԱՄՆ դոլար, ինչը նրան կդարձներ այդ ժամանակվա աշխարհի ամենահարուստ 15-րդ մարդը այդ[20]։

Բնութագրերը և ինքնությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նակամոտոն երբեք չի բացահայտել անձնական տեղեկություններ տեխնիկական հարցերը քննարկելիս, չնայած երբեմն մեկնաբանություններ է տվել բանկային և կոտորակային պահուստային բանկերի վերաբերյալ[21]։ 2012 թվականի դրությամբ Նակամոտոն իր P2P հիմնադրամի պրոֆիլում պնդում էր, որ 37-ամյա տղամարդ է, ով ապրում է Ճապոնիայում,սակայն, ոմանք ենթադրում էին, որ նա դժվար թե ճապոնացի լինի՝ իր բարձր մակարդակի՝ գրեթե մայրենի անգլերենի օգտագործման պատճառով[21]։

Ոմանք կարծում են, որ Նակամոտոն կարող է մարդկանց թիմ լինել. Դեն Կամինսկին՝ անվտանգության հետազոտող, ով կարդացել է բիթքոյնի կոդը, ասել է, որ Նակամոտոն կարող է լինել կամ «մարդկանց թիմ» կամ «հանճար» Լասլո Հանյեցը՝ այն ծրագրավորողներից մեկը, ով նամակ էր ուղարկել Նակամոտոյին, զգաց, որ կոդը չափազանց լավ է մշակված մեկ անձի համար. Գևին Անդրեսենը Նակամոտոյի ծածկագրի մասին ասել է. «Տարօրինակ է, բայց նա փայլուն կոդավորող է»[22][23][24]։

Բրիտանական անգլերենի օգտագործումը և՛ սկզբնաղբյուրի մեկնաբանություններում, և՛ ֆորումի գրառումներում, ինչպիսիք են «bloody hard» արտահայտությունը, «flat» և «maths» արտահայտությունները, և «gray» և «colour » բառերի ուղղագրությունները հանգեցրել են ենթադրությունների, որ Նակամոտոն կամ կոնսորցիումի առնվազն մի անհատ է, ով պնդում է, որ նա է[25][21][10][23]։ Նակամոտոյի կողմից արդյունահանված առաջին բիթքոյն բլոկում լոնդոնյան «Թայմս» թերթին հղումը, ոմանց հատուկ հետաքրքրությունները շեղում էր բրիտանական կառավարության նկատմամբ։ Նակամոտոյի կողմից արդյունահանված առաջին բիթքոյն բլոկում լոնդոնյան «The Times» թերթին հղումը, ոմանց հատուկ հետաքրքրությունները շեղում էր բրիտանական կառավարության նկատմամբ[25][26]։

Շվեյցարացի ծրագրային ապահովման ինժեներ և համայնքի ակտիվ անդամ Ստեֆան Թոմասը գծագրել է Նականուտոյի բիթքոյն ֆորումի յուրաքանչյուր գրառման ժամանակի դրոշմակնիքները (ավելի քան 500),այդ գծապատկերը ցույց է տվել կտրուկ անկում՝ Գրինվիչի ժամանակով ժամը 5-ից մինչև 11-ը ընկած ժամանակահատվածում, գրեթե ոչ մի գրառում։ Սա եղել է Ճապոնիայի ստանդարտ ժամանակով ժամը 14.00-ից մինչև 20.00-ը, ինչը ենթադրաբար Ճապոնիայում ապրող մարդու համար համարվում է քնի անսովոր ձև։ Քանի որ այս օրինաչափությունը ճիշտ էր նույնիսկ շաբաթ և կիրակի օրերին, այն ենթադրում էր, որ Նակամոտոն այս ժամանակահատվածում անընդհատ քնած է եղել[21]։

Հնարավոր ինքնությունները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նակամոտոյի ինքնությունը անհայտ է, սակայն ենթադրությունները կենտրոնացած են տարբեր կրիպտոգրաֆիայի և համակարգչային գիտության փորձագետների վրա, որոնք հիմնականում ոչ ճապոնական ծագում ունեն[27]։

