Ռոմելիա Ալարկոն Ֆոլգար

Ռոմելիա Ալարկոն Ֆոլգար
Ծնվել է	հոկտեմբերի 27, 1900
Ծննդավայր	Կոբան, Գվատեմալա
Վախճանվել է	հուլիսի 19, 1971 (70 տարեկան)
Վախճանի վայր	Գվատեմալա Սիթի, Գվատեմալա
Մասնագիտություն	բանաստեղծուհի, գրող, սուֆրաժիստ և լրագրող
Քաղաքացիություն	Գվատեմալա
Ստեղծագործական շրջան	1938-1971

Ռոմելիա Ալարկոն Ֆոլգար (իսպ.՝ Romelia Alarcón Folgar, հոկտեմբերի 27, 1900(1900-10-27), Կոբան, Գվատեմալա - հուլիսի 19, 1971(1971-07-19), Գվատեմալա Սիթի, Գվատեմալա), գվատեմալացի բանաստեղծ, լրագրող և սուֆրաժիստ։ Իր գրվածքներում բազմիցս անդրադարձել է շրջակա միջավայրի և կանանց իրավունքների հարցերին։ Համարվում է Գվատեմալայում 20-րդ դարի ամենահայտնի բանաստեղծներից մեկը։

Կենսագրություն

Ռոմելիա Ալարկոն Ֆոլգարը ծնվել է 1900 թվականի հոկտեմբերի 27-ին Գվատեմալայի Ալտա Վերապաս շրջանի Կոբան քաղաքում` Մարիա Բարրիոս Նորիգայի և Սալվադոր Ալարկոնի ընտանիքում^[1]։ Ամուսնացել է Դոմինիկո Ֆոլգար Գառիդոյի հետ^[1] և ունեցել են 7 երեխա։ Ստեղծագործել սկսել է ամուսնանալուց հետո, և նրա բոլոր ստեղծագործությունները կրում են նրա ամուսնական ազգանունը^[2]։ Չունենալով ֆորմալ կրթություն, սակայն ունենալով լավ կապեր արվեստագետների և մտավորականների հետ, Ռոմելիան իրեն դրսևորում է լրագրության բնագավառում, ինչպես նաև հանդես է գալիս որպես բանաստեղծ^[3]` դառնալով 20-րդ դարի գվատեմալյան լավագույն բանաստեղծներից մեկը^[4]։ 1945 թվականին, ոգեշնչված Անգլիայում, Ֆրանսիայում և ԱՄՆ-ում սուֆրաժիստ կանանց հաջողություններով, Ալարկոնը միանում է Լաուրա Բենդֆելդտին, Մարիա Ալբերտինա Գալվեսին, Կլեմենսիա դե Էռարտեին, Գլորիա Մենենդես Մինային, Ադրիանա դե Պալարեային, Գրասիելա Քուանին և Մագդալենա Սպինոլային` ձևավորելու Comité Pro-Ciudadanía` հանուն Գվատեմալայի կանանց ընտրական իրավունքի պայքարելու համար^[5]։

Ալարկոն Ֆոլգարը ռադիոյում աշխատել է որպես լրագրող, երբեմն աշխատել է նաև թերթերում^[3], տպագրվել է նաև ամսագրերում^[2]։ Հիմնադրել է Revista Minuto^[3] և որպես Revista Pan-Americana խմբագիր` ճանապարհորդել է տարբեր երկրներում^[2]։ Կենդանության օրոք նա տպագրել է 13 գիրք, իսկ մահից հետո նրա դուստրերից մեկը տպագրել է մոր ևս երկու գրքեր^[6]։ Ալարկոն Ֆոլգարը բանաստեղծություններ սկսել է տպագրել 1938 թվականից` Llamaradas (Բոց) վերնագրով^[6]։ Այս ստեղծագործությունում նա խոսում է որպես վաղ շրջակա միջավայրի և բնության պահպանման պարտավորության մասին, որպես մեստիզո բնակչության պաշտպանության միջոց։ Ի տարբերություն վերջին բանաստեղծությունների, որոնք հայտնի են իրենց սոցիալական մեկնաբանությամբ, Llamarades հավաքածուն միավորում է մեծ Մայա ծառի պաշտպանության հիմնական թեման^[7]։ Նրա վաղ գործերից մի քանիսը կենտրոնանում են ներքին թեմաների վրա, մյուս ստեղծագործություններում քննարկվում է ստեղծագործելու պայքարը^[6]։ Հետագա աշխատանքներում նա չի ընդունում հասարակության մեջ կնոջ դիրքը. նրանցում առկա է ազատության պակաս^[8]։

