Մի՛ հեռացիր, մնա ինձ հետ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մի՛ հեռացիր, մնա ինձ հետ
Տեսակերաժշտական գործ/ստեղծագործություն
Ժանրռուսական ռոմանս
ՀեղինակՆիկոլայ Զուբով
Երկիր Ռուսական կայսրություն
Բնագիր լեզուռուսերեն
Գրվել է1899
 Don't go away, stay with me

«Մի՛ հեռացիր, մնա ինձ հետ» (ռուս.՝ Не уходи́, побу́дь со мно́ю), կոմպոզիտոր Նիկոլայ Զուբովի ռոմանսը, որ նա ստեղծել է իր բանաստեղծության հիման վրա 1899 թվականին։ Նվիրված է երգչուհի Անաստասիա Վյալցևային։ Ռոմանսը հայտնի է նաև ավելի կարճ խորագրերով՝ «Побудь со мной!», «Побудь со мною» և «Не уходи»[1][2]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Մի՛ հեռացիր, մնա ինձ հետ» ռոմանսը Նիկոլայ Զուբովն ստեղծել է 1899 թվականին[1][2]։ Երբեմն որպես ստեղծման տարեթիվ նշվում է 1901 թվականը[3], սակայն այդ դեպքում հավանաբար նկատի է առնվում առաջին հրատարակության ժամանակը[4]։ Այն եղել է առաջին ռոմանսը այն շարքում, որը հեղինակը ձոնել է իր մուսային՝ երգչուհի Անաստասիա Վյալցևային, որին նա անպատասխան սիրահարված էր[3][5]։ Ընդհանուր առմամբ Զուբովը նրան ձոնել է ավելի քան 20 ռոմանս։ Դրանց մի մասը դարձել են երգչուհու մշտական երգացանկի մաս, ինչպիսիք են՝ «С тобой вдвоём», «Молчи!», «Под чарующей лаской твоею», «Догадайтесь сами» և այլն։ Նա կատարել է նաև «Не уходи, побудь со мною» ռոմանսը, սակայն այն մեծ ժողովրդականության է արժանացել մեկ այլ երգչուհու՝ գնչուական երգերի կատարող Վարվառա Պանինայի կատարմամբ[1][2]։

Անաստասիա Վյալցևա
Նիկոլայ Զուբով

Վաղ հրատարակություններում ռոմանսը կոչվել է «Побудь со мной!», իսկ որպես տեքստի հեղինակ նշվել է «N. N.»[6]։ 20-րդ դարի հրատարակությունների մեծ մասում, որոնցում հրատարակվել է ռոմանսը, որպես տեքստի հեղինակ սխալմամբ նշվել է բանաստեղծ Միխայիլ Պոյգինը, և այդ սխալը շարունակվել է գրեթե մի ամբողջ հարյուրամյակ։ Ընդհանուր առմամբ Զուբովն ստեղծել է շուրջ 60 ռոմանս, որոնցից տասն իր բանաստեղծությունների, իսկ վեցը՝ Պոյգինի բանաստեղծությունների հիման վրա։ Հավանաբար շփոթմունքի պատճառը եղել է այն, որ Պոյգինի բանաստեղծության հիման վրա ստեղծված ռոմանսներից մեկն ունեցել է նման վերնագիր՝ «Не уходи, не покидай»[1][2]։

1909 թվականին Ալեքսանդր Բլոկը «Մի՛ հեռացիր, մնա ինձ հետ» ռոմանսի առաջին երկու տողերն օգտագործել է որպես իր «Дым от костра струёю сизой» բանաստեղծության բնաբան[7]։ Դրանից բացի, 1920 թվականի նոյեմբերին Բլոկն արտագրել է ռոմանսի ամբողջ տեքստն իր օրագրում Անաստասիա Վյալցևայի, Վարյա Պանինայի ու Մարիա Կարինսկայայի երգացանկերից մի շարք այլ ռոմանսների տեքստերի հետ միասին։ Հետագայում դա նույնպես թյուրիմացությունների տեղիք է տվել. որոշ հրատարակություններում ռոմանսի տեքստի հեղինակությունը վերագրվել է Ալեքսանդր Բլոկին[3]։

Որպես երաժշտական պատասխան «Не уходи, побудь со мною» ռոմանսին՝ կոմպոզիտոր Պոլ Դելմեն ստեղծել է ռոմանս Վլադիմիր Մյատլևի բանաստեղծության հիման վրա, որը կոչվել է «У самых нежных слов нет сил»[5][8]։