Հալ Ֆիննի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հալ Ֆիննին (4 մայիսի 1956 – օգոստոսի 28, 2014) եղել է նախաբիթքոին ծածկագրման առաջնորդ և առաջին մարդը (բացի Նակամոտոյից), ով օգտագործել է ծրագրային ապահովումը, ներկայացրել սխալների մասին հաշվետվություններ և կատարելագործել այդ ամենը[28]։ Նա նաև ապրում էր «Դորիան Սատոշի Նակամոտո» անունով մի մարդուց մի քանի թաղամաս հեռավորության վրա, ըստ Forbes-ի լրագրող Էնդի Գրինբերգի[29]։ Գրինբերգը խնդրեց գրավոր վերլուծության խորհրդատու Juola & Associates-ին համեմատել Ֆիննիի գրվածքների նմուշը Նակամոտոյի գրության հետ և պարզեց, որ դա ամենամոտ նմանությունն է, այն համեմատությունների մեջ, որոնց նրանք դեռ հանդիպել են, ներառյալ Newsweek-ի, Fast Company-ի, The New Yorker-ի, Ted Nelson-ի առաջարկած թեկնածուների հետ համեմատելիս[29]։ Գրինբերգը տեսավ, որ Ֆիննին կարող էր լինել Նակամոտոյի անվան տակ թաքնված մեկը,կամ որ նա պարզապես օգտագործել է իր հարևանի՝ Դորիանի ինքնությունը որպես «drop» կամ «patsy», որի անձնական տեղեկությունները օգտագործվում են առցանց շահագործումները թաքցնելու։ Այնուամենայնիվ, Ֆիննիի հետ հանդիպելուց հետո, տեսնելով նրա և Նակամոտոյի նամակները և իր բիթքոյն դրամապանակի պատմությունը (ներառյալ Նակամոտոյի առաջին բիթքոյն գործարքը, որը նա մոռացել էր վերադարձնել) և լսելով նրա հերքումը դրա վերաբերյալ, Գրինբերգը եզրակացրեց, որ Ֆիննին ճշմարտությունն է ասում։ Juola & Associates-ը նաև պարզել է, որ Նակամոտոյի նամակները Ֆիննիին ավելի շատ նման են Նակամոտոյի այլ գրություններին, քան Ֆիննիին։ Ֆիննիի գործընկեր էքստրոպիկ և երբեմն համաբլոգեր Ռոբին Հանսոնը «առնվազն» 15% սուբյեկտիվ հավանականություն էր սահմանել, որ «Հալն ավելի շատ էր ներգրավված, քան ասում էր», ապա հետագա իրադարձությունները ապացուցեցին, որ դա այդպես չէ։ Այն փոխանցվել է այլ մարդկանց։ Նրանք այժմ ղեկավարում են դա։ Ես այլևս որևէ կապ չունեմ դրա հետ»[30]։

Դորիան Նակամոտո[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2014 թվականի մարտի 6-ին «Newsweek» ամսագրում լրագրող Լի Մակգրաթ Գուդմանը իր հրապարակված բարձր մակարդակի հոդվածում բացահայտեց ամերիկաբնակ՝ Կալիֆոռնիայում բնակվող ճապոնացի Դորիան Պրենտիս Սատոշի Նակամոտոյին, ում ծննդյան անունը Սատոշի Նակամոտո է[31][32][33]։ Բացի իր անունից, Գուդմանը մատնանշեց մի շարք փաստեր, որոնք ենթադրում էին, որ նա բիթքոյին գյուտարարն էր։ Որպես ֆիզիկոս վերապատրաստվելով Կալիֆորնիայի պետական պոլիտեխնիկական համալսարանում, Նակամոտոն աշխատել է որպես համակարգերի ինժեներ՝ դասակարգված պաշտպանական նախագծերում և համակարգչային ինժեներ՝ տեխնոլոգիական և ֆինանսական տեղեկատվության ծառայությունների ընկերությունների համար[31]։ Նակամոտոն երկու անգամ հեռացվել է աշխատանքից 1990-ականների սկզբին և դարձել ազատատենչ, ըստ իր դստեր, և խրախուսել է նրան սկսել իր սեփական բիզնեսը «ոչ կառավարության կողմից»։ Հոդվածի թվացյալ ամենամեծ ապացույցում Գուդմանը գրել է, որ երբ կարճատև անձնական հարցազրույցի ժամանակ նա հարցրեց նրան բիթքոյինիծի մասին, Նակամոտոն կարծես հաստատեց իր ինքնությունը որպես բիթքոյինի հիմնադիր՝ ասելով. «Ես այլևս ներգրավված չեմ դրանում և չեմ կարող քննարկել դա[31][34]։