Ալարկոն Ֆոլգարը մահացել է 1971 թվականի հուլիսի 19-ին։ Թաղված է Գվատեմալա քաղաքի գլխավոր գերեզմանատանը^[1]։

Ստեղծագործություններ

Բանաստեղծություններ^[1]

1938 Plaquetes
1938 Llamaradas
1944 Cauce
1944 Clima verde en dimensión de angustia
1954 Isla de novilunios
1957 Viento de colores
1958 Día vegetal
1959 Vigilia blanca
1961 Claridad
1963 Poemas de la vida simple
1964 Sin brújula
1964 Plataforma de cristal
1966 Pasos sobre la yerba
1967 Casa de pájaros
1970 Tránsito terrestre
1972 Tiempo inmóvil
1976 Más allá de la voz
1976 El Vendedor de trinos

Կարճ պատմվածքներ^[6]

1950 Cuentos de la Abuelita
1964 Sin brújula: cuentos
1968 Gusano de luz: cuentos infantiles
1968 Vendedor de trinos: cuentos de misterio

Մատենագիտություն

André, María Claudia; Bueno, Eva Paulino (2014). Latin American Women Writers: An Encyclopedia. New York, New York: Routledge. ISBN 978-1-317-72634-0.
Finzer, Erin (2014). «Grafting the Maya World Tree:Cosmic Conservation in Romelia Alarcón de Folgar's Llamaradas (Guatemala, 1938)». Interdisciplinary Studies in Literature and Environment. Association for the Study of Literature and Environment, Oxford University Press: 1–23. doi:10.1093/isle/isu129. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 21-ին.
Monzón, Ana Silvia (2012 թ․ հոկտեմբերի 16). «Arbenz y la participación política de las mujeres». Revista Albedrio (Spanish). Guatemala: Paraninfo Universitario: 8–9. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 30-ին.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Asociación de Amigos del País; Fundación para la Cultura y el Desarrollo (2004). «Romelia Alarcón de Folgar». WikiGuate (Spanish). Guatemala City, Guatemala: Diccionario Histórico Biográfico de Guatemala. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 24-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Finzer, 2014, էջ 6
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 André, Bueno, էջ 80
↑ André, Bueno, էջ 82
↑ Monzón, 2012, էջեր 8-9
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 André, Bueno, էջ 81
↑ Finzer, 2014, էջ 5
↑ Morard, Marylin (2014 թ․ հուլիսի 15). «Une femme remarquable (12): Romelia Alarcon Folgar» (French). Sion, Switzerland: L'1dex. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 25-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Արտաքին հղումներ

WorldCat publications

[WikiGuate-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Asociación de Amigos del País; Fundación para la Cultura y el Desarrollo (2004). «Romelia Alarcón de Folgar». WikiGuate (Spanish). Guatemala City, Guatemala: Diccionario Histórico Biográfico de Guatemala. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 24-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[Finzer—2014——6-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Finzer, 2014, էջ 6

[André—Bueno——80-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 André, Bueno, էջ 80

[André—Bueno——82-4] André, Bueno, էջ 82

[Monzón—2012——8-9-5] Monzón, 2012, էջեր 8-9

[André—Bueno——81-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 André, Bueno, էջ 81

[Finzer—2014——5-7] Finzer, 2014, էջ 5

[L'1dex-8] Morard, Marylin (2014 թ․ հուլիսի 15). «Une femme remarquable (12): Romelia Alarcon Folgar» (French). Sion, Switzerland: L'1dex. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 25-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]