«Մի՛ հեռացիր, մնա ինձ հետ» ռոմանսն այնքան ժողովրդականություն է վայելել, որ այլ կոմպոզիտորներ նրանից հատվածներ են օգտագործել որպես երաժշտական թեմա։ Օրինակ՝ Միխայիլ Շտեյնբերգը, որն սկզբում կատարել է ռոմանսի դաշնամուրային գործիքավորումը նրա առաջին հրատարակության համար, հետագայում դրա թեմայով գրել է համանուն վալսը[3], իսկ Գեորգի Սվիրիդովի «Ռոմանսի» (Ալեքսանդր Պուշկինի «Փոթորիկ» (1973) ստեղծագործության երաժշտական ձևավորումներից) առաջին երկու ֆրազները դիտարկվում են որպես «ուղղակի մեջբերում 19-րդ դարում ժողովրդականություն վայելած «Մի՛ հեռացիր, մնա ինձ հետ» քաղաքային ռոմանսից»[9]։

Կատարողներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Մի՛ հեռացիր, մնա ինձ հետ» ռոմանսն Անաստասիա Վյալցևայից ու Վարյա Պանինայից հետո ընդգրկվել է այնպիսի հայտնի երգիչների ու երգչուհիների երգացանկերում, ինչպիսիք են Ալեքսանդր Դավիդովը, Թամարա Ծերեթելին, Բելա Ռուդենկոն, Գալինա Կարևան, Մարիա Բիեշուն, Էլմիրա Ժերզդևան, Վերա Ժուրավլյովան, Վալենտինա Պոնոմարյովան, Լեոնիդ Սերեբրեննիկովը, Օլեգ Պոգուդինը, Նադիր Շիրինսկին[3], Սոլոմոն Խրոմչենկոն[10], Ժաննա Բիչևսկայան[11], Ալեքսանդր Մալինինը[12], Միխայիլ Զվեզդինսկին, Վալերիան և այլք։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Антология русского романса. Серебряный век / В. И. Калугин. — М.: Эксмо, 2005. — 704 с. — ISBN 5-699-11511-0
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 «Не уходи, побудь со мною» (HTML). a-pesni.org. Վերցված է 13.09.2016-ին.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Н. В. Лукина Николай Зубов и Анастасия Вяльцева. История Любви. Романсы Н. Зубова, посвященные А. Вяльцевой. — М.: Потомки Зубовых, 2013. — 153 с.
  4. Н. В. Зубов (1901). «Побудь со мной! Романс для голоса с ф.-п.; d.1—f.2: Op. 78» (HTML). Российская государственная библиотека — rsl.ru. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 17-ին.
  5. 5,0 5,1 Елена Семёнова. «Русский романс. Лики «белогвардейского жанра» — «Побудь со мной…». Николай Зубов и Анастасия Вяльцева». www.port-folio.org. Արխիվացված է օրիգինալից (HTML) 2016 թ․ հոկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 13.09.2016-ին.
  6. Н. В. Зубов (1902). «Побудь со мной! (Ноты): «Не уходи, побудь со мною…»» (HTML). Российская государственная библиотека — rsl.ru. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 14-ին.
  7. С. С. Яницкая Романс в лирике Александра Блока и Максима Богдановича // Известия Российского государственного педагогического университета им. А.И. Герцена. — 2007. — Т. 9. — № 6.
  8. В. Мятлев (слова), П. Дельме (музыка). «У самых нежных слов нет сил» (PDF). www.russian-records.com. Վերցված է 14.09.2016-ին.
  9. Т. В. Чередниченко Музыкальный запас: 70-е: проблемы, портреты, случаи. — М.: Новое литературное обозрение, 2002. — С. 384. — 577 с.
  10. Н. В. Зубов. «Побудь со мной (звукозапись)» (HTML). Российская государственная библиотека — rsl.ru. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 15-ին.
  11. Полина Устюжанина. «Песни грусти и печали привезла в Красноярск Жанна Бичевская» (HTML). Известия — izvestia.ru. Վերցված է 14.09.2016-ին.
  12. «Романсиада Александра Малинина: поклонниц не целовал, но на колени падал» (HTML). Известия — izvestia64.ru. Վերցված է 14.09.2016-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մի՛ հեռացիր, մնա ինձ հետ» հոդվածին։