Հոդվածի հրապարակումը հանգեցրեց զանգվածային լրատվամիջոցների հետաքրքրությանը, ներառյալ լրագրողները, որոնք հավաքվել էին Դորիան Նակամոտոյի տան մոտ և նրբանկատորեն հետապնդում էին նրան մեքենայով, երբ նա գնում էր հարցազրույց տալու[35]։ Այդ օրը ՝ ավելի ուշ Նակամուտյի P2P հիմնադրամի կեղծանունը հրապարակեց իր առաջին հաղորդագրությունը հինգ տարվա ընթացքում, որտեղ ասվում էր. «Ես Դորիան Նակամոտոն չեմ»[36][37]։ Հետագա լայնածավալ հարցազրույցի ժամանակ Դորիան Նակամոտոն հերքեց բոլոր կապերը բիտքոյինի հետ՝ ասելով, որ նախկինում երբեք չի լսել արժույթի մասին, և որ ինքը սխալ է մեկնաբանել Գուդմանի հարցը որպես ռազմական հարցերի համար իր նախկին աշխատանքի մասին, որոնց մեծ մասը դասակարգված էր[38]։ Reddit-ի «հարցրու ինձ-ինչ-որ բան» հարցազրույցում նա պնդեց, որ սխալ է մեկնաբանել Գուդմանի հարցը՝ կապված Քաղաքային բանկի իր աշխատանքի հետ։ Սեպտեմբերին P2P հիմնադրամի հաշիվը տեղադրեց ևս մեկ հաղորդագրություն, որում ասվում էր, որ այն ենթարկվել է հակերային հարձակման, ինչը վեց ամիս առաջ հաղորդագրության իսկության վերաբերյալ հարցեր առաջացրեց[39][40]։

Նիկ Սաբո[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2013 թվականի դեկտեմբերին բլոգեր Սկայ Գրեյը Նիկ Սաբոյին կապեց բիթքոյինի սպիտակ թղթի հետ՝ օգտագործելով մի մոտեցում, որը նա նկարագրեց որպես ոճաչափական վերլուծություն։ Սաբոն ապակենտրոնացված արժույթի էնտուզիաստ է և հոդված էր հրապարակել «բիթ ոսկու» մասին, որը բիթքոյնի նախադրյալներից է[41][42][43]։ Հայտնի է, որ նա 1990-ականներին հետաքրքրված է եղել կեղծանուններով[44]։ 2011 թվականի մայիսի հոդվածում Սաբոն բիթքոյն ստեղծողի մասին հայտարարեց. «Ես,Վեյ Դայը և Հալ Ֆիննին միակ մարդիկ էինք ովքեր հետաքրքրված էին այդ գաղափարով (կամ Դայիի դեպքում՝ նրա վերաբերվող գաղափարը) այնքան, որ կարողացա այն զգալի չափով իրականացնել մինչև Նակամոտոն (ենթադրելով, որ Նակամոտոն իրականում Ֆիննին կամ Դայը չէ)»[45]։

Ֆինանսական հեղինակ Դոմինիկ Ֆրիսբին տալիս է շատ անուղղակի ապացույցներ, սակայն, ինչպես ինքն է խոստովանում, ոչ մի ապացույց, որ Նակամոտոն Սաբոն է[46]։ Սաբոն հերքել է, որ Նակամոտո է։ 2014 թվականի հուլիսին Ֆրիսբիին ուղղված նամակում նա ասաց. «Շնորհակալ եմ ինձ տեղյակ պահելու համար։ Վախենում եմ, որ սխալ ես հասկացել ինձ որպես Սատոշի, բայց ես սովոր եմ դրան»[47]։ Նաթանիել Պոպպերը Նյու Յորք Թայմսում գրել է, «ամենահամոզիչ ապացույցները ցույց են տվել հունգարական ծագումով ամերիկացի տղամարդու՝ Նիք Սաբո անունը»[48]։

Քրեյգ Ռայթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2015 թվականի դեկտեմբերի 8-ին Ուայրդը գրեց, որ Քրեյգ Սթիվեն Ռայթը՝ ավստրալացի ակադեմիկոս, «կամ հորինել է բիթքոյնը, կամ նա փայլուն խաբեբա է, ով շատ է ուզում, որ մենք հավատանք, որ նա է արել դա»[49]։ Քրեյգ Ռայթը ջնջել է իր Twitter-ի հաշիվը, և ոչ նա, ոչ էլ նրա նախկին կինը չեն արձագանքել մամուլի հարցումներին։ Նույն օրը Gizmodo-ն հրապարակեց մի պատմություն, որը ենթադրաբար ձեռք է բերել հաքեր, որը ներխուժել էր Ռայթի էլ. էջերը՝ պնդելով, որ Սատոշի Նակամոտոն Քրեյգ Սթիվեն Ռայթի և համակարգչային դատաբժշկական վերլուծաբան Դեյվիդ Քլեյմանի համատեղ կեղծանունն էր, ով մահացել է 2013 թվականին[50]։ Ռայթի պնդման կողմնակից են եղել Ջոն Մատոնիսը (Բիթքոյնի հիմնադրամի նախկին տնօրեն) և բիթքոյնի մշակող Գևին Անդրեսենը[51]։

Ռայթը նշել է, որ ընտրել է «Նակամոտո» ազգանունը՝ ի պատիվ ճապոնացի փիլիսոփա Տոմինագա Նակամոտոյի (1715-1746), ում մասին Ռայթը իմացել է իր ճապոնացի մարտարվեստի ուսուցիչից, և ուղեկցող «Սատոշի» անունը՝ ի պատիվ Պոկեմոնի կերպարի՝ Սատոշիի, քանի որ նրա անունը անգլիականացվել է որպես «Ash», և այդպիսով, «Satoshi»-ն ներկայացնում է ներկայիս ֆինանսական համակարգը, որը պետք է մոխրի վերածվի, որպեսզի ճանապարհ բացվի կրիպտոարժույթի համար[51]։

Մի շարք հայտնի բիթքոյինի մասին պրոմոութերներ մնացին որպես չհաստատված զեկույցներ:Հետագա զեկույցները նաև բարձրացրին այն հավանականությունը, որ ներկայացված ապացույցները մանրակրկիտ կեղծիք էին, որը Ուայթը խոստովանեց, որ «կասկածի տակ է դնում» այն ակնարկը, որ Ռայթը Նակամոտոն է[52][53][54][55]։ Բիթքոյն մշակող Փիթեր Թոդն ասաց, որ Ռայթի բլոգի գրառումը, որը, ըստ երևույթին, պարունակում էր գաղտնագրային ապացույցներ, իրականում ոչինչ էր:Բիթքոյնի մշակող Ջեֆ Գարզիկը համաձայնել է, որ Ռայթի կողմից հրապարակայնորեն տրամադրված ապացույցները ոչինչ չեն ապացուցում, և անվտանգության հետազոտող Դեն Կամինսկին եզրակացրեց, որ Ռայթի պնդումը «դիտավորյալ խարդախություն» էր[56][57]։

2019 թվականի մայիսին Ռայթը սկսեց օգտագործել անգլիական զրպարտության մասին օրենքը՝ դատի տալու այն մարդկանց, ովքեր հերքում էին, որ ինքը բիթքոինի գյուտարարն է, և ովքեր նրան անվանում էին խարդախ։  2019 թվականին Ռայթը գրանցեց ԱՄՆ-ի հեղինակային իրավունքը բիթքոյնի սպիտակ թղթի և բիթքոյն 0.1 ծածկագրի համար[58][59]։ Ռայթի թիմը պնդում էր, որ դա «կառավարական գործակալության կողմից Քրեյգ Ռայթի ճանաչումն էր որպես Սատոշի Նակամոտո»,Միացյալ Նահանգների հեղինակային իրավունքի գրասենյակը հրապարակեց մամուլի հաղորդագրություն՝ պարզաբանելով, որ դա այդպես չէ (քանի որ նրանք հիմնականում որոշում են՝ արդյոք ստեղծագործությունը իրավասու է հեղինակային իրավունքի համար, և մի հետաքննեք օրինական սեփականության իրավունքը, որը, եթե վիճարկվում է, որոշվում է դատարանների կողմից[60]։

Այլ թեկնածուներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լեն Սասսամանի նկարը բիթքոյն բլոքչեյնի վրա։

Նյու Յորքում 2011 թվականին հրապարակված հոդվածում ՝ Ջոշուա Դևիսը պնդեց, որ Նակամոտոյի ինքնությունը սահմանափակել է մի շարք հնարավոր անձանց, այդ թվում՝ ֆինն տնտեսական սոցիոլոգ,դոկտոր Վիլի Լեհդոնվիրտայի և իռլանդացի ուսանող Մայքլ Քլիրի, ով 2008 թվականին եղել է Դուբլինի Թրինիթի քոլեջի գաղտնագրության բակալավրիատի ուսանող[61]։ Քլիրը կտրականապես հերքեց, որ ինքը Նակամոտոն էր, ինչպես և Լեհդոնվիրտան[61]։

2011 թվականի հոկտեմբերին, Fast Company-ի համար գրված հոդվածում, հետաքննող լրագրող Ադամ Փենենբերգը մեջբերեց անուղղակի ապացույցներ, որոնք ենթադրում էին, որ Նիլ Քինգը, Վլադիմիր Օքսմանը և Չարլզ Բրայը կարող են լինել Նակամոտոն[62]։ Նրանք համատեղ արտոնագրային հայտ ներկայացրեցին, որը պարունակում էր «հաշվողականորեն անիրագործելի է հակադարձել» արտահայտությունը 2008 թվականին, որը նույնպես օգտագործվել է Նակամոտոյի կողմից բիթքոյինի սպիտակ թղթում[63]։ «bitcoin.org» տիրույթի անունը գրանցվել է արտոնագրի ներկայացումից երեք օր անց։ Բոլոր երեք տղամարդիկ էլ հերքեցին, որ Նակամոտո են, երբ Պենենբերգը կապ հաստատեց նրանց հետ[62]։

2013 թվականի մայիսին Թեդ Նելսոնը ենթադրեց, որ Նակամոտոն ճապոնացի մաթեմատիկոս Շինիչի Մոչիզուկին է։ Ավելի ուշ The Age թերթում հրապարակվեց մի հոդված, որը պնդում էր, որ Մոչիզուկին հերքել է այդ ենթադրությունները, բայց առանց հերքման աղբյուր նշելու[64][65]։

Vice-ում 2013 թվականին հրապարակված հոդվածում նշվում էր Գևին Անդրեսենը, Ջեդ ՄաքՔեյլեբը կամ կառավարական գործակալությունը, որպես Նակամոտո լինելու հավանական թեկնածուներ[66]։

2013 թվականին երկու իսրայելցի մաթեմատիկոսներ՝ Դորիտ Ռոնը և Ադի Շամիրը, հրապարակեցին մի հոդված, որտեղ պնդում էին Նակամոտոյի և Ռոս Ուլբրիխտի միջև կապը[67]։ Նրանք երկուսն էլ հիմնավորեցին իրենց կասկածները բիթքոյնով գործարքների ցանցի վերլուծության վրա, սակայն ավելի ուշ հրաժարվեցին իրենց արած պնդումներից։

2016 թվականին Financial Times-ն ասաց, որ Նակամոտոն կարող էր լինել մարդկանց խումբ՝ որպես պոտենցիալ անդամներ նշելով Հալ Ֆիննիին, Նիք Սաբոյին և Ադամ Բեքին[68]։ 2020 թվականին YouTube-ի Barely Sociable ալիքը հայտարարեց, որ Ադամ Բեքը՝ Բիթքոյինի նախորդ Hashcash-ի գյուտարարը, Նակամոտոն է։ Հետագայում Բեքը հերքեց դա[69]։

Իլոն Մասկը հերքել է, որ ինքը Նակամոտոն է 2017 թվականի նոյեմբերի 28-ին՝ պատասխանելով SpaceX-ի նախկին պրակտիկանտի նախորդ շաբաթ տարածած ենթադրություններին[70]։

2019 թվականին լրագրող Էվան Ռաթլիֆը պնդեց, որ թմրանյութերի վաճառքով զբաղվող Փոլ Լը Ռուն կարող է լինել Նակամոտոն[71]։

2021 թվականին Էվան Հեթչը որպես հավանական թեկնածու առաջարկեց COSIC-ի գաղտնագիր Լեն Սասամանին[72]։

Համաժողովրդական մշակույթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սատոշի Նակամոտոյի կիսանդրին տեղադրվել է Հունգարիայում 2021 թվականին[73]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ «The misidentification of Satoshi Nakamoto». theweek.com. 2015 թ․ հունիսի 30. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 22-ին.
  2. ↑ Kharif, Olga (2019 թ․ ապրիլի 23). «John McAfee Vows to Unmask Crypto's Satoshi Nakamoto, Then Backs Off». Bloomberg.
  3. ↑ «Who Is Satoshi Nakamoto, Inventor of Bitcoin? It Doesn't Matter». Fortune (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 22-ին.
  4. ↑ Bearman, Sophie (2017 թ․ հոկտեմբերի 27). «Bitcoin's creator may be worth $6 billion — but people still don't know who it is». CNBC (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 22-ին.
  5. ↑ S., L. (2015 թ․ նոյեմբերի 2). «Who is Satoshi Nakamoto?». The Economist explains. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 21-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
  6. ↑ Economist Staff (2015 թ․ հոկտեմբերի 31). «Blockchains: The great chain of being sure about things». The Economist. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հուլիսի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 18-ին.
  7. ↑ Wallace, Benjamin (2011 թ․ նոյեմբերի 23). «The Rise and Fall of Bitcoin». Wired. Vol. 19, no. 12. ISSN 1059-1028. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 9-ին.
  8. ↑ Satoshi Nakamoto (2008 թ․ նոյեմբերի 17). «Re: Bitcoin P2P e-cash paper 2008-11-17 16:33:04 UTC». Satoshi Nakamoto Institute. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
  9. ↑ «Whois bitcoin.org». www.whois.com (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ մարտի 6-ին.
  10. ↑ 10,0 10,1 Nakamoto, Satoshi (2009 թ․ մայիսի 24). «Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 20-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 5-ին.
  11. ↑ Nakamoto, Satoshi (2008 թ․ հոկտեմբերի 31). «Bitcoin P2P e-cash paper». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 5-ին.
  12. ↑ «Satoshi's posts to Cryptography mailing list». Mail-archive.com. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 3-ին. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
  13. ↑ Davis, Joshua. «The Crypto-Currency: Bitcoin and its mysterious inventor». The New Yorker. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ սեպտեմբերի 18-ին.
  14. ↑ Penenberg, Adam. «The Bitcoin Crypto-Currency Mystery Reopened». Fast Company. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. «A New Yorker writer implies he found Bitcoin's mysterious creator. We think he got the wrong man, and offer far more compelling evidence that points to someone else entirely.»
  15. ↑ Wallace, Benjamin (2011 թ․ նոյեմբերի 23). «The Rise and Fall of Bitcoin». Wired. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 13-ին.
  16. ↑ «Block 0 – Bitcoin Block Explorer». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 15-ին.
  17. ↑ Elliott, Francis; Duncan, Gary (2009 թ․ հունվարի 3). «Chancellor Alistair Darling on brink of second bailout for banks». The Times. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 27-ին.
  18. ↑ Pagliery, Jose (2014). Bitcoin: And the Future of Money. Triumph Books. ISBN 9781629370361. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 21-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 20-ին.
  19. ↑ Bosker, Bianca (2013 թ․ ապրիլի 16). «Gavin Andresen, Bitcoin Architect: Meet The Man Bringing You Bitcoin (And Getting Paid In It)». HuffPostTech. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  20. ↑ «Bitcoin creator is now the 15th richest person in the world». The Independent (անգլերեն). 2021 թ․ նոյեմբերի 15. Վերցված է 2021 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 21,3 Wallace, Benjamin (2011 թ․ նոյեմբերի 23). «The Rise and Fall of Bitcoin». Wired. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 31-ին. «It seemed doubtful that Nakamoto was even Japanese. His English had the flawless, idiomatic ring of a native speaker.»
  22. ↑ Naughton, John (2013 թ․ ապրիլի 7). «Why Bitcoin scares banks and governments». The Observer. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 11-ին.
  23. ↑ 23,0 23,1 Jeffries, Adrianne (2011 թ․ հոկտեմբերի 4). «The New Yorker's Joshua Davis Attempts to Identify Bitcoin Creator Satoshi Nakamoto». Betabeat. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 27-ին.
  24. ↑ Simonite, Tom (2014 թ․ օգոստոսի 15). «The Man Who Really Built Bitcoin». MIT Technology Review. Massachusetts Institute of Technology. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  25. ↑ 25,0 25,1 Davis, Joshua (2011 թ․ հոկտեմբերի 10). «The Crypto-Currency: Bitcoin and its mysterious inventor». The New Yorker. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
  26. ↑ Pagliery, Jose (2014). Bitcoin: And the Future of Money. Triumph Books. ISBN 9781629370361. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 21-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 20-ին.
  27. ↑ Feins, William (2017 թ․ օգոստոսի 16). «Satoshi Nakamoto». www.eurocheddar.com. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 20-ին. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 20-ին.
  28. ↑ «Hal Finney received the first Bitcoin transaction. Here's how he describes it». Washington Post. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 27-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 24-ին.
  29. ↑ 29,0 29,1 Andy Greenberg (2014 թ․ մարտի 25). «Nakamoto's Neighbor: My Hunt For Bitcoin's Creator Led To A Paralyzed Crypto Genius». Forbes. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 18-ին.
  30. ↑ «Conspiracy Theory, Up Close & Personal». 2014 թ․ մարտի 25. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 25-ին.
  31. ↑ 31,0 31,1 31,2 Leah McGrath Goodman (2014 թ․ մարտի 6). «The Face Behind Bitcoin». Newsweek. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 8-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 6-ին.
  32. ↑ Andy Greenberg. «Bitcoin Community Responds To Satoshi Nakamoto's Outing With Disbelief, Anger, Fascination». Forbes. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 6-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 6-ին.
  33. ↑ Oremus, Will (2013 թ․ նոյեմբերի 26). «The real Satoshi Nakamoto: Newsweek finds mysterious bitcoin creator in Los Angeles». Slate.com. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 29-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 6-ին.
  34. ↑ Winton, Richard (2014 թ․ մարտի 7). «Deputies: Newsweek Bitcoin story quoted Satoshi Nakamoto accurately». Los Angeles Times. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 8-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 9-ին.
  35. ↑ Rodriguez, Salvador (2014 թ․ մարտի 6). «Dorian Satoshi Nakamoto chased by reporters, denies founding Bitcoin». Los Angeles Times. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 6-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 6-ին.
  36. ↑ «Bitcoin open source implementation of P2P currency». 2014 թ․ մարտի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 7-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 7-ին.
  37. ↑ «'Real' bitcoin creator: 'I am not Dorian Nakamoto'». CNBC. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ մայիսի 13-ին.
  38. ↑ Hedman Rahm, Victor. «The Unbelievable story of Bitcoin». Coinworld. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 27-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 1-ին.
  39. ↑ «Satoshi Nakamoto's Discussions». 2017 թ․ հոկտեմբերի 8. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  40. ↑ «The Satoshi Nakamoto Email Hacker Says He's Negotiating with the Bitcoin Founder». VICE. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  41. ↑ John Biggs. «Who is the real Satoshi Nakamoto? One researcher may have found the answer». TechCrunch. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 13-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 6-ին.
  42. ↑ Grey, Skye (2013 թ․ դեկտեմբերի 1). «Satoshi Nakamoto is (probably) Nick Szabo». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 13-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 13-ին.
  43. ↑ Grey, Skye (2014 թ․ մարտի 11). «Occam's Razor: who is most likely to be Satoshi Nakamoto?». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 14-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 15-ին.
  44. ↑ «Re: on anonymity, identity, reputation, and spoofing». 1993 թ․ հոկտեմբերի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 16-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 15-ին.
  45. ↑ Nick Szabo (2011 թ․ մայիսի 28). «Bitcoin, what took ye so long?». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 17-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 12-ին.
  46. ↑ Frisby, Dominic (2014) "Who is Satoshi Nakamoto?" In Bitcoin: the Future of Money?, pp. 85–149. Unbound. 1783520779
  47. ↑ Frisby p 147
  48. ↑ Popper, Nathaniel (2015 թ․ մայիսի 15). «Decoding the Enigma». The New York Times. «the most convincing evidence pointed to a reclusive American man of Hungarian descent named Nick Szabo.»
  49. ↑ Greenberg, Andy; Branwen, Gwern (2015 թ․ դեկտեմբերի 8). «Bitcoin's Creator Satoshi Nakamoto Is Probably This Unknown Australian Genius». Wired. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
  50. ↑ Biddle, Sam; Cush, Andy (2015 թ․ դեկտեմբերի 8). «This Australian Says He and His Dead Friend Invented Bitcoin». Gizmodo. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
  51. ↑ 51,0 51,1 Nakamoto, Andrew O’Hagan on the many lives of Satoshi (2016 թ․ հունիսի 30). «The Satoshi Affair». London Review of Books. էջեր 7–28. ISSN 0260-9592. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 28-ին.
  52. ↑ Kaminska, Izabella (2015 թ․ դեկտեմբերի 9). «So, Satoshi is an Aussie?». FT Alphaville. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  53. ↑ Jeong, Sarah (2015 թ․ դեկտեմբերի 9). «Satoshi's PGP Keys Are Probably Backdated and Point to a Hoax». Motherboard. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.
  54. ↑ Ryall, Jenni (2015 թ․ դեկտեմբերի 10). «New chase for Bitcoin founder leaves everyone exhausted and no wiser». Mashable. Mashable. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.
  55. ↑ Greenberg A (2015 թ․ դեկտեմբերի 11). «New Clues Suggest Craig Wright, Suspected Bitcoin Creator, May Be a Hoaxer». Wired. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 12-ին.
  56. ↑ Thomas Fox-Brewster (2016 թ․ մայիսի 2). «Craig Wright Claims He's Bitcoin Creator Satoshi – Experts Fear An Epic Scam». Forbes. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 19-ին.
  57. ↑ «Craig Wright's New Evidence That He Is Satoshi Nakamoto Is Worthless». Motherboard. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 2-ին.
  58. ↑ Media Correspondent, Matthew Moore (2019 թ․ մայիսի 7). «Bitcoin 'creator' uses UK libel law to silence critics» – via www.thetimes.co.uk.
  59. ↑ Kharif, Olga; Yasiejko, Christopher. «Man Who Claims To Be Bitcoin's Inventor Registers Copyright for Its Code». BloombergQuint (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 22-ին.
  60. ↑ «Copyright.gov: May 22, 2019: Questions about Certain Bitcoin Registrations». 2019 թ․ մայիսի 22. «The examination process is primarily focused on determining whether a deposited work is eligible for protection under the Copyright Act... the Copyright Office does not investigate whether there is a provable connection between the claimant and the pseudonymous author.»
  61. ↑ 61,0 61,1 Davis, Joshua (2011 թ․ հոկտեմբերի 10). «The Crypto-Currency». The New Yorker. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
  62. ↑ 62,0 62,1 Penenberg, Adam (2011 թ․ հոկտեմբերի 11). «The Bitcoin Crypto-currency Mystery Reopened». The Fast Company. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
  63. ↑ Updating and Distributing Encryption Keys US 20100042841 A1
  64. ↑ «I Think I Know Who Satoshi Is». YouTube TheTedNelson Channel. 2013 թ․ մայիսի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 14-ին.
  65. ↑ Ormsby, Eileen (2013 թ․ հուլիսի 10). «The outlaw cult». Theage.com.au. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ նոյեմբերի 22-ին. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
  66. ↑ Liu, Alec. «Who Is Satoshi Nakamoto, the Creator of Bitcoin?». vice.com. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
  67. ↑ Wile, Rob. «Researchers Retract Claim of Link Between Alleged Silk Road Mastermind And Founder of Bitcoin». Business Week. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
  68. ↑ Kaminska, Izabella (2016 թ․ մայիսի 7). «Bitcoin: Identity crisis». Financial Times. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 4-ին.
  69. ↑ Barely Sociable. "Bitcoin - Unmasking Satoshi Nakamoto". YouTube, 11 May 2020.
  70. ↑
  71. ↑ Ratliff, Evan. «Was Bitcoin Created by This International Drug Dealer? Maybe!». WIRED (անգլերեն).
  72. ↑ «Is crypto expert Len Sassaman the creator of Bitcoin, Satoshi Nakamoto?». CNBCTV18 (անգլերեն).
  73. ↑ «Statue Honoring Mysterious Bitcoin Founder Unveiled in Hungary». Bloomberg News (անգլերեն). Associated Press. 2017 թ․ սեպտեմբերի 17. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սատոշի Նակամոտո» հոդվածին։
 ⛭ 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Սատոշի_Նակամոտո&oldid=9772997» էջից